iPhone, iPad ва Mac нархи кескин ошиши мумкин

АҚШ Президенти Дональд Трамп томонидан Хитой товарларига 34 фоизлик бож ставкаси жорий этилиши ортидан асосий ишлаб чиқарувчи заводлари ушбу мамлакатда жойлашган Apple’нинг акциялари тушиб кетди. Бунинг ортидан эса компания маҳсулотларининг нархи ошиши мумкин. Бу ҳақда “MacRumours” хабар берди.

Қайд этилишича, жорий йилнинг 3 апрель куни Apple акциялари NASDAQ фонд биржасида кунлик минимал даражада 9,55 фоизга арзонлашиб, ҳар бир акция 202,52 долларгача тушган. Компания маълумотларига кўра, 2024 йил охирига келиб муомалада 15,116 миллиард дона акция бўлган. Шундан келиб чиқиб, Apple’нинг бозор қиймати бир кун ичида 323 миллиард долларгача камайиб, 3,06 триллион долларни ташкил этди.

“Financial Times” нашрининг ёзишича, ушбу кескин тушиш АҚШ Президенти Дональд  Трамп мамлакатга импорт бўйича янги божлар жорий этганидан сўнг юз берган. Трамп тақдим этган жадвалга кўра, божлар қуйидаги мамлакатларга нисбатан жорий қилинган: Хитой (34 %), Европа Иттифоқи (20 %), Ҳиндистон (26 %), Вьетнам (46 %) ва бошқа давлатлар. Шунингдек, Тайвань (32 %) ҳам ушбу рўйхатга киритилган.

“Financial Times” нашрига кўра, Трамп томонидан эълон қилинган савдо чекловлари Apple’нинг Хитой, Тайвань, Ҳиндистон ва Вьетнамдаги етказиб берувчилари ва заводларига ҳам тааллуқли. Citigroup молиявий конгломератининг маълумотларига кўра, Apple ишлаб чиқаришининг 90 фоиздан ортиғи айнан Хитойда жойлашган бўлиб, божлар энг кўп таъсир кўрсатган мамлакат ҳисобланади. Бу эса деярли барча iPhone, iPad, Mac ва аксессуар моделлари бож остида қолишини англатади.

Шу тариқа, Трампнинг иқтисодий сиёсати Apple раҳбари Тим Кукни мураккаб танлов қаршисида қолдиради: ёки Apple маҳсулотлари нархини оширади, ёки қўшимча харажатларга боради. Бироқ иккинчи ҳолат “бигтеч” компаниянинг фойдасини камайтириши мумкин. Бундан ташқари, 2025 йилнинг февралида Apple 20 минг нафар янги ходим ёллаш ва кейинги тўрт йил ичида АҚШга 500 миллиард доллар сармоя киритишни, жумладан Техас штатида сунъий интеллект серверлари ишлаб чиқарувчи янги завод қуришни ваъда қилган.

Apple’нинг АҚШдаги маҳсулот сотуви компания умумий даромадининг қарийб учдан бир қисмини ташкил этади. TD Cowen таҳлилчиларининг қайд этишича, фақат iPhone’нинг ўзи техник маҳсулотлар бўйича АҚШдаги даромаднинг деярли учдан икки қисмини таъминлайди. Уларнинг ҳисобига кўра, ҳар 10 фоизлик божлар Apple'га икки йил ичида 3,5-4 фоиз соф фойда йўқотишига олиб келади. Citi таҳлилчилари фикрича, агар компания Хитойга нисбатан амалдаги божлар истисносидан фойдалана олмаса, Apple'нинг ялпи фойдаси 9 фоизга камаяди.
Jefferies таҳлилчилари бу йил АҚШга Хитойдан тахминан 37 миллион iPhone импорт қилинишини кутмоқда. Агар компания телефонлар нархини оширмаса, соф фойда 14 фоизга камаяди. Таҳлилчиларнинг фикрича, божлар Apple'нинг етказиб бериш занжирида шок ҳолатни юзага келтиради.

“Ҳатто Apple амалдаги божлар таъсиридан озод этилган тақдирда ҳам, у ўз етказиб берувчиларига кўпроқ тўлаш ва таъминот занжирини диверсификация қилиш йўлида жиддий чоралар кўришга мажбур бўлади”, дейилади хабарда.

Қизиқ томони шундаки, Тим Кук Дональд  Трампнинг янги маъмурияти билан яхши муносабатлар ўрнатишга интилган эди. “Financial Times”нинг ёзишича, Apple раҳбарининг Трампнинг инаугурациясида иштирок этиши ва Оқ уйга ташрифи компания ходимлари орасида норозилик уйғотган. Бироқ шунга қарамай, Тим Кук Apple учун божлар бўйича ҳеч қандай истисноларга эриша олмаган.

Эслатиб ўтамиз, аввалроқ Дональд Трамп томонидан жорий этилган божлар туфайли TikTok ижтимоий тармоғининг АҚШдаги активларини сотиш бўйича битим бекор қилинганди. Битим TikTok’га эгалик қилувчи Хитой интернет холдинги – ByteDance ва АҚШ ҳукумати томонидан маъқулланган эди. Манбалар берган маълумотларга кўра, битим ижтимоий тармоқнинг операциялари АҚШда жойлашган ва асосан америкалик инвесторларга тегишли янги компанияга ўтишини назарда тутган.