Президент Нобель ғолибини “иблис”, жодугар” деб атади

north_east

Иқтисод бўйича Нобель мукофотини уч олим қўлга киритди (видео)

Мухолифат етакчисига Тинчлик учун Нобель мукофоти топширилиши ортидан Венесуэла ҳукумати Норвегиядаги элчихонаси ёпилганини эълон қилди. Президент Николас Мадуро Мария Корина Мачадони “иблис”, жодугар” деб атади. Бу ҳақда маҳаллий “El Universal” нашри хабар берди.

Венесуэла раҳбари, шунингдек, Тинчлик мукофоти совриндорини “аҳолининг 90 фоизи ёқтирмаслиги”ни айтди.

Ҳукумат “ресурсларни стратегик қайта тақсимлаш” доирасида Норвегия ва Австралиядаги элчихоналарини ёпишини ва бунинг ўрнига Буркина-Фасо ва Зимбабведа дипломатик ваколатхоналарни очишини эълон қилди. Буркина-Фасо ва Зимбабве Венесуэлани Қўшма Штатлар билан кескинлашиб бораётган можарода қўллаб-қувватлайди.

Норвегия Ташқи ишлар вазирлиги Нобель қўмитаси ҳукуматдан мустақил эканини таъкидлади. Қўмита котиби Кристиан Берг Харпвикеннинг “Reuters” агентлигига айтишича, элчихонанинг ёпилиши қўмитанинг муаммоси эмас.

“Қўмитанинг вазифаси муносиб Нобель Тинчлик мукофоти лауреатини танлаш эди. Мария Корина Мачадо эса, албатта, муносиб ғолиб!” дея қўшимча қилди у.

Мачадо диктатурадан демократияга адолатли ва тинч йўл билан ўтиш учун курашда муҳим ҳисса қўшган. 

Бундан олдин АҚШ Президенти Дональд Трамп бир неча бор ўзини мукофотга лойиқ деб ҳисоблашини, “етти урушни тугатганини” ва унинг мукофотланмаслиги “АҚШ учун ҳақорат” бўлишини таъкидлаган. Ўзбекистон Президенти Шавкат Мирзиёев ҳам жорий йил 23 сентябрда БМТ қароргоҳида бўлиб ўтган учрашувда Дональд Трампнинг Тинчлик бўйича Нобель мукофотига муносиб эканини айтганди.

Жорий йили мукофот учун жами 338 номзод кўрсатилган – шулардан 244 нафари жисмоний шахслар ва 94 та ташкилот. Ўтган йили 286 номзод, 2016 йилда эса энг юқори кўрсаткич – 376 та номзод қайд этилган.

Сўнгги йиллардаги лауреатлар

• 2024 йил – Nihon Hidankyo (Хиросима ва Нагасаки атом бомбардимони жабрдийдалари ташкилоти), ядровий қуролларга қарши курашувчи япон уюшмаси.
• 2023 йил – Эронлик инсон ҳуқуқлари ҳимоячиси Наргес Мохаммади, Эронда аёллар эзилишига қарши кураши учун.
• 2022 йил – Россия, Беларусь ва Украина ҳуқуқ ҳимоячилари:
  •   Россия: “Мемориал” жамияти
  •   Украина: Фуқаролик эркинликлари маркази
  •   Беларусь: “Весна” маркази асосчиси Алес Беляцкий
• 2021 йилда Тинчлик бўйича Нобель мукофоти “Новая газета” бош муҳаррири Дмитрий Муратов ва филиппинлик журналист Мария Рессага берилган. Улар дунёда сўз эркинлиги ва матбуотни ҳимоя қилувчи журналистлар тимсоли сифатида тақдирланган.

Муратов – бу мукофотни олган учинчи россиялик. Ундан аввал физик ва ҳуқуқ ҳимоячиси Андрей Сахаров ҳамда СССРнинг ягона президенти Михаил Горбачёв Тинчлик бўйича Нобель мукофотига сазовор бўлган.

Нобель мукофотлари 1901 йилдан бери берилади. Уларни динамит ихтирочиси Альфред Нобель васияти асосида таъсис этган. Мукофот қуйидаги йўналишларда берилади:

• Тиббиёт (физиология)
• Физика
• Кимё
• Адабиёт
• Тинчлик

1969 йилдан бошлаб Швеция банки ташаббуси билан иқтисодиёт бўйича мукофот ҳам берила бошланган.

Тинчлик мукофоти Норвегия пойтахти Ослода топширилади, бошқа мукофотлар эса Швециянинг Стокгольм шаҳрида.