Kusherboyevning ketishiga sabab bo‘lgan qonun Senatda bir ovozdan ma’qullandi

Bugun, 27 dekabr kuni Senatning 36-yalpi majlisida “2023 yil uchun O‘zbekiston Respublikasining Davlat byudjeti to‘g‘risida”gi Qonun ko‘rib chiqildi va senatorlar tomonidan bir ovozdan ma’qullanib qabul qilindi. 

Mazkur Qonun bilan 2023 yil uchun O‘zbekiston Respublikasi Konsolidatsiyalashgan byudjetining jamlanma parametrlari hamda 2024–2025 yillar uchun byudjet mo‘ljallari belgilangan.

Ta’kidlanganidek, Qonunga ko‘ra, 2023 yilda mamlakat iqtisodiyotida yalpi ichki mahsulotning o‘sish sur’atlari 5,3 foizni va iste’mol narxlari indeksi 2022 yilning dekabr oyiga nisbatan 9,5 foiz miqdorida bo‘lishidan kelib chiqib, Davlat byudjeti parametrlari hisob-kitob qilingan.

O‘zbekiston Respublikasi Konsolidatsiyalashgan byudjetining daromadlari 2023 yilda 310,7 trln so‘mni hamda xarajatlar 343,2 trln so‘mni tashkil etishi kutilmoqda.

Qonun bilan 2023 yil uchun O‘zbekiston Respublikasi (O‘zbekiston Respublikasi hukumati) nomidan va O‘zbekiston Respublikasining kafolati ostida tashqi qarzlarni jalb qilish bo‘yicha yillik imzolanadigan yangi bitimlarning cheklangan hajmi 4,5 mlrd AQSH dollari miqdorida etib belgilanmoqda.

2023 yilgi Davlat byudjeti xarajatlari (davlat maqsadli jamg‘armalariga ajratiladigan transfertlar bilan birga) 257,7 trln so‘mni, yalpi ichki mahsulotga nisbatan 24,1 foizni tashkil qilmoqda.

Senatorlar Davlat byudjetining ijtimoiy sohaga yo‘naltirilayotgan mablag‘lar miqdoriga jiddiy e’tibor qaratdilar. Qayd etilganidek, ta’lim sohasi xarajatlari 58,4 trln so‘m, sog‘liqni saqlash sohasiga 28,4 trln so‘m, madaniyat sohasiga 2,5 trln so‘m, sport sohasiga 2,3 trln so‘m va fanni yanada rivojlantirish tadbirlari uchun 2023 yilda 1,8 trln so‘m yo‘naltirish belgilangan.

2023 yil uchun Davlat byudjetida aholini ijtimoiy himoya qilishning ustuvor yo‘nalishlarini moliyalashtirish uchun 18,1 trln so‘m ajratiladi.

Shu bilan birga kelgusi yilda jami 52 mingdan ortiq daromadi yuqori bo‘lmagan va uy-joy sharoitlarini yaxshilashga muhtoj fuqarolarga ipoteka krediti bo‘yicha dastlabki badal va foizlarning bir qismini qoplash uchun Davlat byudjeti mablag‘lari hisobidan 1,1 trln so‘m subsidiyalar to‘lab berilishi ko‘zda tutilgan.

Iqtisodiyotga ajratilishi rejalashtirilayotgan xarajatlar 36,7 trln so‘mni, yalpi ichki mahsulotga nisbatan 3,4 foizni, jami xarajatlarning 14 foizini tashkil etib, bu mablag‘lar asosan tomchilatib sug‘orish, geologik qidiruv ishlarini va aholi punktlarini obodonlashtirish ishlarini amalga oshirish hamda uy-joy kommunal xizmatlari bilan bog‘liq xarajatlarni moliyalashtirishga yo‘naltirilishi rejalashtirilgan.

Eslatib o‘tamiz, parlamentning quyida palatasida ushbu qonunning ko‘rib chiqilishi “skandal”larga sabab bo‘lib, buning ortidan deputat Rasul Kusherboyev deputatlik mandatini tashlagan edi. Gap shundaki, joriy yilning 19 dekabr kuni bo‘lib o‘tgan Oliy Majlis Qonunchilik palatasi yig‘ilishida “2023 yil uchun O‘zbekiston Respublikasining Davlat byudjeti to‘g‘risida”gi qonun muhokama qo‘yilgan. Unda deputat Kusherboyev so‘z so‘rab, muhokamaga qo‘yilgan masala yuzasidan fikr va mulohazalari borligini aytganda, majlisga raislik qiluvchi spiker o‘rinbosari Ulug‘bek Inoyatov unga so‘z bermay, islohotlar haqida balandparvoz nutq qilishda davom etgan. Oqibatda Rasul Kusherboyev parlamentdagi bunday holatlar sabab deputatlikdan ketishga qaror qildi. Shuningdek, u ketish oldidan QALAMPIR.UZ’ga bergan intervyusida “2023 yil uchun O‘zbekiston Respublikasining Davlat byudjeti to‘g‘risida”gi qonun Moliya vazirligi tomonidan Oliy Majlis yig‘ilishiga bir hafta qolganda kiritilgani, deputatlar uni sinchiklab o‘rganishiga imkon berilmaganini aytgandi.

26 dekabr kuni Markaziy saylov komissiyasi Rasul Kusherboyevning arizasiga binoan uning deputatlik vakolatlarini tugatdi.