Эрон 20 фоизгача бойитилган уран ишлаб чиқаришни йўлга қўйди

Эрон уранни 20 фоизга бойитиш жараёнини бошлади, бу эса, 2015 йилдаги ядровий келишувда белгиланган 4 фоиздан сезиларли даражада ошиб кетди, деб хабар бермоқда “Mehr”. Бу воқеа АҚШ Президенти алмашишидан бир неча ҳафта олдин содир бўлмоқда. Маълумот учун, 20 фоиздан юқори бойитилган уран қурол даражасида ҳисобланади.

Эрон Ҳукумати вакили Али Рабия агентликка Фордодаги атом иншоотида ишлаб чиқариш бошланганини айтган. 2 январь куни Эрон Халқаро атом энергияси агентлигини Фордов ядро иншоотидаги уранни бойитиш даражасини 20 фоизга етказиш нияти тўғрисида хабардор қилган. 2020 йилнинг декабрида Эрон парламенти мамлакатда уранни бойитиш даражасини ошириш имконияти тўғрисидаги қонун лойиҳасини қўллаб-қувватлади.

Теҳроннинг режасига кўра, Эрон ҳар йили 20 фоизга бойитилган ҳолда камида 120 кг уран ишлаб чиқариши мумкин, бунинг учун камида 1000 центрифуг IR-2m жалб қилинади. Бундан ташқари, Теҳрон 2015 йилги келишувга биноан, ядро иншоотларини текширишни тақиқлайди. Аммо, агар ядровий дастур бўйича келишувда иштирок этадиган мамлакатлар ушбу қонун тасдиқланганидан кейин уч ой ичида ўз мажбуриятларини бажаришни бошласалар, Эрон маъмурияти ўз мажбуриятларига тўлиқ мувофиқлигини тиклаш учун ўзаро чоралар тўғрисида таклифни парламентга тақдим этиши керак.

Юқори даражада бойитилган уран ишлаб чиқаришни тақиқлаш ва бойитиш даражасини 4 фоизгача чеклаш 2015 йилда Эрон, АҚШ, Франция, Буюк Британия, Хитой, Россия ва Германия томонидан қабул қилинган Қўшма Ҳаракат Ҳаракат Режаси шартларидан бири эди. У санкцияларни бекор қилиш эвазига Эрон ядро дастурини музлатиб қўйишни назарда тутган.

Бироқ, келишув АҚШ Конгресси томонидан ратификация қилинмади. Америка сиёсатчилари бунга қарши чиқди. Бу президент Дональд Трампга ҳокимият тепасига келганидан сўнг шартномадан чиқишини ва санкцияларни янгилашини эълон қилишга имкон берди. Асосий даъволардан бири шундаки, режа Эронни ракета қуролларини ишлаб чиқаришда чекламайди. Шартномани танқид қилувчилар, шунингдек, Эроннинг ядро қуроли ишлаб чиқариш имкониятларини тўлиқ бартараф этмаслигини, балки келажак учун ушбу истиқболни кейинга қолдиришини таъкидлади.

Эслатиб ўтамиз, аввалроқ Эрон парламенти ядро фаолиятини қайта тиклаш лойиҳасини маъқуллагани ҳақида хабар қилинганди.