Isroil-Eron urushi Rossiya-Xitoy gaz quvuri g‘oyasini jonlantirdi – WSJ

Xitoy Rossiyaga haddan tashqari energetika qaramligidan xavotirlanishiga qaramay, Rossiya tabiiy gazini to‘g‘ridan to‘g‘ri yetkazib berish uchun “Sibir kuchi-2” gaz quvurini qurish bo‘yicha muzokaralarni qayta boshlashga tayyor. Bu haqda kecha, 25 iyun kuni Xitoy manbalariga tayanib, “The Wall Street Journal” xabar berdi.

“Sibir kuchi-2” gaz quvuri loyihasi narxlar va egalik shartlari bo‘yicha bahslarda qolib ketdi. Gazeta bunday qurilish masalasida Moskva va Pekin o‘rtasidagi munosabatlarning fonini taqdim etadi. 

“Biroq Isroil va Eron o‘rtasidagi urush Xitoy rasmiylariga Yaqin Sharqdan neft va gaz yetkazib berish ishonchliligini qayta ko‘rib chiqishga sabab bo‘ldi, chunki ular bu davlatlar o‘rtasidagi “mo‘rt sulh”ga ishonmaydi”, deyiladi maqolada.

WSJ tomonidan keltirilgan Rystad Energy konsalting kompaniyasi ma’lumotlariga ko‘ra, Xitoy o‘zining suyultirilgan gazining qariyb 30 foizini Qatar va BAAdan Eron urush paytida yopish bilan tahdid qilgan Hormuz bo‘g‘ozi orqali import qiladi.

“Harbiy vaziyatning beqarorligi va oldindan aytib bo‘lmaydiganligi Xitoy rahbariyatiga quruqlikdagi quvurlar orqali barqaror yetkazib berish geosiyosiy afzalliklarga ega ekanini ko‘rsatdi. Rossiya bundan foyda olishi mumkin”, deydi Xitoy-Rossiya munosabatlari bo‘yicha ekspert Aleksandr Gabuyev.

WSJ manbalari, shuningdek, Pekin AQSH Prezidenti Donald Tramp ma’muriyati Rossiya va Xitoy orasidan “ola mushuk o‘tkazish”ga urinayotgani fonida Moskva bilan munosabatlarni mustahkamlashdan manfaatdor ekanini va muzlatilgan quvur qurilishining qayta tiklanishi bu aloqalarni mustahkamlashga yordam berishi mumkinligini da’vo qilmoqda.

“Bloomberg” agentligining 7 may kuni xabar berishicha, Rossiya Prezidenti Vladimir Putin va Xitoy raisi Si Szinpin G‘alaba kunini nishonlash uchun Si Szinpinning Moskvaga tashrifi chog‘ida “Sibir kuchi 2” gaz quvuri qurilishini yana bir bor muhokama qilishga kelishib olgan. 

“Putinning Xitoyni Rossiyadan har yili qo‘shimcha 50 milliard kub metr gaz sotib olishga ishontirishga bo‘lgan ko‘p yillik urinishlari samarasiz bo‘ldi, ammo hozir Pekin uni yarim yo‘lda kutib olishga tayyor”, deb yozgan edi “Bloomberg”.

Shu paytgacha Xitoy hukumati gazni hali qurilmagan “Sibir 2” elektr stansiyasida Rossiyaning ichki narxida sotishni talab qilgan, ammo agentlik manbalariga ko‘ra, Pekin endi Rossiyaning ichki narxi va “Sibir kuchi-1” orqali yetkazib beriladigan gaz uchun to‘laydigan narx o‘rtasidagi kotirovkalarni muhokama qilishga tayyor. Ushbu gaz quvuri 2019 yilda foydalanishga topshirilgan va 2024 yil dekabriga qadar loyiha quvvati yiliga 38 milliard kub metrga yetdi.

Rossiya hisob-kitoblariga ko‘ra, “Sibir kuchi-2” Rossiya Federatsiyasining Ukrainaga qarshi tajovuzkor urushi boshlanishidan oldin Yevropa davlatlarini yetkazib bergan Yamal konidan 50 milliard kub metr gazni yetkazib bera oladi. Rejalarga ko‘ra, yangi gaz quvuri Mo‘g‘uliston orqali Xitoyga o‘tishi kerak.

Biroq, “Bloomberg” manbalariga ko‘ra, Pekin “Sibir kuchi-1” misolida bo‘lgani kabi Rossiyadan Xitoyga to‘g‘ridan to‘g‘ri yo‘nalishni talab qilmoqda.