“Путин ютди”. Аляскадаги саммитга ОАВ қандай муносабат билдирди?

north_east

Аляскадаги учрашув: Путин ва Трамп баёнотидан асосий нуқталар

Аляскадаги Эльмендорф-Ричардсон қўшма ҳарбий базасида Тошкент вақти билан бугун, 16 август куни соат 04:25 лар атрофида АҚШ ва Россия Президентлари Дональд Трамп ва Владимир Путин учрашуви якунланди. Улар ўртасидаги юзма-юз музокаралар уч соат давом этди. Сўнгра икки делегация вакиллари билан суҳбат бўлиб ўтди. Суҳбат якунида АҚШ ва Россия етакчилари матбуот олдига чиқди. Президентлар қисқа баёнотлар билан чекланиб, журналистларнинг саволларига жавоб бермади.

Оқ уй раҳбари Америка-Россия музокаралари якунида “Fox News” телеканалига интервью берди.

Дональд Трамп интервьюсида айтган асосий фикрлар:

• Аляскадаги музокараларда, жумладан, Украина хавфсизлигига оид кафолатлар масаласи ҳам кўп жиҳатдан келишиб олинди;
• Украина бўйича келишувга эришиш имконияти энди Зеленский ва Европа давлатларига боғлиқ;
• Зеленский Россия билан можаро сабаб кўп нарсани йўқотаётганини тан олиши лозим;
• Трамп Россияни қудратли давлат деб билишини, Украинани эса бундай кучга эга эмаслигини айтди ва Киевга битим тузишни маслаҳат берди;
• Путин билан музокаралар давомида катта силжишларга эришилди;
• Украина бўйича келишув тузилиши эҳтимоли анчагина юқори;
• Украинадаги можаронинг тугаши ҳам Путин, ҳам Зеленский учун муҳим ютуқ бўлади;
• АҚШ Президенти Путин ва Зеленский учрашувида иштирок этиши мумкинлигини истисно этмади;
• Европа давлатлари ҳам Украина бўйича келишувда қисман иштирок этиши керак;
• Россия катта ядровий салоҳиятга эга ва бу билан ҳисоблашиш лозим.

Аляскадаги учрашувни жаҳон ОАВ қандай баҳолади?

“Путин учрашувни айрим ғалабалар билан якунлади. У АҚШга ташриф буюришга эришди – бу оз нарса эмас ва Трампдан илиқ “меҳмондўслик” олди, шунингдек, Россияга қарши қўшимча санкцияларнинг навбатдаги кечиктирилишини қўлга киритди”, деб ёзади “The New York Times”.

CNN’га кўра, Путин қўшма матбуот анжуманини очиб берган, бу эса одатдаги протоколдан четга чиқиш ҳисобланади.

“Associated Press” эса Трамп ва Путин матбуот анжуманини ҳеч қандай саволларга жавоб бермай ва Украинанинг келажаги бўйича музокаралар тафсилотларини ошкор этмай якунлаганидан афсус билдирди.

“The New York Times” шуни қайд этадики, Эльмендорф-Ричардсон ҳарбий базасида қарийб уч соатлик учрашувдан сўнг Дональд Трамп эришилган силжишларга ноаниқ, аммо ижобий баҳо берган. Нашрнинг фикрича, Путин учун учрашув муайян ғалабалар билан якунланди.

“У АҚШга ташриф буюрди, ҳарбий базага ҳам. Уни Трамп илиқ кутиб олди, шунингдек, Россияга қарши иккиламчи санкциялар яна бир бор кечиктирилди”, деб ёзади газета.

“The Sun”: Қарийб уч соатлик учрашувдан сўнг АҚШ Президенти томонлар айрим йирик масалаларда келишиб олганини айтди, бироқ икки лидердан ҳеч бири Украинада ўт очишни тўхтатишни тилга олмади.

“Сўнгги пайтларда ўтказилганлар ичида энг кўп эътиборни тортган саммит аллақачон якунланди ва икки Президент ҳам уни муваффақиятли, деб ҳисобламоқда. Қўшма матбуот анжумани чоғида Дональд Трамп икки ярим соат давом этган учрашувни “жуда самарали” деб атади”, деб ёзади “El Pais”.

“Bloomberg”нинг ёзишича, уларнинг узоқ суҳбатига қарамай, икки лидер ҳам муҳокама тафсилотларини очиқ билдирмаган ва томонлар умумий тил топишган-топишмаганини кўрсатмаган. Бундай ҳолат, эҳтимол, Европа пойтахтлари ва Киевда уларнинг ҳиссаси иккинчи даражага сурилаётган бўлиши мумкин бўлган келишув бўйича хавотирларни кучайтиради.

“Трамп ютқазмади, аммо Путин аниқ ютди”, дейди Оқ уйнинг миллий хавфсизлик бўйича собиқ маслаҳатчиси Жон Болтон.

Унинг сўзларига кўра, Трамп “янги учрашувлардан бошқа ҳеч нарса олмади”. Путин эса кўп нарсага эришди. У санкциялардан қутулди. Уни ўт очишни тўхтатиш хавфи кутмаяпти. Кейинги учрашув белгилаб қўйилмаган.

“Зеленский музокараларда иштирок этмади. Бу ҳеч қанақасига якун эмас. Менимча, Путин хоҳлаган нарсасининг катта қисмини қўлга киритди”, дейди у.

Америка ОАВ шуни ҳам қайд этдики, матбуот анжуманида Владимир Путин тахминан 8 дақиқа 30 сония гапирган бўлса, Дональд Трампнинг чиқиши анча қисқа – атиги 3 дақиқа 30 сония бўлган.