Антарктидада хавфли вирус: Ҳайвонот дунёси хавф остида

Қуш гриппи Антарктидада юзлаб денгиз филлари ва бошқа ҳайвонларни нобуд қилди. Бу ҳақда “AWH Network” хабар берди.

Маълум қилинишича, Антарктида минтақасининг саккиз ҳудудида қуш гриппидан ҳайвонларнинг нобуд бўлиши тасдиқланган, яна 20 та ҳудудда натижалар кутилмоқда.

Антарктида материкида ҳали ҳеч қандай касаллик қайд этилмаган, бироқ олимларнинг фикрича, касаллик яқин ойларда қушлар миграцияси туфайли ҳудудга тарқалиши мумкин. Агар вирус узоқ пингвинлар популяциясига етиб борса, бу замонавий даврнинг энг катта экологик фалокатларидан бирига олиб келиши мумкин.

Бу касаллик биринчи марта Жанубий Жоржия яқинидаги Қушлар оролида жигарранг скуалар орасида қайд этилган. Ўшандан бери тадқиқотчилар ва кузатувчилар денгиз филларининг оммавий нобуд бўлаётгани айтиб келмоқда.

Антарктида ёввойи табиатни муҳофаза қилиш тармоғи раҳбари доктор Меган Дюар журналистларга берган муносабатида жанубий денгиз филлари билан боғлиқ вазият хавотирли эканлигини билдирган. 

“Агар вирус пингвинлар колонияларида оммавий ўлимга олиб кела бошласа, бу замонавий даврнинг энг йирик экологик офатларидан бирига ишора қилиши мумкин”, дейди у.

Антарктидадаги жонзотларнинг кўплаб турлари бошқа ҳеч қандай жойда топилмайди ва энг ёмон сценарийда парранда гриппининг тарқалиши уларнинг йўқ бўлиб кетишига олиб келиши мумкин. 

Дюарнинг сўзларига кўра, император пингвинлари ва чинстрап пингвинлари сони аллақачон сезиларли даражада камайиб бормоқда.

Вирус аллақачон Чили ва Перуда 20 мингга яқин денгиз шерларини ўлдирган. 

"Агар бизда Жанубий Америкада кўрганимиз каби эпидемия бошланса, бу жуда жиддий оқибатларга олиб келиши мумкин", дейди эксперт.

2021 йилда бошланган ўта юқумли H5N1 вариантининг ҳозирги эпидемияси миллионлаб ёввойи қушларни нобуд қилгани тахмин қилинмоқда. 

Антарктидада тарқалган штамм Буюк Британия, континентал Европа, Жанубий Африка ва Америкада қушлар популяциясини камайтирди, денгиз қушлари колониялари 50-60% ни йўқотди.

Ҳайвонларда нафас олиш қийинлишуви, йўтал ва бурун атрофида шиллиқ қават тўпланиши каби қуш гриппи, қушларда летаргия, конвулсиялар ва уча олмаслик  аломатлари кузатилган. 

Дунёдаги энг изоляция қилинган ноёб экотизимларга эга бўлган Антарктика материкида ҳали касаллик билан боғлиқ бирорта ҳолат қайд этилмаган, аммо касаллик яқин ойларда пайдо бўлиши кутилмоқда.

ЖССТ эпидемиология маркази парранда гриппи аллақачон Антарктидага етиб келганини “ҳайвонот оламидаги пандемия” деб атаган эди. 

Ҳозирги вақтда бу касаллик билан одамлар учун фақат кичик хавф мавжуд, аммо кўчиб юрувчи қушлар қуш гриппининг ривожланиши ва тарқалишига ёрдам беради – бу ҳамма нарсани ўзгартириши мумкин. 

Ташкилотнинг таъкидлашича, сутемизувчиларда инфекциялар сонининг кўпайиши одамлар учун хавфни оширади.

Шундай қилиб, жорий йилнинг апрель ойида тарихда биринчи марта парранда гриппи штаммидан инсон ўлими қайд этилди.

Эслатиб ўтамиз, жорий йининг бошида Антарктида музликларидан Лондон катталигидаги айсберг ажралиб чиқган эди.