Қамчибек Ташиев депутатликка номзодларни қаттиқ огоҳлантирди

Қирғизистон Бош вазири ўринбосари, Миллий хавфсизлик давлат қўмитаси раиси Қамчибек Ташиев оммавий ахборот воситаларига берган интервьюсида Жогорку Кенеш (парламент) депутатлигига айрим номзодлар мамлакат раҳбариятининг қўллаб-қувватлаши ёки дуосини олгани ҳақидаги миш-мишларга изоҳ берди. Бу ҳақда “24.kg” хабар берди.

“Баъзи номзодлар жамоатчилик орасида “Садир Жапаровнинг ўзи уларни қўллаб-қувватлаяпти” ёки “Қамчибек Ташиевнинг дуосини олдим” деган миш-мишларни тарқатмоқда. Бу каби баёнотларга ишонманг, ўша пайтдаги инқилоблар ва режим ўзгаришига сабаб бўлган аввалги ҳукуматларнинг хатоларини такрорламаймиз”, деган у.

Унинг сўзларига кўра, айрим депутатлар мамлакат олий раҳбариятининг қўллаб-қувватлашини таъминлашга ҳаракат қилган.

“Одатларни синдириш қийин, биламан, баъзи номзодлар биз билан учрашиб, дуоимизни олишга иштиёқманд бўлишди. Баъзилари ҳатто яқин дўстларимизга, оила аъзоларимизга мурожаат қилишди. Уларнинг ҳам, менинг ҳам бундай одамларга вақтимиз йўқ. Ўзимизнинг ишимиз етарли, уйқумиз кам. Агар ўзимизникиларни олиб келмоқчи бўлсак, нега сайлов тизимини ўзгартириш керак? Нега эски сайлов тизимини сақлаб қолмай, ундан роҳатланиб қолмайлик?!” дейди Ташиев.

Шунингдек, у номзодларни қонунбузарликлар аниқланса, “жазо қаттиқ бўлишидан” огоҳлантирди.

“Вақт бўлиши биланоқ, номзодлар ҳокимиятни танқид қилишни ўзларига қулай деб билади, аммо охирги беш йил ичида содир бўлган ўзгаришлардан сўнг, аксинча, ҳокимиятни қўллаб-қувватловчи одамларда имконият кўпроқ. Шунинг учун улар бизнинг номларимиздан фойдаланади.

Сайловларнинг адолатли ўтишини таъминлаш учун назорат кучайтирилади. Мен номзодларни огоҳлантирмоқчиман: ҳар қандай манипуляциядан сақланинг. Барибир ҳаммаси ошкор бўлади, кейин жазо қаттиқ бўлади!” таъкидлайди у.

Қирғизистонда парламентнинг муддатидан олдинги сайловлари жорий йилнинг 30 ноябрь куни бўлиб ўтади. Қонунчилик йиғини спикери Нурланбек Турғунбек ўғлининг айтишича, барча тартибларга кўра сайловлар шу санада ўтказилиши лозим. Шунингдек, у овоз бериш жараёни ҳалол ҳамда очиқ ўтишини билдирди.

Эслатиб ўтамиз, аввалроқ парламент депутатлари бир овоздан ўзини ўзи тарқатиб юборишга қарор қилгани ҳақида хабар берилган эди. Спикернинг тушунтиришича, бу қадам 2026 йил ноябрига белгиланган парламент сайловлари билан 2027 йил январига режалаштирилган президент сайлови орасидаги вақт фарқини ошириш учун қилинган. Амалдаги чақириқ эса янги таркиб келгунга қадар ўз ваколатларини сақлаб қолади. Зарурат бўлса, спикер парламентнинг навбатдан ташқари йиғилишини чақириши мумкин.

Қайд этиш жоиз, жорий йилнинг июнь ойида мамлакат Президенти Садир Жапаров парламент сайлов тизимига ўзгартириш киритувчи қонунни имзолаган. Олдин депутатлар 54 ўринга партиялар рўйхати бўйича, яна 36 ўринга эса якка мандатли округлардан сайланар эди. Эндиликда эса 30 та кўп мандатли ҳудудий сайлов округлари тузилиб, уларнинг ҳар биридан 3 нафардан депутат сайланади. Номзодларни сиёсий партиялар ҳам, мустақил равишда фуқаролар ҳам кўрсата олади. Шунингдек, сайловларда масофавий ёки электрон овоз бериш тизими ҳам қўлланиши мумкин. Бу масала сайлов тайинланаётганда алоҳида қарор қилинади.

Маълумот учун, 2020 йил 4 октябрь куни Қирғизистонда парламент сайлови бўлиб ўтганди ва дастлабки натижалар эълон қилингач, ҳукумат тарафдори бўлган партиялар етакчи ўринларни эгаллади. Мухолифатдан эса фақат “Бутун Қирғизистон” ва “Маконим Қирғизистон” парламентга кира олди, аммо улар озчилик эди.

Бир неча мухолиф партиялар сайлов жараёнида оммавий қонунбузарликлар ва сохталаштиришлар бўлганини айтиб, натижаларни тан олмади. Бу норозилик намойишларига сабаб бўлди. Бишкек марказидаги митинг тез орада куч ишлатар тузилмалар билан тўқнашувларга айланиб, оқибатда намойишчилар Оқ уйни эгаллаб, талон-торож қилди. Кучли босим остида ўша пайтдаги президент Сооронбай Жээнбеков сайлов натижаларини бекор қилишга мажбур бўлди. Кейинроқ эса унинг ўзи ҳам истеъфога чиқди. Ундан сўнг Садир Жапаров ҳокимиятга келди. Аввал бош вазир, кейин эса вақтинчалик президент бўлди. 2021 йил январь ойида ўтказилган президентлик сайловларида Садир Жапаров катта устунлик билан ғалаба қозонди.