Хитойда тўй қандай ўтказилади?

Тўй ҳар доим ёрқин ва муҳим воқеа бўлиб, унда ҳар бир халқнинг ўзига хос анъана ва урф-одатлари бор. Хитой тўйи нафақат икки ёшнинг бирлашмаси, балки рамзийлик ва кўп асрлик анъаналарга тўла катта воқеадир. Тўйнинг сана танлашдан тортиб, то тўй маросимигача бўлган ҳар бир тафсилоти чуқур маънога эга бўлиб, оилавий қадриятлар ва маданий меросга ҳурматни акс эттиради. Хитой ҳаётининг барча соҳалари, жумладан, оилавий муносабатлар конфуцийлик фалсафий таълимотига бўйсунади. У қатъий қоидалар ва маросимларни ўрнатади, уларга риоя қилиш эса мажбурий.

Масалан, никоҳ фақат турли фамилияларга эга бўлган оилалар вакиллари ўртасида тузилиши мумкин. Исмлар ўртасидаги уюшмалар, гарчи улар аслида қариндош бўлмаса ҳам, тақиқланган.

QALAMPIR.UZ хитойликларнинг тўйи яна нимаси билан қизиқ, у қандай ўтиши ва қайси жиҳатлари билан ғайриоддий эканлиги ҳақида сўз юритади.

Сана танлаш

Тўйга тайёргарлик кўришнинг биринчи қадамларидан бири яхши кунни танлашдир. Хитойда бу жуда муҳим деб ҳисобланади ва бунинг учун мунажжимлар ёки фенг шуи мутахассислари тез-тез чақирилади.

Ой тақвимига қараб, омад келтирадиган кун танланади. Баъзи жуфтликлар муаммо туғдирмаслик учун мотам кунлари ёки байрамларга тўғри келадиган саналардан қочишни афзал кўради.

Келиннинг сепи

Хитой маданиятида сеп никоҳ жараёнида муҳим роль ўйнайди. Бу оилавий бойлик ва келиннинг оиласи ёш эр-хотинларга кўрсатадиган ёрдамни англатади. Келиннинг сепида бир нечта рамзий буюмлар бўлиши керак: уйдаги қулайлик ва фаровонликни ифодаловчи қайчи, унумдорлик белгиси сифатида мевалар ва эр-хотиннинг келажакдаги бойлигини ифодаловчи тангалар.

Илгари куёв келиннинг оиласига сеп жўнатишларини сўраб хат юборган. Агар бу шарт бажарилмаса, тўй бекор қилиниши мумкин эди.

Сепнинг муҳим қисми унинг тақдимотидир. Келиннинг оиласи кўпинча уни чиройли қадоқларда тақдим этади, бу ҳурмат ва ниятларнинг жиддийлигини англатади. Сеп, шунингдек, куёвнинг масъулиятини тасдиқлаш шакли бўлиб хизмат қилади, у ўзининг янги оиласини таъминлаши ва уни моддий жиҳатдан қўллаб-қувватлаши керак.

Анъаналар ва совғалар

Хитой тўйи пайтида совғалар алмашинуви айниқса муҳимдир. Анъанага кўра, келин ва куёв бир-бирига рамзий нарсаларни беради. Мисол учун, келин куёвга узоқ умр ва фаровонлик рамзи бўлган чой тўпламини бериши мумкин. Куёв, ўз навбатида, келинга заргарлик буюмлари ёки оила тарихи билан боғлиқ нарсаларни бериши мумкин.

Бундан ташқари, ота-оналар ва яқин дўстларнинг пуллари бўлган “қизил конвертларни” бериш амалиёти мавжуд. Ҳонгбао номи билан танилган бу конвертлар бойлик ва бахтни англатади. Конвертга қўйилган миқдор кўпинча Хитой маданиятида бойлик ва омад билан боғлиқ бўлган 8 каби хайрли рақамларни акс эттириш учун танланади.

Тўй либослари

Келин одатда бахт ва омадни англатувчи “қифон” деб номланган ёрқин қизил либос кияди. У либосини олтин ва қимматбаҳо тошлардан ясалган заргарлик буюмлари билан тўлдириши мумкин, бу унинг мақомини таъкидлайди.

Куёв одатда кўпроқ мазмунли кийимни танлайди, кўпинча қуюқ рангга эга, лекин қизил анъанавий костюм ҳам кийиши мумкин.

Қизиқарли анъана – бу қайнона учун махсус кийим, у никоҳ ва уйғунликни, янги турмуш қурганларни қўллаб-қувватлаш ва севгини англатувчи аждаҳо ҳамда феникс тасвирланган каштадўзлик билан безатилган бўлиши мумкин.

Тўй куни куёв келинга олтин тангалар, бир жуфт сирға ва қизил матога ўралган тўртта билагузук олиб келади. Шундан сўнг, янги турмуш қурганларга таёқчалар берилади. Бу уларнинг оилаларида яқин орада ўғил боланинг пайдо бўлишига тилакни англатади.

“Уч камон” маросими

“Уч камон” маросими муҳим аҳамиятга эга. У уч босқичдан иборат: биринчи камон ота-оналарга, иккинчиси бир-бирига, учинчиси эса осмон ва ерга берилади.

Бу маросим аждодларга ҳурмат, бирликни севиш ва табиат билан уйғунлик ҳақида гапиради. Баъзи ҳудудларда бу маросим қурбонликлар билан бирга келади – янги турмуш қурганлар қурбонгоҳга мевалар ёки бошқа совғаларни қўйишлари мумкин.

Тўй зиёфати

Тўй зиёфати Хитой тўйининг ажралмас қисми бўлиб, оилалар ва дўстлар бир дастурхон атрофида йиғилишади. Стол қизил ва тилла матолар билан безатилган, тақдим этилган идишлар ўзига хос маънога эга.

Мисол учун, балиқ таомлари мўл-кўлликни, ўрдак оилавий ҳаётда бахтни билдиради. Пишириқларга алоҳида эътибор қаратилади, улар ҳам ўз белгиларига эга. Мисол учун, mooncakes оила бирлигининг белгисидир.

Рақслар, мушакбозлик ва ҳаттоки анъанавий санъат намойишлари байрамни янада улуғвор қилади.

Тўйдан кейин

Байрамдан сўнг, янги турмуш қурганлар анъанавий маросимларни бажариб, оилалари билан бир неча кун ўтказади.

Ана шундай одатлардан бири “келинни зиёрат қилиш” бўлиб, эр-хотин келиннинг уйига қайтиб, миннатдорчилик ва ҳурмат изҳор этади. Бу икки оила бирлашувининг рамзи ҳисобланади.