“Менга ачинманг”. Собиқ президент қамоқхонадаги режаларини айтди

Франциянинг собиқ президенти Николя Саркози сайловолди кампаниясини ноқонуний молиялаштиргани учун берилган беш йиллик қамоқ жазосини ўтай бошлади. У Париждаги “Санте” қамоқхонасида бир кишилик камерада ва бир неча ҳафта ичида озодликка чиқиш умиди билан апелляция аризасини топширган.

21 октябрь куни 2007 йилдан 2012 йилгача Франция президенти лавозимида ишлаган 70 ёшли Николя Саркози қамоқ жазосини ўташни бошлаш учун “Санте” қамоқхонасига борди. Бу Европа Иттифоқи тарихида биринчи марта собиқ етакчининг қамоққа олинишидир.

Бир ой олдин Париж суди Саркозини 2007 йилги президентлик кампаниясини ноқонуний молиялаштириш ишида жиноий тил бириктиришда айбдор деб топди.

Терговчиларнинг таъкидлашича, у ўз ёрдамчиларига Ливиянинг марҳум раҳбари, полковник Муаммар Каддафийнинг сайлов кампанияси учун сиёсий имтиёзлар ва Ливия ҳамда Ғарб ўртасидаги муносабатларни тиклаш эвазига 50 миллион евро олиш учун мурожаат қилишга рухсат берган.

Гарчи суд пул маблағларини ўтказиш тўғрисида тўғридан тўғри далил топмаган бўлса-да, Франция қонунчилигига кўра, коррупцион битим фактининг ўзи аллақачон жиноят эканини таъкидлади.

Саркози беш йил қамоқ ва 100 минг евро жаримага тортилди. Унинг собиқ ҳамкорларидан иккитаси ҳам худди шу ишда айбланган: бири олти йилга озодликдан маҳрум этилган, яна бири икки йилга қамалган.

Сиёсий қасос ва Қаддафийнинг сояси

Саркозининг ўзи ҳукмни сиёсий мотив деб атаган ва Қаддафий атрофидагилар қасос қурбони бўлганини даъво қилган. Унинг таъкидлашича, бу Франциянинг 2011 йилда “Араб баҳори” даврида Ливия раҳбари режимига қарши ҳарбий операцияни қўллаб-қувватлаш қарорига жавоб бўлган.

Қисқа муҳлатдан сўнг прокуратура қамоқ муддатини 21 октябрдан белгилади. Ўша куни эрталаб Саркози рафиқаси, қўшиқчи ва модель Карла Брунининг қўлидан ушлаб уйидан чиқиб кетди ва камераларнинг милтилловчи чироқлари остида Париждаги ягона фаолият кўрсатаётган ахлоқ тузатиш муассасаси “Санте” қамоқхонаси томон юрди.

“Санте” – тарихга эга қамоқхона

ХIХ асрда Париж жанубида қурилган “Санте” қамоқхонаси Франциядаги энг гавжум қамоқхоналардан бири ҳисобланади. Турли вақтларда унинг деворларида шоир Гийом Аполлинер, офицер Альфред Дрейфус, ёзувчи Жан Генет, “Такси” фильмидаги роли билан машур бўлган актёр Сами Насери, Жазоир президенти Аҳмад Бен Белла ва Панаманинг собиқ диктатори Мануэль Норьега ўтирган.

Энди бу рўйхатга Франциянинг биринчи президенти ва Европа Иттифоқи давлатининг қамоққа олинган биринчи раҳбари Николя Саркози қўшилди. Ундан олдин қамоққа олинган охирги француз раҳбари нацистлар билан ҳамкорликда айбланган маршал Филипп Петен эди.

Махсус шартлар

Саркози аввалги президент ва ички ишлар вазири лавозимларида ишлагани учун алоҳида шароитларда ушлаб турилган. Унинг тўққиз квадрат метрлик камераси каравот, стол, душ, ҳожатхона, электр печ билан жиҳозланган. У қамоқхонанинг стандарт рационини олади, лекин маҳаллий ошхонадан овқат сотиб олиши ва ўзи учун овқат пишириши мумкин.

Унга ойига 7,50 еврога музлаткич ва 14 еврога телевизор ижарага олишга рухсат берилган. Унинг камераси тасдиқланган рақамлар рўйхати, жумладан, оиласининг алоқа маълумотлари билан жиҳозланган телефон билан таъминланган.

Саркозига ҳафтада уч марта яқинлари билан учрашиш ва ҳар куни сайр қилишга рухсат этилади. Шунингдек, унга кутубхона ва спорт залига киришга рухсат берилган. Хавфсизлиги учун собиқ президент бошқа маҳбуслардан ажратилган: ҳатто сайр пайтида ҳам уни деразадан кўришга рухсат берилмаган.

“Бизнинг мақсадимиз ҳар қандай алоқа ёки юзага келиши мумкин бўлган ҳодисаларнинг олдини олишдир”, деган “Le Monde” нашрининг қамоқхона маъмуриятидаги манбаси.

Видолашув кечаси ва элитанинг қўллаб-қувватлаши

Қамоққа олинишидан олдин Саркози 9 октябрь куни Боис-де-Булондаги павильонда энг яқин иттифоқчилари билан хайрлашув зиёфатини ўтказди. Меҳмонлар орасида Маданият вазири Рашида Дати, Елисей саройи бош котиби Эммануэль Мулен ва француз элитасининг бошқа вакиллари бор эди.

“Ҳикояларимнинг охири ҳали ёзилмаган. Менга ачинманг – бировнинг кўз ёшига чидай олмайман. Асосийси, сиз ғазабдасиз”, деди Саркози.

Бир неча кундан сўнг у Президент Эммануэль Макрон билан учрашди ва у ўзидан олдинги президентни “бундай шароитда” қабул қилиш “табиий ҳолат” эканини тушунтирди.

Адлия вазири Жеральд Дарманен, Саркозининг азалий дўсти, уни қамоқхонада кўришга ваъда берган, бироқ судьялар ва прокурорлар касаба уюшмаси буни "вазир ролини дўсти роли билан аралаштириб юборган” деб танқид қилган.

Марин Ле Пен ва француз ҳуқуқининг бошқа вакиллари, шунингдек, Саркози сиёсатдан кетганидан кейин ҳамкорлик қилган ишбилармон доиралар собиқ президентни қўллаб-қувватлади.

Монте Кристо, апелляция ва тез озодликка чиқиш умиди

“Le Figaro” нашрига берган интервьюсида Саркози “Граф Монте-Кристо”ни ва қамоқдаги Исо Масиҳнинг таржимаи ҳолини ўқишни режалаштираётганини айтди. Газета бу унинг ўзининг айбсизлигига ишончига аниқ ишора эканини ёзган. У ўз хотираларини ёзишни ҳам бошлаган, аммо уларни тугатмасданоқ озод қилиниши мумкин.

Унинг адвокатлари ҳукм ҳали кучга кирмаганини айтиб, апелляция шикояти берди. Шунга қарамай, биринчи инстанция суди қарори Саркозини ғазаблантирди.

Адвокатлар уни озод қилиш учун ариза берди ва суд жараёни икки ойгача давом этиши мумкин бўлса-да, ҳимоячи собиқ президент 3-4 ҳафта ичида яна озод бўлишига умид қилмоқда.

Николя Саркози иши

Саркози Ливиянинг марҳум раҳбари, полковник Муаммар Каддафийдан миллионлаб ноқонуний маблағларни олиш билан боғлиқ иш бўйича жиноий тил бириктиришда айбдор деб топилган. Суд Саркозини 2005-2007 йиллардаги “жиноий фитнада иштирок этиш”да айбдор деб топди, бироқ уни давлат маблағларини ўғирлаш ва пассив коррупцияда оқлади. Прокурорлар Саркозига 7 йиллик қамоқ жазоси, 300 минг евро жарима ва давлат лавозимларида ишлаш ҳуқуқидан 5 йилга ман этишни сўраган эди. У беш йиллик қамоқ жазосига ҳукм қилинди. Ҳукм у апелляция берган тақдирда ҳам қамоқда ўтиришини билдиради. Ҳукм кўпчилик кутганидан қаттиқроқ ва замонавий Франциянинг сиёсий тарихида биринчиси бўлди. Бу ишда Саркозидан ташқари яна 11 киши, жумладан, ҳукуматнинг собиқ аъзолари ҳам бор. Саркозининг собиқ аппарат раҳбари Клод Геан (у учун бу биринчи судланганлик эмас) 500 минг евро олганлик учун пассив коррупция, шунингдек, ҳужжатларни қалбакилаштириш ва “таъсир ўтказиш”да айбдор деб топилди. Собиқ вазир Брис Ортфе “жиноий тил бириктиришда иштирок этиш”да айбдор деб топилди, бироқ бошқа айбловлар бўйича оқланди. Саркози ва Каддафийнинг яқин доиралари ўртасида воситачи бўлиб ишлаган тадбиркор Александр Жухри коррупция ва таъсир ўтказишда айбдор деб топилди. Маълумот учун, Саркози Францияни 2007-2012 йилларда бошқарган.

Эслатиб ўтамиз, Франциянинг беш йилга озодликдан маҳрум этилган собиқ президенти Николя Саркози 21 октябрь куни қарсаклар остида қамоқхонага жўнатилганди.