Қирғизистонда парламент сайловлари қачон ўтказилиши айтилди

Қирғизистонда парламентнинг муддатидан олдинги сайловлари жорий йилнинг 30 ноябрь куни бўлиб ўтади. Бу ҳақда қонунчилик йиғини спикери Нурланбек Турғунбек ўғли маълум қилди.

Унинг айтишича, барча тартибларга кўра сайловлар шу санада ўтказилиши лозим. Шунингдек, у овоз бериш жараёни ҳалол ҳамда очиқ ўтишини билдирди.

Эслатиб ўтамиз, аввалроқ парламент депутатлари бир овоздан ўзини ўзи тарқатиб юборишга қарор қилгани ҳақида хабар берилган эди. Спикернинг тушунтиришича, бу қадам 2026 йил ноябрига белгиланган парламент сайловлари билан 2027 йил январига режалаштирилган президент сайлови орасидаги вақт фарқини ошириш учун қилинган. Амалдаги чақириқ эса янги таркиб келгунга қадар ўз ваколатларини сақлаб қолади. Зарурат бўлса, спикер парламентнинг навбатдан ташқари йиғилишини чақириши мумкин.

Қайд этиш жоиз, жорий йилнинг июнь ойида мамлакат Президенти Садир Жапаров парламент сайлов тизимига ўзгартириш киритувчи қонунни имзолаган. Олдин депутатлар 54 ўринга партиялар рўйхати бўйича, яна 36 ўринга эса якка мандатли округлардан сайланар эди. Эндиликда эса 30 та кўп мандатли ҳудудий сайлов округлари тузилиб, уларнинг ҳар биридан 3 нафардан депутат сайланади. Номзодларни сиёсий партиялар ҳам, мустақил равишда фуқаролар ҳам кўрсата олади. Шунингдек, сайловларда масофавий ёки электрон овоз бериш тизими ҳам қўлланиши мумкин. Бу масала сайлов тайинланаётганда алоҳида қарор қилинади.

Маълумот учун, 2020 йил 4 октябрь куни Қирғизистонда парламент сайлови бўлиб ўтганди ва дастлабки натижалар эълон қилингач, ҳукумат тарафдори бўлган партиялар етакчи ўринларни эгаллади. Мухолифатдан эса фақат “Бутун Қирғизистон” ва “Маконим Қирғизистон” парламентга кира олди, аммо улар озчилик эди.

Бир неча мухолиф партиялар сайлов жараёнида оммавий қонунбузарликлар ва сохталаштиришлар бўлганини айтиб, натижаларни тан олмади. Бу норозилик намойишларига сабаб бўлди. Бишкек марказидаги митинг тез орада куч ишлатар тузилмалар билан тўқнашувларга айланиб, оқибатда намойишчилар Оқ уйни эгаллаб, талон-торож қилди. Кучли босим остида ўша пайтдаги президент Сооронбай Жээнбеков сайлов натижаларини бекор қилишга мажбур бўлди. Кейинроқ эса унинг ўзи ҳам истеъфога чиқди. Ундан сўнг Садир Жапаров ҳокимиятга келди. Аввал бош вазир, кейин эса вақтинчалик президент бўлди. 2021 йил январь ойида ўтказилган президентлик сайловларида Садир Жапаров катта устунлик билан ғалаба қозонди.