Хитой Россияга Украинадаги уруш учун дронлар билан ёрдам бермоқда – “Bloomberg”

Россия билан ҳамкорликни расман тан олмаган Хитой компаниялари туфайли расмий Москва Украинадаги уруш учун дрон имкониятларини кескин оширди. Бу ҳақда Россиянинг Aero-HIT компаниясининг ички ҳужжатлари ва Россия расмийлари билан ёзишмаларини ўрганиб чиққан тергов ҳужжатига таяниб “Bloomberg” хабар берди.

Нашр маълумотларига кўра, 2023 йилнинг бошидан бери Хитойнинг энг йирик дрон ишлаб чиқарувчиларидан бири бўлган Autel Robotics Хабаровскдаги Россиянинг Aero-HIT заводига Autel EVO Max 4T дронининг ускуналарини етказиб бермоқда. У 2022 йилда Россиянинг Украинага кенг кўламли босқинидан сўнг Хитой фирмалари билан ҳамкорлик қилишни бошлаган. Мазкур корхона давлат томонидан молиялаштирилади.

2025 йилнинг якунигача компания ойига 10 мингтагача дрон ишлаб чиқариши мумкинлигини айтди ва ишлаб чиқаришни янада илғор моделларга кенгайтиришни режалаштирмоқда.

“Иккала компания ўртасидаги алоқалар санкциялар сабабли қисқа муддатга узилган бўлса-да, 2024 йилнинг охирида қайта тикланган ва 2025 йилнинг май ойидан бошлаб дрон ишлаб чиқаришни маҳаллийлаштириш бўйича музокаралар олиб борилмоқда”, дейилади хабарда.

Aero-HIT арсеналининг асосини дастлаб фуқаролик мақсадларида фойдаланиш учун мўлжалланган Хитойнинг Autel EVO Max 4T дрони асосида яратилган FPV Veles дрони ташкил этади. Электрон урушга чидамлилиги туфайли у жанг майдонида самарали эканини исботлаган.

Битта дроннинг нархи ҚҚС билан ҳисоблаганда Россияда 650 минг рублни ташкил қилади.

2024 йилнинг июнь ойида Aero-HIT АҚШ Молия вазирлигининг санкциялар рўйхатига қўшилди, чунки унинг учувчисиз учоқлари рус қўшинлари томонидан босиб олинган Херсонда ишлатилган.

Санкцияларни четлаб ўтиш учун Россия бошқа соҳалардаги, хусусан, агробизнес, логистика ва умумий овқатланиш соҳаларидаги қобиқ компанияларидан фаол фойдаланмоқда.

Хитой расман урушда ҳеч бир томонга қурол етказиб бермаётганини айтса-да, ҳужжатларда Хитой ҳарбийлари билан яқиндан ҳамкорлик қилувчи ва АҚШ санкциялари остида бўлган Хитой университети – Harbin Institute of Technology (HIT) муҳандислари иштирок этгани кўрсатилган.

2024 йилда Владимир Путин Хитойга ташрифи давомида HIT’га ташриф буюрди. Шундан сўнг, HIT билан Хабаровск аэропорти ва ушбу ҳаво бандаргоҳини бошқарадиган, собиқ КГБ зобити ва босиб олинган Херсондан россиялик сенатор Константин Басюкка тегишли бўлган Komax компанияси ўртасида ҳамкорлик фаоллашди.

2023 йилнинг охирига келиб Хабаровск заводи ойига 200-300 та дрон ишлаб чиқара бошлаган эди. 2024 йилнинг март ойида Россия Мудофаа вазирлиги 5000 та Veles FPV дронларига буюртма беришни режалаштирган эди.

Эслатиб ўтамиз, Украина Хитой ҳарбийларини жорий йилнинг 9 май куни Иккинчи жаҳон уруши устидан қозонилган ғалабанинг 80 йиллигига бағишланган Москвадаги парадда қатнашгани учун танқид қилганди.