Zelenskiy G7 sammitida AQSHdan yordam ololmadi

Ukraina Prezidenti Vladimir Zelenskiy kecha, 17 iyun kuni Kanada mezbonlik qilgan G7 (Yettilik guruhi) sammitini tark etdi. U sammitdan Rossiyaga qarshi urushda Kanadadan yangi yordam olgan bo‘lsa-da, AQSH Prezidenti Donald Tramp bilan qurollar masalasida to‘g‘ridan to‘g‘ri muloqot qilish imkoniyatidan mahrum bo‘ldi va diplomatiya “inqiroz holatida” ekanini aytdi. Bu haqda “Reuters” xabar berdi.

G7 ga a’zo boy mamlakatlar Tramp Rossiya Prezidenti Vladimir Putinni qo‘llab-quvvatlaganidan so‘ng va u sammitni bir kun oldin tark etganidan keyin, Ukraina bo‘yicha yagona pozitsiyaga kelishga qiynaldi. Tramp Vashingtonga qaytib, Isroil-Eron inqiroziga e’tibor qaratishni lozim topdi.

Kanada rasmiysi avval boshda G7 Ukraina urushini keskin qoralovchi bayonot e’lon qilish niyatidan AQSH qarshiligi sababli voz kechganini aytdi. Ammo Kanada Bosh vaziri Mark Karnining matbuot kotibi Emili Uilyams keyinroq bunaqa bayonot rejalashtirilmaganini ma’lum qildi.

Karni sammitni Kanada tomonidan Kiyevga 2 milliard Kanada dollari (taxminan 1,47 milliard AQSH dollari) miqdorida yangi harbiy yordam va moliyaviy sanksiyalar joriy etilishini e’lon qilish bilan boshladi.

Zelenskiy G7 yetakchilariga diplomatiya “inqiroz holatida” ekanini va Trampdan urushni to‘xtatish uchun o‘z nufuzidan foydalanishni so‘rashda davom etish kerakligini aytganini Telegram orqali yozdi.

Kanada Ukrainaga eng faol yordam ko‘rsatayotgan davlatlardan biri bo‘lsa-da, AQSH — Kiyevga eng yirik qurol yetkazib beruvchi mamlakat — yordamining salmog‘i ancha yuqori. Zelenskiy Tramp bilan qurol olish masalasini muhokama qilishga umid qilgan edi.

Kananaskisdagi sammit yakunlanganidan so‘ng Karni bayonot e’lon qildi:

“G7 yetakchilari Trampning Ukrainada adolatli va barqaror tinchlikka erishish sa’y-harakatlarini qo‘llab-quvvatlashlarini bildirdi. Ular Ukraina tomonidan shartsiz o‘t ochishni to‘xtatishga tayyor ekanini tan oldi va Rossiya ham shunday qilishini talab qildi. G7 yetakchilari Rossiyaga bosimni oshirishning barcha usullarini o‘rganishga tayyor”.

G7 raisligini bu yil Kanada amalga oshirmoqda va rais bayonotlarini boshqa yetakchilar tasdiqlashi shart emas.

Tramp dushanba kuni Isroil-Eron inqiroziga oid guruh bayonotiga imzo chekdi. 
Yevropa rasmiylaridan biri Trampga Rossiyaga nisbatan qat’iy munosabatlarini aytganini va Tramp bu bilan qiziqqandek ko‘ringanini ma’lum qildi, garchi u sanksiyalarga tamoman qarshi bo‘lsa ham. Uch nafar yevropalik diplomat Tramp senator Lindsi Grem taklif qilgan sanksiyalar to‘g‘risidagi AQSH Senati qonunini ko‘rib chiqishga tayyor ekanini bildiradigan ishoralar qilganini, ammo hech qanday majburiyat olmaganini aytishdi.

“Men Germaniyaga qaytib, ehtiyotkor optimizm bilan yaqin kunlarda Amerika tomonidan Rossiyaga qarshi yangi sanksiyalar joriy etilishi bo‘yicha qarorlar qabul qilinishiga ishonaman”, dedi Germaniya kansleri Fridrix Mers.

G7 yetakchilari migrantlar kontrabandasi, sun’iy intellekt, strategik minerallar, o‘rmon yong‘inlari, transmilliy tazyiq va kvant hisoblash sohalari bo‘yicha oltita bayonotga ham kelishib oldi.

Karni, shuningdek, G7 guruhiga kirmaydigan Meksika, Hindiston, Avstraliya, Janubiy Afrika, Janubiy Koreya va Braziliyani ham taklif qildi. Bu Kanadaning AQSHdan mustaqil savdo aloqalarini kengaytirish va yangi ittifoqlar qurish maqsadida qilindi.

Karni kecha Hindiston Bosh vaziri Narendra Modini samimiy qabul qildi. Bu ikki davlat o‘rtasidagi ikki yillik murakkab munosabatlardan so‘ng yuz berdi.