Аш-Шара яна АҚШга боради

Сурия муваққат президенти Аҳмад аш-Шара Вашингтонга ташриф буюради. Бу Сурия давлат раҳбарининг АҚШ пойтахтига биринчи ташрифи бўлади. Бу ҳақда кеча, 1 ноябрь куни Баҳрайнда АҚШнинг Сурия бўйича махсус вакили Том Барак ҳар йили ўтказиладиган глобал хавфсизлик ва геосиёсий конференция – Манама диалоги чоғида маълум қилди.

Оқ уй расмийсига кўра, ташриф “тахминан 10 ноябрь”да бўлади.

“Умид қиламанки, ташриф чоғида Сурия ИШИДни енгиш учун АҚШ бошчилигидаги коалицияга қўшилади”, деди Барак журналистларга.

Масаладан хабардор суриялик манбанинг айтишича, ташриф яқин икки ҳафта ичида амалга ошиши кутилмоқда.

АҚШ Давлат департаментининг хорижий давлатлар раҳбарлари ташрифларининг тарихий рўйхатига кўра, Суриянинг аввалги бирорта президенти Вашингтонга расмий ташриф билан бормаган. Аш-Шара эса жорий йил сентябрь ойида Нью-Йоркда БМТ Бош Ассамблеясида нутқ сўзлади.

Ўтган декабрь ойида ҳокимиятни Башар Асаддан тортиб олганидан бери аш-Шара бир қатор хорижий сафарларни амалга оширди, чунки унинг ўтиш даври ҳукумати Асад даврида Дамашқдан қочган Суриянинг жаҳон кучлари билан алоқаларини тиклашга интилади.

Баракнинг айтишича, АҚШ Сурияни Вашингтон 2014 йилдан бери Сурия ва Ироқнинг учдан бир қисмини, 2014-2017 йиллар давомида энг юқори чўққисида, назорат қилган “Исломий давлат” – ИШИДга қарши курашда олиб бораётган коалицияга қўшилиш учун жалб қилишни мақсад қилган.

“Биз ҳаммани бу иттифоқда шерик бўлишга ҳаракат қиляпмиз, бу улар учун жуда катта”, деди Барак.

Аш-Шара бир пайтлар Ал-Қоиданинг Суриядаги шохобчасини бошқарган, бироқ ўн йил олдин унинг Ассадга қарши исёнчи гуруҳи Усама бин Лодин асос солган тармоқдан ажралиб чиқиб, кейинроқ “Исломий давлат” – ИШИД билан тўқнаш келган. АҚШ бошчилигидаги коалиция ва унинг маҳаллий ҳамкорлари “Исломий давлат”ни 2019 йилда Суриядаги сўнгги таянчидан ҳайдаб чиқарди. Жорий йил июнь ойида манбалар “Reuters” агентлигига берган маълумотларига кўра, гуруҳ Асад режимининг қулашидан фойдаланиб, Сурия ва қўшни Ироқда қайтишга ҳаракат қилмоқда.

Сурия-Исроил кескинликни камайтириш бўйича музокаралар

Барак аввалроқ саммитда Сурия ва Исроил АҚШ воситачилик қилиб келаётган кескинликни камайтириш бўйича музокараларни давом эттираётганини айтган эди. У журналистларга Сурия ва Исроил келишувга эришишга яқин эканлигини, аммо қачон келишувга эришиш мумкинлигини айтишдан бош тортганини айтди.

Сурия ва Исроил Дамашқ Исроил ҳаво ҳужумларини тўхтатиш ва Суриянинг жанубига бостириб кирган Исроил қўшинларини олиб чиқишни таъминлашга умид қилаётган келишувга эришиш учун музокаралар олиб бормоқда.

Суриялик манбанинг сўзларига кўра, АҚШ аш-Шара Вашингтонга ташриф буюргунга қадар Исроил билан хавфсизлик келишувига эришишга ҳаракат қилмоқда. 

Исроил ва Сурия ўнлаб йиллар давомида Яқин Шарқ душманлари бўлиб келган. Ўтган йилнинг декабрь ойида Асад ағдарилганига қарамай, икки мамлакат ўртасидаги ҳудудий низолар ва чуқур сиёсий ишончсизлик сақланиб қолмоқда.

Эслатиб ўтамиз, жорий йил октябрь ойида аш-Шара Москвага бориб, Россия Президенти Владимир Путин билан музокара ўтказганди.