Трамп Жанубий Африкага молиявий ёрдамни тўхтатмоқчи

АҚШ Президенти Дональд Трамп Жанубий Африкага барча молиявий ёрдамни тўхтатишга ваъда берди. Бу ҳақда у ўзининг Truth Social саҳифасида маълум қилди.

У мамлакатда гўёки ерлар мусодара қилинаётгани ва “айрим тоифадаги одамларга” жуда ёмон муносабатда бўлаётгани ҳақида ёзган.

Трамп қайси ҳолатлар ёки одамлар ҳақида гапираётганига аниқлик киритмади, бироқ Жанубий Африкада инсон ҳуқуқларининг поймол этилиши кенг тарқалгани ва бунга Қўшма Штатлар тоқат қилмаслигини айтди. Трампнинг баёноти юзасидан Жанубий Африка расмийларидан ҳеч қандай расмий изоҳ берилмаган.

“Reuters” АҚШ ҳукуматининг сўнгги маълумотларига таяниб ёзишича, 2023 йилда Американинг Жанубий Африкага кўрсатган ёрдамининг умумий ҳажми тахминан 440 миллион долларни ташкил қилган.

2024 йилнинг охирида Жанубий Африка Президенти Сирил Рамафоса ҳукуматга давлат манфаатларини кўзлаб экспроприация қилишни танлаган мулк учун маълум шароитларда “ноль компенсация” таклиф қилиш имконини берувчи қонун лойиҳасини имзолади. Инновациялар ҳокимиятга эгаси билан келишувга эришмасдан туриб, ўзбошимчалик билан экспроприацияни амалга оширишга имкон бермайди. Бироқ айрим гуруҳлар қўшни Зимбабведа мустақилликка эришгандан кейин юзага келган вазият такрорланишидан хавотирда. Ўша пайтда Зимбабве ҳукумати оқ танлиларга тегишли бўлган шахсий фермер хўжаликларини кўпинча эгаларига ҳеч қандай товон тўламаган ҳолда мусодара қилган.

Жанубий Африкада ерга эгалик қилиш нозик масала бўлиб қолмоқда. Аксарият қишлоқ хўжалиги ерлари ҳали ҳам оқ танлиларга тегишли, ҳатто апартеид тугаганидан ўттиз йил ўтган бўлса ҳам.

Эслатиб ўтамиз, аввалроқ АҚШ Президенти Дональд Трамп лавозимга киришганидан сўнг Қўшма Штатлар томонидан бошқа мамлакатларга кўрсатиладиган ёрдам дастурларини 90 кунга тўхтатиш ҳақида фармонни имзолаганди. Шу муддат давомида мазкур дастурлар янги маъмуриятнинг сиёсий мақсадларига мос ёки мос эмаслиги текширилади. Ҳужжатда айтилишича, ташқи ёрдам саноати ва бюрократия Америка манфаатларига мос келмайди ва кўп ҳолларда Америка қадриятларига ҳам зид. Шунингдек, маблағ ажратилиши гўёки мамлакатлар ичидаги ва давлатлар ўртасидаги уйғун ҳамда барқарор муносабатларга зид бўлган ғояларни тарғиб қилиш орқали дунёни беқарорлаштиришга хизмат қилади. АҚШнинг халқаро ёрдами одатда давлат бюджети ҳажмининг 1 фоизини ташкил қилади. Айрим истисноли ҳолатлар, жумладан, Украинага қурол етказиб бериш бундан мустасно.