Зеленский G7 саммитида АҚШдан ёрдам ололмади

Украина Президенти Владимир Зеленский кеча, 17 июнь куни Канада мезбонлик қилган G7 (Еттилик гуруҳи) саммитини тарк этди. У саммитдан Россияга қарши урушда Канададан янги ёрдам олган бўлса-да, АҚШ Президенти Дональд Трамп билан қуроллар масаласида тўғридан тўғри мулоқот қилиш имкониятидан маҳрум бўлди ва дипломатия “инқироз ҳолатида” эканини айтди. Бу ҳақда “Reuters” хабар берди.

G7 га аъзо бой мамлакатлар Трамп Россия Президенти Владимир Путинни қўллаб-қувватлаганидан сўнг ва у саммитни бир кун олдин тарк этганидан кейин, Украина бўйича ягона позицияга келишга қийналди. Трамп Вашингтонга қайтиб, Исроил-Эрон инқирозига эътибор қаратишни лозим топди.

Канада расмийси аввал бошда G7 Украина урушини кескин қораловчи баёнот эълон қилиш ниятидан АҚШ қаршилиги сабабли воз кечганини айтди. Аммо Канада Бош вазири Марк Карнининг матбуот котиби Эмили Уильямс кейинроқ бунақа баёнот режалаштирилмаганини маълум қилди.

Карни саммитни Канада томонидан Киевга 2 миллиард Канада доллари (тахминан 1,47 миллиард АҚШ доллари) миқдорида янги ҳарбий ёрдам ва молиявий санкциялар жорий этилишини эълон қилиш билан бошлади.

Зеленский G7 етакчиларига дипломатия “инқироз ҳолатида” эканини ва Трампдан урушни тўхтатиш учун ўз нуфузидан фойдаланишни сўрашда давом этиш кераклигини айтганини Telegram орқали ёзди.

Канада Украинага энг фаол ёрдам кўрсатаётган давлатлардан бири бўлса-да, АҚШ — Киевга энг йирик қурол етказиб берувчи мамлакат — ёрдамининг салмоғи анча юқори. Зеленский Трамп билан қурол олиш масаласини муҳокама қилишга умид қилган эди.

Кананаскисдаги саммит якунланганидан сўнг Карни баёнот эълон қилди:

“G7 етакчилари Трампнинг Украинада адолатли ва барқарор тинчликка эришиш саъй-ҳаракатларини қўллаб-қувватлашларини билдирди. Улар Украина томонидан шартсиз ўт очишни тўхтатишга тайёр эканини тан олди ва Россия ҳам шундай қилишини талаб қилди. G7 етакчилари Россияга босимни оширишнинг барча усулларини ўрганишга тайёр”.

G7 раислигини бу йил Канада амалга оширмоқда ва раис баёнотларини бошқа етакчилар тасдиқлаши шарт эмас.

Трамп душанба куни Исроил-Эрон инқирозига оид гуруҳ баёнотига имзо чекди. 
Европа расмийларидан бири Трампга Россияга нисбатан қатъий муносабатларини айтганини ва Трамп бу билан қизиққандек кўринганини маълум қилди, гарчи у санкцияларга тамоман қарши бўлса ҳам. Уч нафар европалик дипломат Трамп сенатор Линдси Грэм таклиф қилган санкциялар тўғрисидаги АҚШ Сенати қонунини кўриб чиқишга тайёр эканини билдирадиган ишоралар қилганини, аммо ҳеч қандай мажбурият олмаганини айтишди.

“Мен Германияга қайтиб, эҳтиёткор оптимизм билан яқин кунларда Америка томонидан Россияга қарши янги санкциялар жорий этилиши бўйича қарорлар қабул қилинишига ишонаман”, деди Германия канцлери Фридрих Мерц.

G7 етакчилари мигрантлар контрабандаси, сунъий интеллект, стратегик минераллар, ўрмон ёнғинлари, трансмиллий тазйиқ ва квант ҳисоблаш соҳалари бўйича олтита баёнотга ҳам келишиб олди.

Карни, шунингдек, G7 гуруҳига кирмайдиган Мексика, Ҳиндистон, Австралия, Жанубий Африка, Жанубий Корея ва Бразилияни ҳам таклиф қилди. Бу Канаданинг АҚШдан мустақил савдо алоқаларини кенгайтириш ва янги иттифоқлар қуриш мақсадида қилинди.

Карни кеча Ҳиндистон Бош вазири Нарендра Модини самимий қабул қилди. Бу икки давлат ўртасидаги икки йиллик мураккаб муносабатлардан сўнг юз берди.