Тожикистон ҳаво ифлосланишига қарши қандай курашмоқда?

Тожикистон пойтахти Душанбеда ҳавонинг ифлосланиш даражаси Тошкентдагидек анъанавий тарзда юқори. Атмосферага зарарли чиқиндиларни чиқаришни камайтириш учун мамлакат расмийлари қандай ишламоқда? Қуйида шу ҳақида сўз боради.

6 ой ичида 15 минг қоидабузарлик

Тожикистоннинг Атроф-муҳитни муҳофаза қилиш қўмитаси маълумотларига кўра, жорий йилнинг биринчи ярмида мамлакатда атмосфера ҳавосини муҳофаза қилиш соҳасидаги қонун ҳужжатларини бузиш 1548 та, давлат экологик экспертизаси талабларига риоя қилмаслик борасида 542 та ҳолат аниқланган. Давлат органлари томонидан текширувлар ўтказилиб, мамлакатдаги экологик вазиятни яхшилашга қаратилган чора-тадбирлар кўрилмоқда.

Атмосфера ҳавосини муҳофаза қилиш чора-тадбирлари доирасида Атроф-муҳитни муҳофаза қилиш қўмитаси бошқа идоралар билан биргаликда бир қатор корхоналарда текширувлар ўтказган. Учта йирик ишлаб чиқариш объектида чиқиндиларни чиқаришнинг рухсат этилган меъёрларидан ошиб кетиши аниқланган. Қоидабузарлар маъмурий жавобгарликка тортилиб, корхоналарга қоидабузарликларни бартараф этиш бўйича кўрсатмалар берилган, ижроси назоратга олинган.

Санкциялар ёрдам берадими?

Бошқа чора-тадбирлар қаторида қўмита инспекторлари ҳамда Ички ишлар вазирлиги ходимлари томонидан шаҳар ва туманларнинг йўлларида автотранспорт воситаларидан ифлослантирувчи моддалар чиқмаслигига қаратилган қўшма рейдлар ўтказилмоқда.

Айни пайтда, айниқса, куз фаслида чиқинди ва чиқиндиларни ёқиш устидан назорат кучайтирилган. Аҳолининг экологик маданиятини юксалтириш мақсадида тушунтириш ишлари олиб борилмоқда.

Кўмир билан ишлайдиган корхоналар аллақачон атмосферага зарарли моддаларнинг чиқарилишини камайтирган. Белгиланган меъёрларни бузганлик учун ҳисоб-китоб кўрсаткичининг 100 дан 200 бараваригача миқдорда жарима солинади. Шунингдек, барглар ва чиқиндиларни ёқиш учун 10 дан 20 бараваргача жарима солинади.

Бундан ташқари, мажбурий статистик ҳисоботларни тақдим этмаслик, ифлослантирувчи моддаларни чиқаришга рухсатномаларнинг йўқлиги ва атмосфера ҳавосини муҳофаза қилиш бўйича мажбуриятларга риоя қилмаслик жиддий ҳуқуқбузарликлар ҳисобланиб, улар учун қатъий жазо чоралари кўрилади.

Транспорт – ҳаво ифлосланишининг асосий манбаи ҳисобланади

Тожикистонда ҳаво сифати муаммоси, айниқса, йирик шаҳарлар учун долзарблигича қолмоқда. Душанбедаги асосий ҳаво ифлослантирувчиси – транспорт ҳисобланади. Транспортнинг атроф-муҳитга салбий таъсирини камайтириш мақсадида республикада қуйидаги чора-тадбирлар амалга оширилмоқда:

• – Атмосферага зарар келтирмайдиган электромобилларни импорт қилиш. Бу жараённи рағбатлантириш мақсадида уларнинг импорти божхона тўловларидан озод қилинган;
• – 2013 йилгача ишлаб чиқарилган, ҳавога зарарли моддалар чиқарилишини камайтиришга ёрдам берадиган транспорт воситаларидан фойдаланишни тақиқлаш.

Тожикистонда ҳар йили Ички ишлар вазирлиги билан ҳамкорликда “Тоза ҳаво” операцияси ўтказилади. Операциядан мақсад экологик стандартларга риоя этилишини назорат қилиш ва ҳаво ифлосланиши даражасини пасайтиришдан иборат. Экологик вазиятни яхшилашда электромобиллар инфратузилмасини ривожлантириш, йўлларда транспорт ҳолати устидан назоратни кучайтириш муҳим аҳамият касб этмоқда.

Эслатиб ўтамиз, аввалроқ Ўзбекистон пойтахти Тошкентда ҳаво таркибидаги PМ2.5 заррачалари миқдори ЖССТ тасдиқлаган меъёрдан қарийб 11 баробарга ошиб кетганди. Тошкент дунёнинг йирик шаҳарлари орасида ҳавонинг ифлосланиш даражаси бўйича 6-ўринга чиққанди. Тошкент шаҳрида атмосфера ҳавосининг ифлосланишига қуруқ иқлим, қумли ва қумлоқ тупроқлар каби табиий омиллар сабаб бўлаётганини инобатга олган ҳолда, жорий йилнинг 22 октябрь кунидан бошлаб республика бўйича режавий текшириш тадбирлари ўтказиш йўлга қўйилгани хабар қилинганди.