Қирғизистон қишлоқ хўжалиги маҳсулотлари экспортини қарийб 389 млн долларга етказди

Қирғизистонда 2024 йилги ўрим-йиғим кампанияси якунланди, бу даврда асосий экинлар етиштиришнинг сезиларли даражада ошганини кўрсатди. Бу ҳақда Миллий статистика қўмитаси матбуот хизмати хабар берди.

Қишлоқ хўжалиги вазирлиги маълумотларига кўра, ялпи ғалла ҳосили (дуккаклилар, шоли ва гречкадан ташқари) 2,1 миллион тоннага етди, бу 2023 йилга нисбатан 28,4 фоизга кўпдир. Ғалла ҳосилдорлиги 2023 йилги 27,5 центнерга нисбатан 35 центнерга ошди.

Энг ажойиб натижалар буғдой ва арпа етиштиришда қайд этилди. Буғдой ҳосили 51 фоизга (664,8 минг тоннагача), арпа ҳосили эса 59,9 фоизга (611,1 минг тонна) ошди. Ўсиш ҳам экин майдонларининг кенгайиши, ҳам ҳосилдорликнинг ошиши ҳисобига таъминланди: буғдой учун – гектарига 27,7 центнергача (гектарига +8,6 центнер), арпа учун – 24,7 центнер (гектарига +8,9 центнер).

Қанд лавлаги ҳосили рекорд даражада – 957,4 минг тоннани (+54,2 фоиз) ташкил этди, ҳосилдорлик гектарига 710 центнерни ташкил этди – бу 2023 йилга нисбатан 237,1 центнерга юқори. Полиз экинлари (+19,2 фоиз), мева ва резаворлар (+24,1 фоиз) ва мойли экинлар (+21 фоиз) коллекциялари ҳам сезиларли даражада ошди.

Айрим қийинчиликлар юзага келди: картошка ҳосили 7,5 фоизга (1 миллион 190,2 минг тонна), тамаки 32,9 фоизга (1000 тонна), пахта хомашёси 27 фоизга қисқарди (46,3 тонна). Асосий сабаб – экин майдонларининг қисқариши бўлди: картошка майдонлари 8,4 фоизга, тамаки етиштириш 42 фоизга, пахта етиштириш 26,9 фоизга.

Бишкекдаги “AgroDialogue-2025” форумида Вазирлар Маҳкамаси раиси ўринбосари Бахит Тўробоев 2024 йилда қишлоқ хўжалиги маҳсулотлари ҳажми 395,6 миллиард сом ( 4 миллиард 523 миллион 727 минг 854 доллар)ни ташкил этганини таъкидлади. Ўсиш ўсимлик маҳсулотларининг 10,3 фоизга, чорвачилик маҳсулотларининг 3,1 фоизга ўсиши ҳисобига таъминланди.

“Қишлоқ хўжалиги маҳсулотлари экспорти 34,1 миллиард сом (389 миллион 937 минг 107 доллар) га етди. Унинг 60 дан ортиқ турлари 80 мамлакатга етказиб берилади. Бу фермерларимиз меҳнати ва давлат томонидан қўллаб-қувватланаётганининг самарасидир”, деди Тўробоев.

У инновацияларни жорий этиш, қайта ишлашни кўпайтириш ва экспорт салоҳиятини кенгайтириш асосий вазифалар бўлиб қолаётганини таъкидлади. Тўробоевнинг сўзларига кўра, 2024 йилда эришилган муваффақиятлар, жумладан, рекорд даражадаги ҳосил ва экспорт ўсиши Қирғизистон қишлоқ хўжалиги соҳасида янги мақсадларга эришиш учун замин яратди.

Эслатиб ўтамиз, аввалроқ Қирғизистон бюджетига 2024 йилда энг кўп солиқни қайси соҳа олиб келгани айтилганди. Қирғизистон бюджетига солиқ тушумларининг асосий қисмини таъминлаган иқтисодиёт тармоқлари ҳақидаги маълумотларга кўра, савдо соҳаси етакчи бўлиб, бюджетга 70 миллиард сомдан ортиқ солиқ тушумини келтирган. Бу 2023 йилга нисбатан 13,9 миллиардга кўп, яъни 24,6 фоизга ўсган.