Xitoy Rossiyani emas, Turkmanistonni tanlayapti – “Reuters”

Xitoy Turkmanistondan gaz olish uchun uzoq vaqtdan beri kechiktirilgan Markaziy Osiyo quvuri qurilishini tezlashtirmoqda. Bu haqda “Reuters” nashri ma’lum qildi. 

“Pekin o‘zining “Bir makon, bir yo‘l” tashabbusi doirasida Markaziy Osiyo bilan aloqalarni mustahkamlashni istaydi, biroq qurilish boshlanganidan qariyb o‘n yil o‘tib, “D liniyasi” loyihasi narxlardagi muzokaralar va Markaziy Osiyoning yana uchta davlatini kesib o‘tuvchi quvur yotqizishdagi texnik to‘siqlar tufayli to‘xtab qolgandi”, deydi Xitoy davlat neft rasmiylari.

Biroq Xitoy neft rasmiylari va sanoat maslahatchilariga ko‘ra, yaqinda Moskvaning Ukraina inqirozi tufayli Yevropada qisqargan sotuvlar hajmini qoplash uchun Xitoy bilan ikkinchi Sibir quvuri – “Sibir qudrati 2”ni yotqizishga intilishi Pekinga Markaziy Osiyo loyihasini ilgari surish uchun vosita bo‘ladi.

"Markaziy Osiyo quvurlari Xitoyning energetika va geosiyosiy makoniga asosiy sarmoya sifatida qaraladi. Bu strategik ahamiyatga ega bo‘lgan ta’minot kanali bo‘lib, tijorat tashvishlaridan ustun turadi", deydi Xitoy Milliy neft korporatsiyasi global strategiyasi bilan tanish bo‘lgan davlat neft rasmiysi.

Uning qayd etishicha, Xitoy oxir-oqibat o‘zining gazga bo‘lgan uzoq muddatli yirik ehtiyojlarini qondirish uchun ikkala kelishuvni ham imzolashi mumkin, ammo Turkmanistonga ustuvor ahamiyat qaratmoqda. 

Sanoat rasmiylarining ta’kidlashicha, Pekin uzoq vaqtdan beri Markaziy Osiyoni savdoni kengaytirish, energiya xavfsizligini ta’minlash va Shinjonda barqarorlikni saqlash uchun chegara sifatida ko‘rib keladi.

Keltirilishicha, ikkala quvur orqali gaz olib kelish uchun o‘nlab milliard dollarlik umumiy ko‘p yillik shartnomalar Xitoyning hozirgi talabining 20 foizini qondiradi.

Quvurlar Pekinning gazdan uglerod neytralligi maqsadlariga ko‘prik yoqilg‘isi sifatida foydalanish, uni uchuvchan tankerlarda tashiladigan suyultirilgan gaz bozoridan himoya qilishga yordam berishning asosiy maqsadi hisoblanadi.

Ma’lumot uchun, 2014 yilda 6,7 milliard dollarga baholangan “D liniyasi” yiliga 30 milliard kub metr gaz o‘tkazadi.