Ingliz tili AQSHning rasmiy tili deb e’lon qilindi

north_east

Insoniyat har ikki haftada bir tilni yo‘qotadi – BMT

AQSH Prezidenti Donald Tramp mamlakat tarixida birinchi marta ingliz tilini federal darajada rasmiy til sifatida tan olish haqidagi farmonni imzoladi. Bu haqda Oq uy rasmiylariga tayanib, “The Wall Street Journal” xabar berdi.

Ilgari bu maqom ingliz tiliga faqat ayrim shtatlarda berilgan edi. Garchi AQSH tarixi davomida barcha asosiy hujjatlar, jumladan, konstitutsiya va Mustaqillik deklaratsiyasi ingliz tilida yozilgan bo‘lsa-da, mamlakatda hech qachon qonunchilik darajasida bunday rasmiy til bo‘lmagan.

Ingliz tiliga rasmiy maqom berilishini himoya qiluvchi “Pro English” guruhiga ko‘ra, ingliz tili AQSHning 50 shtatidan 32 tasida rasmiy til sifatida tan olingan.

“Ingliz tilini Qo‘shma Shtatlarning rasmiy tili sifatida tan olish anchadan buyon o‘tib ketgan”, deyiladi farmonda.

Shuningdek, farmon Qo‘shma Shtatlarda 350 dan ortiq tilda gaplashishni tan olgan bo‘lsa-da, unda umumiy til milliy birdamlikka yordam berishi qayd etilgan.

2019 yilgi hukumat ma’lumotlariga ko‘ra, 68 millionga yaqin AQSH aholisi uyda ingliz tilidan boshqa tilda gaplashgan. Ularning aksariyati ispan tilida gaplashardi: ularning soni 40 milliondan ortiqni tashkil qiladi.

Tramp avvalroq sobiq prezident Jo Bayden ma’muriyatining immigratsiya siyosatini tanqid qilar ekan, ingliz tilini rasmiy til deb e’lon qilish imkoniyatini muhokama qilgan edi.

“Mamlakatimizga butun mamlakat bo‘ylab hech bir mutaxassis gapira olmaydigan tillar kirib kelmoqda. Bu tillar mutlaqo aqldan ozgan tillar, ularda bizning mamlakatimizda hech kim eshitmagan tillar bor. Bu dahshatli holat”, degan edi Tramp 2024 yilgi Respublikachilar milliy qurultoyida.

Tramp o‘zining yangi buyrug‘i bilan Oq uyning 42-rahbari, sobiq prezident Bill Klintonning 2000 yilgi federal idoralar va federal yordam oluvchi barcha tashkilotlarga qo‘ng‘iroq qilgan va ingliz tilini bilmaydigan fuqarolarga tarjima yordami ko‘rsatishini talab qilgan buyrug‘ini bekor qildi. Endi boshqa tillarda xizmat ko‘rsatishni agentliklar o‘zlari hal qiladi.

Farmonning maqsadi, jumladan, asli ingliz tilida so‘zlashuvchi bo‘lmagan, lekin uni o‘rganib, kelajak avlodlarga yetkazgan amerikaliklarni sharaflash hamda Amerika orzusini ro‘yobga chiqarish uchun ushbu universal tildan foydalana oladigan immigrantlarga ishonch bag‘ishlashdan iborat.

Tramp bir oydan ko‘proq vaqt oldin Oq uyga qaytdi va o‘shandan beri o‘nlab buyruqlarni imzoladi. Ularning aksariyati uning “Amerikani yana buyuk qilish” shiorida mujassamlangan konservativ dunyoqarashini aks ettiradi.

Eslatib o‘tamiz, yaqinda AQSH tarixidagi eng keksa Prezident bo‘ladigan 78 yoshli Donald Tramp kelasi haftalarda yillik profilaktik tibbiy ko‘rikdan o‘tishi xabar qilingandi.