“Tinchlik rejasi”: Tramp haligacha jim, Ukraina esa muhokama qilmoqda

AQSH prezidentlik saylovlarida g‘alaba qozongan Donald Tramp Ukrainadagi urushni qanday to‘xtatishga umid qilayotgani haqida hali rasman birorta ham reja taqdim etmagan. Shu bilan birga, OAV yozishicha, uning jamoasida ushbu mavzu bo‘yicha muhokamalar davom etmoqda.

“The Wall Street Journal” (WSJ) yaqinda Trampga yaqin bo‘lgan uchta manbaga tayanib xabar qilishicha, rejalardan biri, masalan, Kiyev NATOga kamida 20 yil qo‘shilmaslikka va’da beradi, Vashington esa Rossiyaning keyingi hujumlarini oldini olish uchun Ukrainani qurol-yarog‘ bilan ta’minlashda davom etadi. 

WSJ ma’lumotlariga ko‘ra, barcha takliflar urushni “muzlatish”ni o‘z ichiga oladi, bu esa Rossiyaning Ukraina hududining taxminan 20 foizini bosib olishiga olib kelishi mumkin.

“Telegraph” o‘z manbalariga tayanib, urushni muzlatish rejasi doirasida Tramp Yevropa qo‘shinlarini Ukraina va Rossiya Federatsiyasi armiyalari o‘rtasidagi 1300 kilometrlik bufer zonada xavfsizlikni ta’minlashga chaqirishi mumkinligini yozdi.

Ogrizko: Trampga hamma narsani “qo‘lda kalkulyator bilan” tushuntirish kerak

Ukraina sobiq tashqi ishlar vaziri Vladimir Ogrizko ukrainaliklarga mos kelmaydigan takliflarni qabul qilmaslikka chaqirmoqda.

“G‘arbdagi ba’zilar uchun Ukrainani qurbon qilish orqali muammolardan xalos bo‘lish eng yaxshi yo‘ldir. Bu bema’nilik yo‘qolmadi va davom etadi. Tramp atrofidagi bu bema’nilar uni bu variantga undaydi, chunki bu eng oson. Va biz bu mafkurani boshqa tomonga burib, Trampga aytishimiz kerak: “Mana, biz sizga foydali bo‘lgan narsalarni taklif qilmoqdamiz, siz Ukrainani mustahkamlash orqali o‘nlab va yuzlab milliard dollar ishlab olasiz”,  dedi Ogrizko "Radio NV"ga bergan intervyusida.

Sobiq tashqi ishlar vazirining so‘zlariga ko‘ra, Ukraina tashabbusni o‘z qo‘liga olishi va Trampga inauguratsiyasidan oldin aniq va tiniq qilib, “qo‘lida kalkulyator bilan” gap nima haqida ketayotganini tushuntirishi kerak.

“Xususan, Ukrainaga yordamning ko‘payishi AQSHda mudofaa buyurtmalari uchun qoladigan mablag‘larning ko‘payishini anglatadi”, deydi Ogrizko.

Trampning bema’niligi o‘z samarasini beradimi?

Ba’zilar Trampning “Ukrainadagi urushda mag‘lub bo‘la olmayman” degan bema’niligiga tayanmoqda, chunki Putinning g‘alabasi AQSH qudratiga jiddiy zarba bo‘ladi. Kiyev Milliy Universitetidan siyosatshunos Igor Reyterovich Tramp urushni tugatish va adolatli shartlar asosida yordam berishga harakat qilishini kutmoqda, garchi bu shartlar ba’zi murosalarni o‘z ichiga olsa ham.

“Uning saylovchilarining uchdan ikki qismi Ukrainani Rossiya bilan urushda qo‘llab-quvvatlaydi. Va agar Tramp Rossiyaga yon bersa, bu juda salbiy qabul qilinadi, shu jumladan uning partiyadoshlari orasida ham. Chunki Tramp “Buyuk Amerika” haqida gapiradi va bu uning geosiyosiy ta’sirini va hozirgi geosiyosiy moslashuvdagi rolini tiklashni anglatadi”, dedi Reyterovich “Deutsche Welle” nashriga bergan intervyusida.

Uning fikricha, Donald Tramp bema’nilikni yaxshi ko‘radi va bu Ukraina foydasiga o‘ynashi mumkin. Shu bilan birga, Reyterovich Tramp jamoasi ataylab urushga oid qarama-qarshi bayonotlar berishini va Yevropa, Rossiya va Ukrainaning o‘zini Rossiya boshlagan urushni tugatish bo‘yicha turli takliflariga munosabatini sinab ko‘rish uchun turli ssenariylarni tashlashini istisno qilmaydi. 

“Bizni ko‘p qirrali kelajak kutmoqda. Ushbu ssenariy har qanday vaqtda o‘zgarishi mumkin. Ularning yagona umumiy jihati shundaki, Tramp albatta urushni tugatishni xohlaydi. Ammo tugatish shartlari munozarali masala. Bu murosa bo‘lishi kerak degan tushuncha bor, ammo bu murosaning chegarasi hali noma’lum”, deydi Reyterovich.

Ukrainada muzokaralar g‘oyasini qo‘llab-quvvatlash kuchaymoqda

Ayni paytda frontlarda vaziyatning yomonlashishi, tinch shaharlarning doimiy o‘qqa tutilishi tufayli resurslar va kuchlarning kamayishi sababli ukrainaliklarning muhim qismi asta-sekin Rossiya bilan muzokaralar haqida o‘z fikrini o‘zgartirmoqda. Razumkov markazining yaqinda o‘tkazgan sotsiologik so‘rovi ham shuni ko‘rsatdi. Agar o‘tgan yilning kuzida Rossiya bilan muzokaralar g‘oyasini respondentlarning 21 foizi qo‘llab-quvvatlagan bo‘lsa, bu yil ular allaqachon 35 foizni tashkil etadi.