Мирзиёев Гутерриш билан учрашди

north_east

Мирзиёев денгиз йўли йўқ давлатлар учун глобал битим тузишни таклиф қилди

north_east

Мирзиёев Туркманистонда мукофотланди (видео)

БМТнинг денгизга чиқиш имконияти бўлмаган ривожланаётган мамлакатлар бўйича конференцияси доирасида бугун, 5 август куни Ўзбекистон Республикаси Президенти Шавкат Мирзиёевнинг Туркманистонда БМТ Бош котиби Антониу Гутерриш билан учрашуви бўлиб ўтди. Бу ҳақда Президент матбуот хизмати хабар берди.

Қайд этилишича, глобал ва минтақавий тараққиётнинг долзарб масалалари, шу жумладан БМТ Бош Ассамблеясининг бўлажак 80-юбилей сессиясини ўтказиш масалалари кўриб чиқилган. Шу маънода, Ўзбекистон етакчиси Бош котибнинг халқаро тинчлик ва барқарорликни таъминлаш, БМТ ва унинг асосий институтларини замонавий воқеликка мослаштириш мақсадида ислоҳ қилиш борасидаги ташаббусларини қатъий қўллаб-қувватлаган.

Шунингдек, Ўзбекистон билан БМТ ўртасидаги кўп қиррали ҳамкорликни янада кенгайтириш, Антониу Гутерришнинг ўтган йил июль ойидаги мамлакатга ташрифи давомида эришилган келишувларни амалга оширишга алоҳида эътибор қаратилган. Бугунги кунда 160 та қўшма дастур ва лойиҳа муваффақиятли амалга оширилаётгани мамнуният билан қайд этилган.

Сўнгги бир неча йилда Ўзбекистон ташаббуси билан БМТ Бош Ассамблеясининг 13 та резолюцияси қабул қилинди. Жорий йилда Ташкилотнинг асосий тузилмалари ва институтлари, жумладан, БМТ-Хабитат ва UNICEF раҳбарлари Ўзбекистонга ташриф буюрди, Тошкентда "БМТ-Аёллар" тузилмасининг ваколатхонаси очилди. Давлат хизмати масалалари бўйича форум биргаликда ўтказилди. Самарқанд шаҳрида UNESCO Бош конференциясининг 43-сессиясига қизғин тайёргарлик кўрилмоқда.

Ўзбекистон Глобал барқарор ривожланиш мақсадлари индекси бўйича энг илғор бешта давлат қаторига кирди. БРМга эришиш нуқтаи назаридан БМТ билан ҳамкорлик бўйича янги беш йиллик дастур имзоланиши кутилмоқда.

Бундан ташқари, Марказий Осиёда интеграцияни чуқурлаштириш, Афғонистонни минтақавий ҳамкорлик жараёнларига жалб этиш масалалари муҳокама қилинди. Учрашув якунида томонлар амалий ҳамкорликни янада ривожлантириш, қўшма дастур ва лойиҳаларни кенгайтиришга тайёр эканини таъкидлади.

БМТнинг денгизга чиқиш имконияти бўлмаган ривожланаётган мамлакатлар бўйича конференциясига тўхталадиган бўлсак, денгизга чиқиш имкониятига эга бўлмаган ривожланаётган мамлакатлар халқаро савдода иштирок этиш, транспортдан фойдаланиш ва иқтисодий ривожланиш нуқтаи назаридан қийинчиликларга дуч келмоқда. Бундай давлатлар қаторига 32 мамлакат, жумладан, Арманистон, Қозоғистон, Қирғизистон, Боливия, Тожикистон, Туркманистон, Молдова, Чад ва бошқалар киради. Ўзбекистон ҳам ана шундай давлатлардан биридир. Мамлакат энг яқин денгизга чиқиш учун камида иккита давлат ҳудудини кесиб ўтиши керак. Буларнинг барчаси транспорт йўлакларини диверсификация қилиш зарурлигини тақозо этмоқда.  Шу муносабат билан БМТнинг денгизга чиқиш имконияти бўлмаган ривожланаётган мамлакатлар бўйича Учинчи конференцияси денгизга чиқиш имконияти бўлмаган ривожланаётган мамлакатларнинг салоҳиятини рўёбга чиқариш мақсадида муҳим шериклик муносабатларини йўлга қўйиш имкониятларини очади. Биринчи конференция Олмаотада (2009), иккинчиси Венада (2014) бўлиб ўтди.

Қайд этиш жоиз, Ўзбекистон Республикаси БМТ билан ҳамкорликка ташқи сиёсатнинг устувор йўналишларидан бири сифатида қарайди. Барқарор ривожланиш, тинчлик ва хавфсизликни сақлаш, инсон ҳуқуқларини ҳимоя қилиш ва бошқа масалалар ташкилот доирасидаги ҳамкорликнинг асосий йўналишлари сифатида кўриб чиқилмоқда.
Кейинги йилларда БМТ билан кўп қиррали ҳамкорлик сифат жиҳатидан янги босқичга кўтарилди.  Хусусан, алоқаларнинг юқори суръати шундан далолат беради. Хусусан, БМТ Бош котиби Ўзбекистонга икки марта (2017 ва 2024 йилларда) келган. 2024 йилда БМТ раҳбари дунёда бирдамликни фаол тарғиб қилгани, БМТ фаолияти самарадорлигини оширгани ҳамда Ўзбекистон ва БМТ ўртасидаги ҳамкорликни мустаҳкамлагани учун олий даражадаги "Дўстлик" ордени билан тақдирланди.

Шунингдек, учта олий даражадаги учрашув – БМТ Бош Ассамблеясининг 72- ва 78-сессияларининг умумий мунозараларида иштирок этиш доирасида (2017 йил сентябрь ва 2023 йил, Нью-Йорк шаҳри) ва "Бир макон, бир йўл" 2-халқаро форуми доирасида (2019 йил апрель, Пекин шаҳри) ташкил этилди.

Ўзбекистон раҳбари, ўз навбатида, БМТ Бош Ассамблеясининг 72-, 75-, 76- ва 78-сессияларида ҳамда БМТ Инсон ҳуқуқлари бўйича кенгаши 46-сессиясининг юқори даражадаги Сегментида нутқ сўзлади.

Сўнгги йилларда Ўзбекистон БМТ фаолиятининг барча соҳаларида фаол иштирок эта бошлади. Нисбатан қисқа вақт ичида Ўзбекистон ташаббуси билан БМТ Бош Ассамблеясининг 13 та резолюцияси қабул қилинди.
"Марказий Осиё минтақасида тинчлик, барқарорлик ва изчил тараққиётни таъминлаш бўйича минтақавий халқаро ҳамкорликни мустаҳкамлаш" (2018 йил июнь), "Маърифат ва диний бағрикенглик" (2018 йил декабрь), "Оролбўйи минтақасини экологик инновациялар ва технологиялар ҳудуди деб эълон қилиш тўғрисида" (2021 йил май), "Марказий ва Жанубий Осиё ўртасидаги ўзаро боғлиқликни мустаҳкамлаш тўғрисида" (2022 йил июль), "Халқаро сивилизатсиялараро мулоқот куни" (2024 йил июнь) ва бошқалар шулар жумласидандир.

Қабул қилинган резолюциялар атроф-муҳитни муҳофаза қилиш, ўзаро боғлиқлик, таълим ва бошқа шу каби бугунги куннинг энг долзарб масалаларини қамраб олади. Уларнинг маъқулланиши Ўзбекистоннинг ташқи сиёсий йўли жаҳон ҳамжамияти томонидан кенг қўллаб-қувватланаётганидан далолат беради.

Мавжуд муаммоларга қарамай, БМТ тинчлик ва хавфсизликни сақлаш учун масъул бўлган ягона универсал халқаро ташкилот бўлиб қолмоқда. Ўзбекистоннинг БМТ фаолиятидаги фаол иштироки, биринчи навбатда, шу мақсадга қаратилган.

Бундан ташқари, мамлакатимизнинг БМТ доирасидаги фаоллиги ошгани Тошкентнинг фаол ташқи сиёсат йўналиши кўрсаткичидир. Ўзбекистон иқлим ўзгаришини юмшатиш ва унинг оқибатларига мослашиш, инсон, айниқса, аёллар ва болалар ҳуқуқларини ҳимоя қилиш каби турли масалалар бўйича ишлашга тайёрлигини бир неча бор намойиш этган.