Қозоғистон ва Ўзбекистондаги воқеалар Ғарбнинг “рангли инқилоб” уюштиришга уринишидир – Патрушев

Рангли инқилоблар “америкача демократия”ни тарғиб қилишнинг асосий воситаси бўлиб қолмоқда. Бу ҳақда Россия Федерацияси Хавфсизлик кенгаши котиби Николай Патрушев бугун, 19 август куни Шанхай ҳамкорлик ташкилотига аъзо давлатлар хавфсизлик кенгашлари котибларининг 17 йиғилишида сўзлаган нутқида маълум қилди.

“Рангли инқилоблар ҳамон америкача демократия деб аталмиш тузумни тарғиб қилишнинг асосий воситаси бўлиб қолмоқда, ғарбликларнинг бизнинг мамлакатларда уларни гижгижлашга уринишлари мунтазам равишда кузатилмоқда. Масалан, 2020 йилда Беларусда, 2022 йил январида Қозоғистонда ва июль ойида Ўзбекистонда Қорақалпоғистонда содир бўлган воқеаларни биз шундай баҳолаймиз”, дейди у.

Хавфсизлик Кенгаши котибининг таъкидлашича, “шундай шароитда ШҲТга аъзо давлатларнинг хавфсизликни унинг ажралмаслиги тамойили асосида мустаҳкамлаш, фаровонлик ва фаровонлик йўлида тенг ҳуқуқли ва ўзаро манфаатли ҳамкорликни ривожлантириш бўйича биргаликдаги саъй-ҳаракатлари ҳар қачонгидан муҳим”.

Шанхай ҳамкорлик ташкилотига аъзо давлатлар хавфсизлик кенгашлари котибларининг йиғилиши 15-16 сентябрь кунлари Самарқандда ўтказилиши режалаштирилган ШҲТга аъзо давлатлар раҳбарлари саммити арафасида бўлиб ўтмоқда.

Эслатиб ўтамиз, жорий йилнинг 1-2 июль куни Қорақалпоғистон Республикаси Нукус шаҳрида айрим фуқаролар Ўзбекистон Республикасида амалга оширилаётган конституциявий ислоҳотларни нотўғри талқин қилиб, кутилмаганда намойишлар уюштирди. 

Қорақалпоғистон Республикаси Жўқорғи Кенгеси, Қорақалпоғистон Республикаси Вазирлар Кенгаши, Қорақалпоғистон Республикаси Ички ишлар вазирлиги ҳолатни Нукусда давлат бошқаруви органларини эгаллашга уриниш деб баҳолади.

Шундан сўнг, 2 июль куни Ўзбекистон Президенти Шавкат Мирзиёев Қорақалпоғистонга етиб борди ва қорақалпоқ халқи билан мулоқот қилди. 

Шунингдек, Президент Конституцияга ўзгартириш ва қўшимчалар киритиш муҳокамаси ҳали давом этаётганини инобатга олиб ҳамда Қорақалпоғистон аҳолиси билдираётган фикр ва мулоҳазаларни ўрганган ҳолда Ўзбекистон Республикаси Конституциясининг 70, 71, 72, 74, 75-моддаларини амалдаги таҳрирда ўзгаришсиз қолдириш зарурлигини маълум қилди.

Бугун, 4 июль куни Ўзбекистон Олий Мажлис Қонунчилик палатаси Конституциядаги Қорақалпоғистонга оид моддалар ўзгартирилмаслиги ҳақида қарор қабул қилди.

Содир бўлган воқеаларда 516 киши қўлга олинди, 243 киши жароҳатланди, 18 киши қурбон бўлди. Ҳолат бўйича Ўзбекистон Республикаси Жиноят кодексининг 159-моддаси (Ўзбекистон Республикасининг конституциявий тузумига тажовуз қилиш) 4-қисми – “Ҳокимиятни босиб олиш ёки Ўзбекистон Республикаси конституциявий тузумини ағдариб ташлаш мақсадида фитна уюштириш” билан жиноят иши қўзғатилди.

Қозоғистондаги намойиш

Қозоғистонда 2022 йилнинг биринчи кунларида оммавий норозилик намойишлари бошланди — мамлакат ғарбидаги Жанаозен ва Ақтау шаҳарлари аҳолиси суюлтирилган газ нархининг икки баробар ошишига қарши чиқди. Кейинчалик норозилик намойишлари бошқа шаҳарларга, жумладан, эски пойтахт ва Республиканинг энг йирик шаҳри Олма-отага ҳам тарқалди: у ерда талончилик бошланди, намойишчилар давлат муассасаларига ҳужум қилишди, қурол-яроғларни олиб кетишди. Бунга жавобан расмийлар 19 январга қадар бутун мамлакат бўйлаб фавқулодда ҳолат эълон қилди ва аксилтеррор операциясини бошлади.

5 январь куни эрталаб Қозоғистон Президенти Қосим-Жомарт Тўқаев ҳукуматни истеъфога чиқарди ва Хавфсизлик кенгашига ўзини раҳбар этиб тайинлади. Ўз раҳбарлигидаги Хавфсизлик кенгашининг биринчи йиғилишида Тўқаев Қозоғистондаги вазиятни давлат яхлитлигига путур етказувчи деб баҳолади ва “террорчилик таҳдидини енгишда” КХШТдан ёрдам сўраганини айтди. КХШТ Коллектив хавфсизлик кенгаши мамлакатдаги вазиятни нормаллаштириш учун Қозоғистонга коллектив тинчликпарвар кучларни юборишга қарор қилди.

7 январь куни Тўқаев террорчилар, жумладан, хориждан келганлар ҳам қаршилик кўрсатишда давом этаётганини айтиб, қуролини ташламаганларни йўқ қилишга ваъда берди. Бундан ташқари, Президент фуқароларнинг тинч шаклда билдирилган барча талаблари тингланганини таъкидлади. 

13 январь куни КХШТ миссияси муваффақиятли якунлангани эълон қилинди. 19 январь куни Қозоғистон Мудофаа вазирлиги Республикада хорижлик ҳарбий хизматчилар қолмаганини очиқлади.