Инсониятнинг IQ даражаси нега пасаймоқда?

north_east

Ўзбекистон IQ кўрсаткичи рейтингида юқорилади

Сўнгги йилларда инсоннинг когнитив қобилиятлари пасайиб бораётганини кўрсатадиган ташвишли тенденциялар пайдо бўлди. Турли ёш гуруҳларида муаммони ҳал қилиш қобилияти заифлашмоқда ва фикрлаш қобилияти ёмонлашмоқда. Бу ҳақда “Medical Xpress” портали хабар берди.

Порталга кўра, Норвегияда бу борада тадқиқот ўтказилган. Тадқиқот 1970 йилдан 2009 йилгача яшаган норвегияликларнинг IQ даражасини таҳлил қилган. Маълум бўлишича, ХХ аср бошидан 1975 йилгача яшаб ўтган одамларнинг ҳар бир авлоди ўзидан олдинги авлодга қараганда 3 баробар ақллироқ бўлган. Бироқ 1970 йилдан бошлаб IQ даражаси пасайишни бошлади. Яъни, ҳар бир авлод олдинги авлоддан 7 кўрсаткичга ортда қолмоқда.

Олимларнинг фикрича, замонавий одамларнинг IQ даражасининг пасайиши технологик тараққиёт оқибатидир. Шундай қилиб, замонавий инсон китоб ўқиш одатини йўқотди. Бунинг ўрнига у телевизор кўриш, ижтимоий тармоқларда узоқ вақт ўтказиш, компьютер ўйинларини ўйнаш каби янги одатларга ўрганди.

National Endowment for the Arts томонидан 2022 йилда ўтказилган тадқиқот шуни кўрсатдики, 2021 йилда америкаликларнинг атиги 37,6 фоизи роман ёки қисса ўқиган, бу 2017 йилдаги 41,5 фоиздан ва 2012 йилда 45,2 фоиздан сезиларли даражада пасайишдир.

Когнитив қобилиятларнинг пасайиши фақат Қўшма Штатлардаги маҳаллий муаммо эмас. Иқтисодий ҳамкорлик ва тараққиёт ташкилоти (OECD) томонидан олиб борилган тадқиқотлар шуни кўрсатадики, бутун дунё бўйлаб катталар ҳам асосий ҳисоблаш ва саводхонлик кўникмаларидаги салбий кўрсаткичлар билан курашмоқда.