U gapirolmaydi, yurolmaydi va ahvoli og‘ir... Birinchi Prezidentning saratonga chalingan ukasi uyidan reportaj

O‘tgan hafta Qozog‘istonning birinchi Prezidenti Nursulton Nazarboyevning ukasi – 69 yashar Bolat Nazarboyev og‘ir xastalik bilan kurashayotgani, unda saraton kechayotgani haqida xabar bergan edik. Qozog‘iston va qo‘shni mamlakatlar bo‘ylab yashin tezligida tarqalgan ushbu axborot ortidan Bolat Nazarboyevning oila a’zolari mahalliy “Ekspress K” sayti bilan bog‘lanib, uning ahvoli haqida ma’lumot berishga qaror qilganlarini aytishgan. 

Nashr muxbirlari  birinchi Prezidentning ukasi istiqomat qilayotgan Olmaotadan uncha uzoq bo‘lmagan Shamalgan qishlog‘ida, uning uyida bo‘ldi. Qayd etilishicha, aka-uka Nazarboyevlar shu qishloqda tug‘ilib, voyaga yetgan. 

“Bolat Nazarboyevning kotteji oddiy qishloq ko‘chasida, do‘kon va dorixona yonida joylashgan. Biz hech qanday qo‘riqchilar yoki taqiqlovchi belgilarni ko‘rmadik. Hovlida bizni uning qizi Gulmira, rafiqasi Dinara, davolovchi shifokor va nogironlar aravachasida bo‘lgan Bolat Nazarboyevning o‘zi kutib oldi. 

Birinchi Prezidentning 69 yoshli ukasining ahvoli juda og‘ir ekaniga shubha yo‘q. Traxeostomiya trubkasi ko‘rinib turibdi, bu nafas olishni osonlashtiradi, tomirlarga kateterlar o‘rnatilgan,  u o‘zi harakat qilolmaydi va gapirolmaydi”, deb yozmoqda nashr. 

Bolat Nazarboyev uyida ommaviy axborot vositalari xodimlarini ko‘rgach, asabiylasha boshlagan va flomasterga ishora qilgan. U maxsus doskaga yozib, qizi Gulmiraga ko‘rsatgan. 

“Unda yana shifoxonaga olib ketishadi, degan qo‘rquv bor. Jurnalistlar uyimizga birinchi marta kelyapti va birinchi marta uni bunday holatda ko‘rishmoqda”, deydi Bolat Nazarboyevning qizi. 

Bolat Nazarboyevda 2015 yilda xavfli o‘sma (buyrak karsinomasi) aniqlangan. Keyin transplantatsiya amalga oshirilgan. Kasallik progressiv og‘ir qandli diabet bilan murakkablashgan. 2021 yilda shifokorlar yana bir tashxisni – halqum saratonini aytishgan. 2021 yil 29 iyul kuni Germaniyada Qozog‘iston Birinchi Prezidentining ukasi halqumni olib tashlash bo‘yicha operatsiya qilingan, shundan so‘ng ko‘plab asoratlar paydo bo‘lgan. Sentyabr oyida sepsis va tromboz rivojlanib, uning ahvoli og‘irlashgan. U komaga tushgan va klinik o‘limdan omon qolgan. 

"Biz 2015 yildan beri dadamning kasalligi bilan kurashamiz. Chet elga chiqdik. Germaniyada davolanishni boshladik, Isroilga yetib keldik. Afsuski, yaxshilanmayapti, lekin asta-sekin o‘tira boshladi, qimirlamaydi, ovqat yemaydi, dori-darmonlarni oladi, qozoq shifokorlarimiz juda ko‘p yordam berishadi, ular tufayli uning ahvolini nazoratda ushlab turibmiz”, deydi qizi Gulmira. 

Qarindoshlarining so‘zlariga ko‘ra, ular Qozog‘istonda davolanishni davom ettirishga o‘zlari qaror qilgan. Shamalgandagi uyning bir qismi shifoxona bo‘limiga aylantirilgan, hovlida joylashgan qo‘shimcha binoda dori-darmon ta’minoti mavjud. Bolat Nazarboyev gapirolmasa-da, hamma narsani tushunadi. Imo-ishoralar bilan biror narsani ko‘rsatishi yoki qisqacha yozishi mumkin. 

“U har kuni immunosupressiv terapiya oladi va buyrakni rad etishning oldini olish uchun dori tomchilatib yuboriladi. Gormon terapiyasi, antibiotik terapiyasi, gipoglikemik terapiya, restorativ dorilarni qabul qilish. Vaziyat juda og‘irligicha qolmoqda”, deydi davolovchi shifokor. 

Bugun Bolat Nazarboyevning yonida faqat yaqin qarindoshlari qolgan: rafiqasi, singlisi, bolalari. U akasi bilan ham doimiy aloqada. 15 iyun kuni Nursulton Nazarboyev Shamalganga kelgan va ular ota-onalari uyida uchrashishgan. Qarindoshlarining so‘zlariga ko‘ra, Nursulton Nazarboyev ukasining sog‘lig‘idan juda xavotirda: bir soatdan ko‘proq uning yonida o‘tirib, shifokorlar bilan gaplashib, hammasi yaxshi bo‘lishiga ishontirgan. 

“Biz shuncha yil jim turdik, hammasini o‘zimizda saqladik. Hech kimga hech narsa aytilmadi. Bu yillar davomida ular faqat dadamni oyoqqa turg‘izish uchun kurashdik. U har kuni bizning ko‘z o‘ngimizda, lekin biz taslim bo‘lmaymiz, kurashamiz”, deydi qizi Gulmira. 

Bir necha kun avval Bolat Nazarboyev navbatdagi MRT tekshiruvidan o‘tgan. Bir oz yomonlashuv aniqlangan – vertebrada yallig‘lanish. Turmush o‘rtog‘i Dinara aytganidek, so‘nggi paytlarda u bel og‘rig‘idan, tartibsiz uyqudan shikoyat qila boshlagan, ikki-uch kun uxlay olmaydi, shu sababli doimiy ravishda turli og‘riq qoldiruvchi dori olishiga to‘g‘ri keladi.