Buxoroda 17 yoshli “virtual valyutachi” 34 mlrd so‘m ishlab topmagan – IIV

Ijtimoiy tarmoqlarda buxorolik 17 yoshli bola 34 mlrd so‘mlik kriptovalyutani o‘zi ishlab topgani uchun javobgarlikka tortilgani to‘g‘risidagi xabar muhokama qilinmoqda. Mazkur holat yuzasidan Ichki ishlar vazirligi matbuot xizmati rahbari Shohrux G‘iyosov munosabat bildirdi.

G‘iyosovga ko‘ra, aslida faollar ta’kidlagan “iqtidor” egasi oddiy “virtual valyutchik”lik faoliyati bilan shug‘ullanib kelgan. Xususan, Telegram’dagi yopiq (anonim) kanallarda “sotuvchi” va “xaridor”lar o‘zaro tanishadi va elektron pullarini kriptovalyutaga yoki kriptovalyutani pulga aylantirib bergan holda “virtual valyutchik”lik bilan shug‘ullanadi. Shu ko‘rsatgan xizmatlari uchun ular o‘tkazib bergan pullari miqdorining 0,1-2 foizi miqdorida vositachilik haqi oladi (o‘tkazib bergan pulining anonimligi qancha yuqori bo‘lsa, olib qolinadigan foiz to‘lovi ham shunga mos bo‘ladi). Buning uchun “virtual valyutchik”lar bitta kriptovalyutani boshqasiga almashtirish yoki uni pulga (dollar, yevro, rubl va b.) aylantirish imkonini beruvchi Binance kabi maxsus platformalardan foydalanadi.

Maxsus platformalar sodda va qulay yaratilgan bo‘lib, ulardan axborot texnologiyalari, hatto kriptovalyuta sohasida chuqur bilimga ega bo‘lmagan kishilar ham bemalol foydalana oladi.

IIV matbuot kotibining aytishicha, bugunga kelib yirik firibgarlar, narkotik, qurol, odam savdosi, bolalar pornografiyasiga ixtisoslashgan uyushgan jinoiy guruhlar hisob-kitoblarni asosan anonim kriptoaktivlar orqali amalga oshirmoqda. Shuningdek, terrorchi guruhlar o‘zlarini moliyalashtirish uchun kriptovalyuta orqali mablag‘ yig‘moqda. Buning sababi shundaki, uning yordamidan foydalanib pul mablag‘larini qisqa vaqt ichida, dunyoning istalgan nuqtasiga, anonim tarzda o‘tkazish mumkin.

Yuqorida tilga olingan jinoyat ishida gumonlanayotgan 17 yoshli Z.M. 7 oy davomida Binance platformasida 4 mingdan ortiq 34 mlrd so‘mlik shubhali vositachilik (“virtual valyutchik”lik) operatsiyalarini amalga oshirgan hamda vositachilik haqi undirib kelgan. Bu holatda 34 mlrd so‘m ishlab topilgan pul yigitning daromadi emas, balki tizimdan o‘tkazilgan boshqa bir insonlarning puli summasi. 

Shuningdek, mazkur operatsiyalar tahlil qilinganda Z.M. aylantirgan mablag‘larning aksariyat qismi pensiya, oylik, onlayn kredit kartalaridan kelib tushganligi ma’lum bo‘lgan, ya’ni ushbu mablag‘lar firibgarlik yo‘li bilan o‘zlashtirilgan pullarni legalizatsiya qilishga va ularni izini yo‘qotishga qaratilgan harakat ekanligi gumon qilinmoqda. Bunga javobni esa tergov va sud organlari beradi. Aybsizlik prezumpsiyasiga ham to‘liq amal qilinadi.

“Shu bois, ushbu jinoyat ishi to‘g‘risida chiqishlar qilayotgan ayrim tarmoq foydalanuvchilari o‘z harakatlari bilan jamoatchilikni chalg‘itib, uning xolis tergov qilinishiga xalaqit qilishini oqlab bo‘lmaydi. Ish materiallaridan xabari bo‘lmasdan, bu boradagi qonunchilik talablari bilan tanishmasdan turib, bilmasdan turib, bu kabi chalg‘ituvchi va noprofessional populistik chiqishlar juda achinarlidir”, deydi Shohrux G‘iyosov.

Eslatib o‘tamiz, avvalroq Toshkent shahrida tegishli hujjatlarsiz kriptovalyuta oldi-sotdisi bilan shug‘ullangan 26 yoshli yigit 5 sutkaga qamalgan edi.