Тўқаев қариндошларидан “воз кечди” 

Қозоғистонда давлат раҳбари қариндошларининг сиёсий лавозимларни эгаллаши тақиқланади. Бу ҳақда мамлакат Президенти Қосим-Жомарт Тўқаев парламент палаталарининг қўшма йиғилишида халқига мурожаатида маълум қилди. 

“Президент барча фуқаролар учун тенг имкониятларнинг мустаҳкам кафолати бўлиши керак. Шу боис Президентнинг энг яқин қариндошларининг сиёсий давлат хизматчилари ва квазидавлат секторида раҳбарлик лавозимларини эгаллашига қонунчилик билан чеклов киритилади”, деган у.

Шуни таъкидлаш ўринлики, Нурсултон Назарбоев раҳбарлиги даврида Президентнинг яқин қариндошлари доимий равишда юқори лавозимларни эгаллаб келган. Ҳатто, қизи Дариға Назарбоева депутатликдан Сенат раиси лавозимигача кўтарилган. Миллий хавфсизлик қўмитаси раиси ўринбосари Самит Абиш ҳам Назарбоевнинг жияни эди. 

Қозоғистондаги намойиш 

Қозоғистонда 2022 йилнинг биринчи кунларида оммавий норозилик намойишлари бошланди — мамлакат ғарбидаги Жанаозен ва Ақтау шаҳарлари аҳолиси суюлтирилган газ нархининг икки баробар ошишига қарши чиқди. Кейинчалик норозилик намойишлари бошқа шаҳарларга, жумладан, эски пойтахт ва Республиканинг энг йирик шаҳри Олма-отага ҳам тарқалди: у ерда талончилик бошланди, намойишчилар давлат муассасаларига ҳужум қилишди, қурол-яроғларни олиб кетишди. Бунга жавобан расмийлар 19 январга қадар бутун мамлакат бўйлаб фавқулодда ҳолат эълон қилди ва аксилтеррор операциясини бошлади. БМТ маълумотларига кўра, Қозоғистондаги намойишлар чоғида 1000 га яқин одам жароҳатланган. Мамлакат Бош прокуратураси маълумотларига кўра, тартибсизликлар натижасида 4578 киши жароҳатланган, 225 киши ҳалок бўлган, улардан 19 нафари хавфсизлик хизмати ходимлари.   

5 январь куни эрталаб Қозоғистон Президенти Қосим-Жомарт Тўқаев ҳукуматни истеъфога чиқарди ва Хавфсизлик кенгашига ўзини раҳбар этиб тайинлади. Ўз раҳбарлигидаги Хавфсизлик кенгашининг биринчи йиғилишида Тўқаев Қозоғистондаги вазиятни давлат яхлитлигига путур етказувчи деб баҳолади ва “террорчилик таҳдидини енгишда” КХШТдан ёрдам сўраганини айтди. КХШТ Коллектив хавфсизлик кенгаши мамлакатдаги вазиятни нормаллаштириш учун Қозоғистонга коллектив тинчликпарвар кучларни юборишга қарор қилди. 

7 январь куни Тўқаев террорчилар, жумладан, хориждан келганлар ҳам қаршилик кўрсатишда давом этаётганини айтиб, қуролини ташламаганларни йўқ қилишга ваъда берди. Бундан ташқари, Президент фуқароларнинг тинч шаклда билдирилган барча талаблари тингланганини таъкидлади.  

13 январь куни КХШТ миссияси муваффақиятли якунлангани эълон қилинди. 19 январь куни Қозоғистон Мудофаа вазирлиги Республикада хорижлик ҳарбий хизматчилар қолмаганини очиқлади.