Европа Иттифоқи Қозоғистонни “Январь воқеалар”ини тергов қилишга чақирди

Бугун, 23 октябрь куни Люксембургда Қозоғистон Ташқи ишлар вазирлиги раҳбари Мурат Нуртлеу ва унинг испаниялик ҳамкасби, ЕИ вакили Хосе Мануэл Албарес Буэно раислигида Европа Иттифоқи – Қозоғистон ҳамкорлик кенгашининг 20-йиғилиши бўлиб ўтди.

Учрашувда Россияга санкция қўйилган товарларнинг реэкспорт қилинишини тўхтатиш ва Европа Иттифоқининг жазо чораларини четлаб ўтишга қарши курашиш бўйича кейинги ҳаракатлар муҳимлиги таъкидланган. Вазирлар дезинформация таҳдидини ҳам муҳокама қилган.

“Европа Иттифоқи яна бир бор 2022 йил январь воқеалари бўйича тўлиқ, шаффоф ва мустақил тергов ўтказиш муҳимлигини таъкидлади”, дейилган учрашувда ЕИ вакили.

Бундан ташқари, ЕИ Кенгаши вакили давлатларнинг суверенитети ва ҳудудий яхлитлигини ҳурмат қилиш зарурлигини таъкидлаб, Россиянинг Украинага бостириб киришини қоралаган ҳамда Қозоғистонни халқаро ҳуқуқ ва қоидаларга асосланган халқаро тартибни қўллаб-қувватловчи принципиал позицияни сақлашга чақирган.

Қозоғистонда намойишлар тарихи

Қозоғистонда норозилик акциялари янги йилнинг илк кунларидан бошланди. Жанаозен шаҳрида автомобиль эгалари суюлтирилган газ нархи 120 тенгега (қарийб 3 минг сўм) кўтарилганидан норози бўлиб, оммавий митингга чиқди. Тобора оловланган намойишлар ортидан Ҳукумат комиссияси Ақтау шаҳридаги “Интимак” майдонида намойишчилар билан учрашган. Учрашув давомида суюлтирилган газ нархини пасайтириш ва Манғистау вилоятида газ нархини литри учун 50 тенге этиб белгилаш тўғрисида қарор қабул қилинган.

Музокара давомида томонлар барча юзага келаётган муаммоларни конструктив мулоқотнинг асосий оқимида ва амалдаги қонунчилик доирасида ҳал қилишга келишиб олган.    

Шунингдек, митинг иштирокчилари жавобгарликка тортилмаслигига ҳам кафолат берилган. Бироқ 5 январь куни Қозоғистон ҳуқуқ-тартибот идоралари мамлакатнинг бир қанча вилоятларида содир этилган ноқонуний ҳаракатлар чоғида жамоат тартибини бузганлик учун 200 дан ортиқ кишини қўлга олади.

Тўқаев мамлакатдаги норозилик вазиятига Ҳукумат, хусусан, Энергетика вазирлиги, шунингдек, “Казмунайгаз” ва “Казакгаз” компанияларини айблайди.

Коллектив хавфсизлик шартномаси ташкилоти (ОДКБ) мамлакатга чекланган муддатга тинчликпарвар кучларни киритиш тўғрисида қарор қабул қилади.

6 январь куни Россия, Беларусь, Арманистон ва Қирғизистон ҳарбийларидан иборат КХШТ тинчликпарвар контингенти Қозоғистонга киради. Хорижий ҳарбийларга муҳим аҳамиятга эга объектларни қўриқлаш вазифаси топширилади. КХШТ контингенти 17 январь куни Қозоғистонни тарк этган.

Сўнгги маълумотларга кўра, Қозоғистон Бош прокуратураси маълумотларига кўра, тартибсизликларда 4,5 мингдан ортиқ одам жабрланган, 225 кишининг жасади моргларга олиб борилган.