Qirg‘iziston AES qurish uchun joy qidiryapti

Qirg‘iziston hukumati “Rosatom” bilan hamkorlikda atom energetikasini rivojlantirish imkoniyatlarini o‘rganib, AES qurilishi uchun maqbul joy izlashda davom etmoqda. Bu haqda mamlakat Energetika vaziri Taalaybek Ibrayev ma’lum qildi.

Ibrayevning 4 oktyabr kuni “Eldik” deputatlar guruhi yig‘ilishida deputat Kubanichbek Samakovning savollariga javoban aytishicha, eng ishonchli energiya tashuvchisi atom elektr stansiyasi hisoblanadi, u 360 kun 24 soat ishlaydi.

Vazir 300 MVt quvvatga ega atom elektr stansiyasi bu hajmni to‘liq ishlab chiqarishini, GES unchalik ko‘p ta’minlamasligini aytdi.

“Bugun biz atom elektr stansiyasini qurish uchun mos joy qidirmoqdamiz: reaktorlarni sovitish uchun suv manbai va tarmoqqa ulanishga yaqinlik kerak. Atom elektr stansiyasi darhol qurilmaydi, qurilishi taxminan 5-6 yil davom etadi”, deya tushuntirdi u.

Vazirning so‘zlariga ko‘ra, butun dunyo yetakchilari atom elektr stansiyalariga o‘tmoqda, bu borada hozir Xitoy yetakchi, undan oldin Amerika edi. 

“Qo‘shni davlatlar bu yo‘nalishda faol ishlamoqda, 6 oktyabr kuni Qozog‘istonda AESni qurish bo‘yicha referendum bo‘lib o‘tdi. O‘tgan yili men “Rosatom” bosh direktori Lixachev bilan uchrashganimda, uning birinchi vazifasi jamoatchilikni tayyorlash edi”, degan u.

Ibrayev, shuningdek, ish faqat aholi qo‘llab-quvvatlashi orqaligina boshlanishini aytgan. Noyabr oyida OAV vakillari uchun Turkiyadagi Akkuyu AES tanishuv safarini tashkil etish rejalashtirilgan.

Eslatib o‘tamiz, avvalroq Qozog‘istonda atom elektr stansiyasi qurilishi bo‘yicha o‘tkazilgan referendumning dastlabki natijalari e’lon qilingandi. Unga ko‘ra, ovoz berganlarning 71,12 foizi AES qurilishi tarafdori bo‘lgan. Markaziy saylov komissiyasi ma’lumotlariga ko‘ra, 5 561 937 kishi (71,12 %) AES qurilishi uchun “ha” deb ovoz bergan. Qarshi bo‘lganlar soni esa 2 045 271 kishini tashkil etgan (28,88 %). Ovoz berish huquqiga ega bo‘lgan qozog‘istonliklarning 63,66 foizi referendumda ishtirok etgan. 130 ming byulleten haqiqiy emas deb topilgan bo‘lsa, 82 ming byulletenlarda ikkala javob varianti belgilangan. Shuningdek, O‘zbekistonda shu yil yozida kam quvvatli atom elektr stansiyasi qurilishi boshlanadi. “Atomstroyeksport” AJ (“Rosatom” davlat korporatsiyasining muhandislik bo‘limi) va O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasi huzuridagi Atom energiyasi agentligi huzuridagi “AES qurilishi direksiyasi” davlat unitar korxonasi o‘rtasida O‘zbekistonda kam quvvatli atom stansiyasini qurish bo‘yicha shartnoma imzolandi.

Loyiha O‘zbekistonning Jizzax viloyatida Rossiya loyihasi bo‘yicha quvvati 330 MVt (har biri 55 MVt quvvatga ega oltita reaktor) bo‘lgan atom elektr stansiyasini qurishni nazarda tutadi. Stansiya qurilishida “Rosatom” bosh pudratchi sifatida ishlaydi, qurilishda mahalliy kompaniyalar ham ishtirok etadi.