Қорақалпоғистондаги воқеалар аслида қандай содир бўлди? Расмий Тошкент халқаро ҳамжамият учун йирик баёнот берди

Сўнгги кунларда кўплаб оммавий ахборот воситалари, айниқса, хорижий интернет-нашрлар ва ижтимоий тармоқларда Қорақалпоғистонда содир бўлган воқеаларни бўрттириб, ёлғон аралаштириб ёритиш каби ҳолатлар учрамоқда. Уларнинг айримларида Ҳукумат интернетни чеклаш орқали Қорақалпоғистондаги асл вазиятни яшираётгани ҳақидаги иддаолар ҳам йўқ эмас. Ўзбекистон Республикаси Ташқи ишлар вазирлиги юқоридагилар келиб чиққан ҳолда баёнот берди. Унда 1-2 июль кунлари Қорақалпоғистонда содир бўлган воқеалар, унинг қандай авж олгани ҳақида батафсил маълумотлар бор. Баёнот билан қуйида танишишингиз мумкин.

Ташқи ишлар вазирлиги баёноти

Алоҳида оммавий ахборот воситалари ва ҳуқуқни ҳимоя қилувчи ташкилотлар ўз номи ошкор этилмаган манбаларга таяниб, Қорақалпоғистон Республикасининг Нукус шаҳрида содир бўлган воқеалар юзасидан турли тахмин ва ишончсиз хабарларни бўрттириб тарқатмоқда. 

“Тинч митингни тарқатиш”, “мустақил овозларни ўчириш ва ахборотни тўсиб қўйиш”, жумладан, фавқулодда ҳолат эълон қилиш йўли билан қонунга хилоф равишда куч қўллангани ҳақида асоссиз даъволар айтилмоқда. 

Шу муносабат билан Ўзбекистон Республикаси Ташқи ишлар вазирлиги Қорақалпоғистонда содир бўлган воқеаларга ойдинлик киритиб, батафсилроқ ва холис маълумот бермоқчи. 

2022 йил 1-2 июль кунлари Нукус шаҳрида Ўзбекистон Республикасининг конституциявий тузуми, ҳудудий яхлитлиги ва бирлигига путур етказишга уриниш содир этилди. Умумий муҳокамага қўйилган Конституцияга ўзгартиришлар киритиш бўйича таклифларга норозилик баҳонасида бир гуруҳ ғаразли шахслар зўравонлик, отишма ва ҳукумат биноларини куч билан эгаллаб олишга уринишлар уюштирган. 

Ушбу ноқонуний ҳаракатлар сепаратизмни қўзғатиш, тинч, бирдам, демократик мамлакатни беқарорлаштириш ва парчалашга қаратилган олдиндан режалаштирилган қўпорувчиликнинг яққол белгиларини кўрсатди. 

Популистик шиорлар ниқоби остида уяли алоқа ва интернет орқали сохта хабарлар тарқатиб, душман кучлар фуқароларни конституцияга зид ҳаракатларга оммавий равишда жалб қилишга уринди. Бу уларни интернет алоқаларини вақтинча чеклаш чораларини кўришга мажбур қилди. 

Оммавий погромлар ва ваҳшийликлар давомида парламент бинолари – Жўқорғи Кенгес, Нукус шаҳар ички ишлар бошқармаси ва Миллий гвардия бўлимига бостириб киришга бир неча бор уринишлар бўлди. Ўқотар қуроллар олиб қўйилди ва ҳуқуқни муҳофаза қилувчи органлар ходимларидан гаров олинди, ўт қўйиш, давлат, жамоат ва шахсий мулкка зарар етказиш ва йўқ қилиш ҳамма жойда амалга оширилди, шаҳар инфратузилмасига катта зарар етказилди.

Бундан ташқари, ҳужумлар пайтида 107 нафар ҳуқуқ-тартибот идораси ходими оғир тан жароҳати олган, улардан 23 нафарининг аҳволи оғир. Жами 270 нафар давлат хизматчиси турли даражадаги тан жароҳатлари олди. 

Оммавий тартибсизлик ҳаракатларининг шафқатсизлиги одамлар онгини манипуляция қилган бир гуруҳ одамларнинг провокацион ҳаракатларининг натижаси бўлиб, фуқароларнинг тинч намойиши сифатида баҳолаб бўлмайди. 

Ушбу ноқонуний хатти-ҳаракатлар натижасида, аввал айтиб ўтилганидек, 18 киши ҳалок бўлган. Таъкидлаш жоизки, ҳужумларнинг фаол иштирокчилари орасида мутлақ кўпчилик гиёҳванд моддалар ва алкоголь таъсирида бўлган одамлардир. 

Ўзбекистон ҳукумати ҳокимиятни куч билан эгаллаб олишга қаратилган ҳар қандай ноқонуний хатти-ҳаракатларни, сепаратистик ғояларни тарғиб қилиш, адоват қўзғатиш, тартибсизликлар ва зўравонликка чақиришни кескин қоралайди. 

Кўрилган чора-тадбирлар ва ҳуқуқ-тартибот идораларининг тегишли чоралари туфайли ноқонуний хатти-ҳаракатларга чек қўйилди. 

Айни пайтда Қорақалпоғистонда содир бўлган воқеалар юзасидан тергов-тезкор тадбирлари олиб борилмоқда. Ўзбекистон инсон ҳуқуқлари бўйича халқаро шартномаларнинг иштирокчиси сифатида шаффоф, мустақил ва холис тергов тамойилларига тўлиқ риоя этиш, шунингдек, тегишли жараён ва адолатли судлов кафолатини таъминлаш тарафдоридир. Текширув натижалари тегишли халқаро ташкилотлар эътиборига ҳавола этилади. 

Ўзбекистон ҳукумати томонидан Қорақалпоғистондаги вазиятни барқарорлаштириш бўйича амалга оширилаётган барча чора-тадбирлар қонунчилик доирасида амалга оширилиб, энг аввало, одамлар ҳаёти ва соғлиғига таҳдиднинг олдини олишга қаратилган. 

Айни пайтда Қорақалпоғистон ҳудудида мобил алоқа тўлиқ йўлга қўйилган, озиқ-овқат дўконлари, бозорлар, нонвойхоналар, банклар, шифохоналар ва бошқа ижтимоий соҳа объектлари фаолият кўрсатмоқда. Электр, газ ва сув одатдагидек бериляпти. 

Ўзбекистоннинг тегишли давлат органлари Қорақалпоғистондаги мавжуд вазият ҳақида ҳар куни жамоатчиликни хабардор қилиб бормоқда. Шу муносабат билан, ахборотга кириш имкони йўқлиги ҳақидаги баёнотлар асоссиздир. 

Ўзбекистон Республикасининг демократик ислоҳотлар йўлини изчил давом эттиришига, ҳар бир инсоннинг шаъни ва қадр-қиммати, фаровонлиги ва манфаатлари ҳақида қайғурадиган инсонпарвар, ҳуқуқий ва ижтимоий давлат қуриш ва мустаҳкамлаш йўлидан дадил қадам ташлашига ҳеч қандай куч тўсқинлик қила олмаслигини билдирамиз.  

Ўзбекистон Республикаси Ташқи ишлар вазирлиги барча оммавий ахборот воситалари ва ҳуқуқни ҳимоя қилувчи ташкилотларни Қорақалпоғистонда содир бўлаётган воқеаларга холисона ёндашишга, турли ишончсиз манбаларга асосланган шошқалоқ хулосалар ва бир томонлама баёнотларга йўл қўймасликка чақиради. 

Ўзбекистон Республикаси халқаро ҳамжамият билан, шу жумладан, қонуний манфаатлар, инсон ҳуқуқ ва эркинликларини ҳимоя қилиш масалаларида очиқ мулоқот ва ўзаро ҳамкорликка содиқ қолади.