O‘zbekistonning Rossiyadan olgan qarzi ko‘paydi

2023 yilda O‘zbekistonning Rossiyadan qarzi oshib, 41,3 million dollarga yetdi. Bu haqda bugun, 11 dekabr kuni Jahon banki tahlillariga tayanib, RIA Novosti xabar berdi.

Qayd etilishicha, rasmiy Moskva o‘tgan yilda boshqa mamlakatlarga kredit berishni 30 milliard dollardan ko‘proqqa oshirdi, bu 1999 yildan beri eng yuqori ko‘rsatkich hisoblanadi. Misr, Bangladesh va Hindiston eng ko‘p yangi kredit olgan. Boshqa davlatlarning Rossiyadan olgan qarz hajmi o‘tgan yili 1,3 milliard dollarga oshib, 30,1 milliardni tashkil etgan. Bu ko‘rsatkich oxirgi marta 1999 yilda (32,8 milliard dollar) yuqori bo‘lgan edi.

Belarus eng katta qarzdor bo‘lib qolmoqda – uning qarzi 7,75 milliard dollarni yoki Rossiya tomonidan berilgan barcha kreditlarning chorak qismini tashkil qiladi. Bangladesh 6,6 milliard dollar (22 foiz) bilan ikkinchi o‘rinda, Hindiston esa 4,1 milliard dollar (14 foiz) bilan kuchli uchlikni yakunladi. Birinchi beshlikka Misr (3,3 milliard dollar, 11 foiz) va Vetnam (1,4 milliard dollar, 5 foiz) ham kiradi.

Shu bilan birga, o‘tgan yili Misr eng katta ulushni egalladi – uning majburiyatlari 1,45 milliard dollarga ko‘tarildi. Bangladeshning qarzi 745 million dollarga, Hindistonniki esa 363 million dollarga oshdi. O‘zbekistonning qarzi 41,3 million dollarga, Afg‘onistonning qarzi 19,9 million dollarga oshgan. Zambiya, Yaman, Shri-Lanka, Ekvador, Sudan va Moldovadan olingan majburiyatlar ham jami 26,54 million dollarga ko‘tarilgan.

2023 yilda yangi qarzdor paydo bo‘ldi – Nikaragua 2003 yildan beri birinchi marta Rossiyadan 16,9 million dollar miqdorida kredit oldi.

Shu bilan birga, bir qator davlatlarning Rossiya oldidagi majburiyatlari kamaydi. Bu yerda yetakchi Somali bo‘lib, Rossiya deyarli butun qarzini o‘chirib tashladi: agar 2022 yil oxirida mamlakat Moskvadan 703 million dollar qarz bo‘lgan bo‘lsa, o‘tgan yil oxirida u bor-yo‘g‘i 49 million dollar qarz edi. Bundan tashqari, Belarus qarzi 487 millionga, Serbiyaniki 117 millionga, Armanistonniki 40 millionga, Ozarbayjonniki 22 millionga kamaydi. Yana 10 ta davlat Rossiya oldidagi 82 million dollarlik majburiyatlarini to‘lagan.

Eslatib o‘tamiz, avvalroq O‘zbekistonning davlat qarzi 2025 yil yakunida 45,1 milliard dollarga yetishi mumkinligi haqida xabar berilgandi. 2024 yil yakunida davlat tashqi qarzini jalb qilish bo‘yicha yangidan imzolanadigan shartnomalar hajmi 5 milliard dollarni tashkil etadi. Shundan 2,5 milliard dollari investitsiya loyihalariga, 2,5 milliard dollari byudjetni qo‘llab-quvvatlashga yo‘naltiriladi.

2025 yilda esa qariyb 5,5 milliard dollarlik davlat tashqi qarzini jalb qilish rejalashtirilgan. Mazkur kredit mablag‘larining 2,5 milliard dollari investitsiya loyihalariga, 3 milliard dollari esa byudjetni qo‘llab-quvvatlash uchun sarflanishi kutilmoqda.