Ash-Shara yana AQSHga boradi

Suriya muvaqqat prezidenti Ahmad ash-Shara Vashingtonga tashrif buyuradi. Bu Suriya davlat rahbarining AQSH poytaxtiga birinchi tashrifi bo‘ladi. Bu haqda kecha, 1 noyabr kuni Bahraynda AQSHning Suriya bo‘yicha maxsus vakili Tom Barak har yili o‘tkaziladigan global xavfsizlik va geosiyosiy konferensiya – Manama dialogi chog‘ida ma’lum qildi.

Oq uy rasmiysiga ko‘ra, tashrif “taxminan 10 noyabr”da bo‘ladi.

“Umid qilamanki, tashrif chog‘ida Suriya ISHIDni yengish uchun AQSH boshchiligidagi koalitsiyaga qo‘shiladi”, dedi Barak jurnalistlarga.

Masaladan xabardor suriyalik manbaning aytishicha, tashrif yaqin ikki hafta ichida amalga oshishi kutilmoqda.

AQSH Davlat departamentining xorijiy davlatlar rahbarlari tashriflarining tarixiy ro‘yxatiga ko‘ra, Suriyaning avvalgi birorta prezidenti Vashingtonga rasmiy tashrif bilan bormagan. Ash-Shara esa joriy yil sentyabr oyida Nyu-Yorkda BMT Bosh Assambleyasida nutq so‘zladi.

O‘tgan dekabr oyida hokimiyatni Bashar Asaddan tortib olganidan beri ash-Shara bir qator xorijiy safarlarni amalga oshirdi, chunki uning o‘tish davri hukumati Asad davrida Damashqdan qochgan Suriyaning jahon kuchlari bilan aloqalarini tiklashga intiladi.

Barakning aytishicha, AQSH Suriyani Vashington 2014 yildan beri Suriya va Iroqning uchdan bir qismini, 2014-2017 yillar davomida eng yuqori cho‘qqisida, nazorat qilgan “Islomiy davlat” – ISHIDga qarshi kurashda olib borayotgan koalitsiyaga qo‘shilish uchun jalb qilishni maqsad qilgan.

“Biz hammani bu ittifoqda sherik bo‘lishga harakat qilyapmiz, bu ular uchun juda katta”, dedi Barak.

Ash-Shara bir paytlar Al-Qoidaning Suriyadagi shoxobchasini boshqargan, biroq o‘n yil oldin uning Assadga qarshi isyonchi guruhi Usama bin Lodin asos solgan tarmoqdan ajralib chiqib, keyinroq “Islomiy davlat” – ISHID bilan to‘qnash kelgan. AQSH boshchiligidagi koalitsiya va uning mahalliy hamkorlari “Islomiy davlat”ni 2019 yilda Suriyadagi so‘nggi tayanchidan haydab chiqardi. Joriy yil iyun oyida manbalar “Reuters” agentligiga bergan ma’lumotlariga ko‘ra, guruh Asad rejimining qulashidan foydalanib, Suriya va qo‘shni Iroqda qaytishga harakat qilmoqda.

Suriya-Isroil keskinlikni kamaytirish bo‘yicha muzokaralar

Barak avvalroq sammitda Suriya va Isroil AQSH vositachilik qilib kelayotgan keskinlikni kamaytirish bo‘yicha muzokaralarni davom ettirayotganini aytgan edi. U jurnalistlarga Suriya va Isroil kelishuvga erishishga yaqin ekanligini, ammo qachon kelishuvga erishish mumkinligini aytishdan bosh tortganini aytdi.

Suriya va Isroil Damashq Isroil havo hujumlarini to‘xtatish va Suriyaning janubiga bostirib kirgan Isroil qo‘shinlarini olib chiqishni ta’minlashga umid qilayotgan kelishuvga erishish uchun muzokaralar olib bormoqda.

Suriyalik manbaning so‘zlariga ko‘ra, AQSH ash-Shara Vashingtonga tashrif buyurgunga qadar Isroil bilan xavfsizlik kelishuviga erishishga harakat qilmoqda. 

Isroil va Suriya o‘nlab yillar davomida Yaqin Sharq dushmanlari bo‘lib kelgan. O‘tgan yilning dekabr oyida Asad ag‘darilganiga qaramay, ikki mamlakat o‘rtasidagi hududiy nizolar va chuqur siyosiy ishonchsizlik saqlanib qolmoqda.

Eslatib o‘tamiz, joriy yil oktyabr oyida ash-Shara Moskvaga borib, Rossiya Prezidenti Vladimir Putin bilan muzokara o‘tkazgandi.