Rossiya Suriyaga pul bilan to‘ldirilgan samolyot yubordi

Suriyaning Damashq aeroportiga Rossiyadan yuzlab milliard Suriya funti yetib keldi. Ushbu mablag‘lar ag‘darilgan prezident Bashar Asad davrida Rossiyada bosilgan bo‘lib, ularning umumiy qiymati o‘nlab million AQSH dollariga teng. Bu haqda o‘z manbasiga tayanib “Reuters” xabar berdi.

Nashr manbasiga ko‘ra, Rossiya ushbu pullarni Suriyaga yetkazishga ulgurmagan, chunki Asad 2024 yil dekabr oyi boshida isyonchilar tomonidan hokimiyatdan ag‘darilgan edi. Yangi Suriya hukumati Asadning Moskvaga qochib ketishidan so‘ng Rossiyadan pul bosib chiqarishni to‘xtatishni talab qilgan. “Reuters” manbasi Rossiyaning ushbu pul mablag‘larini Suriyaga olib kelishiga nima sabab bo‘lgani haqida aniq ma’lumot bermagan. Hokimiyat o‘zgarishi ortidan mamlakat likvidlik (aktivning tez va oson naqd pulga aylantirilish qobiliyati) tanqisligiga duch keldi. Yanvar oyida Suriya Markaziy bankining yangi rahbari Maysa Sabrin inflyatsiyaning keskin oshib ketishini to‘xtatish maqsadida suriya funtlarini bosib chiqarishni to‘xtatishni istayotganini bildirgan.

Nashr ma’lumotlariga ko‘ra, yangi hukumat kelishi ortidan qora bozorda Suriya funtining qadri oshdi. Bu, asosan, xorijdan qaytayotgan suriyaliklar oqimi va chet el valyutasi bilan savdo qilish bo‘yicha qat’iy cheklovlarning bekor qilinishi bilan bog‘liq. Birja ma’lumotlariga ko‘ra, kecha, 13 fevral kuni qora bozorda 1 AQSH dollari 9 850 suriya funti qiymatida bo‘lsa, rasmiy kurs bugun, 14 fevral kuni savdolar yopilganda 13 000 funt atrofida bo‘lgan.

Bu holat Suriya funtining likvidligi borasida xavotirlarni kuchaytirdi. Nashr manbasining so‘zlariga ko‘ra, Suriya Markaziy bankining naqd valyuta zaxiralari atigi 200 million dollarni tashkil qiladi. Taqqoslash uchun, 2010 yilda – fuqarolar urushi boshlanishidan bir yil oldin xalqaro valyuta jamg‘armasi ma’lumotlariga ko‘ra, Suriya 18,5 milliard dollarlik zaxiraga ega bo‘lgan.

Rossiyaning ushbu naqd pullarni yuborishining aniq sabablari ochiqlanmagan, biroq bu Kremlning yangi Suriya hukumatiga moliyaviy yordam ko‘rsatish orqali mamlakatdagi harbiy bazalarini saqlab qolish harakati bo‘lishi mumkinligi taxmin qilinmoqda.

Nashrning yozishicha, Suriya Rossiyada pul bosib chiqarishdan avval Avstriyaning Oesterreichische Banknoten- und Sicherheitsdruck GmbH kompaniyasi bilan shunday kelishuvga ega bo‘lgan. Mazkur kompaniya Avstriya Markaziy bankiga qarashli sho‘ba korxona hisoblanadi.

Eslatib o‘tamiz, 12 fevral kuni Rossiya Prezidenti Vladimir Putin Suriyaning amaldagi rahbari Ahmad ash-Shara bilan ilk bor telefon orqali suhbatlashgandi. Suhbat davomida Rossiya yetakchisi Suriyadagi ijtimoiy-iqtisodiy ahvolni yaxshilashga ko‘maklashish, xususan, mamlakat aholisiga gumanitar yordam ko‘rsatish niyatini bildirgan. Putin, shuningdek, Rossiya Suriyaning birlik, suverenitet va hududiy yaxlitligini prinsipial jihatdan qo‘llab-quvvatlashini va yangi hukumatga mamlakatda barqarorlikni ta’minlashda yordam berishga tayyorligini aytgan. Suriya Prezidenti administratsiyasi bergan ma’lumotga ko‘ra, Putin Suriyaning yangi tashqi ishlar vazirini Moskvaga taklif qilgan hamda Shara bilan Asad davrida imzolangan ikki tomonlama kelishuvlarni qayta ko‘rib chiqishga tayyorligini bildirgan.