Turkiya AQSHni Suriyadagi to‘qnashuvdan ogohlantirdi

Turkiya hukumati Suriya shimolidagi kurd hududlarida munitsipal saylovlar o‘tkazilsa, AQSH bilan to‘qnashuv xavfi borligidan ogohlantirdi. Bu haqda TGRT telekanali xavfsizlik tuzilmalaridagi manbalarga tayanib xabar berdi. 

“Qo‘shma Shtatlar, Eron va Rossiya PKK terroristik tashkiloti (Turkiyada taqiqlangan Kurdiston Ishchilar partiyasi) Suriya shimolida uyushtirmoqchi bo‘lgan saylovlarni butunlay yo‘q qilish maqsadida diplomatik aloqalarni davom ettirmoqda”, deyiladi telekanal xabarida. 

Xavfsizlik tuzilmalaridagi manbalar, Turkiyaning AQSHga yana bir bor ovoz berishni keyinga qoldirmaslik, balki bekor qilish zarurligiga ishora qilganini, aks holda Turkiya va AQSH to‘qnashib, qarama-qarshilik holatiga tushib qolishini bildirdi. Aytilishicha, bunday ogohlantirish Anqara tomonidan Vashingtonga qilingan. Telekanal ta’kidlaganidek, Amerika tomoni hali bu saylovlarni qo‘llab-quvvatlashini e’lon qilmagan.

Telekanal, shuningdek, ovoz berishni bekor qilish bo‘yicha Suriya bilan aloqalar boshi berk ko‘chaga kirganini ma’lum qildi. Bu masala o‘tgan yili razvedka vakillarining to‘rt tomonlama yig‘ilishida muhokama qilinishi rejalashtirilgan edi, ammo bu sodir bo‘lmagan. Xavfsizlik manbalarining qayd etishicha, AQSH qo‘shinlarining Suriyadan olib chiqilishi muammoni hal qilishga yordam berishi mumkin, biroq Rossiya va Eron mintaqada qolayotgan bir paytda bu haqiqatga to‘g‘ri kelmaydigan ko‘rinadi. Anqara Vashingtonni Suriya va Iroqdagi kurd tashkilotlarini qo‘llab-quvvatlayotgani uchun tanqid qilib, bu ittifoq ruhiga zid ekanini aytadi. 

Suriya shimolidagi Kurd muxtoriyatiga saylovlar 11 iyunga belgilangan edi, biroq 8 avgustga ko‘chirildi. Turkiya chegara hududida harbiy operatsiya o‘tkazilishi ehtimolidan ogohlantirib, saylovning o‘tkazilishiga ruxsat bermasligini bir necha bor bildirgan. Anqaraning xavotirlari PKK va uning Suriyadagi bo‘linmasi “Xalq mudofaa kuchlari” hududda o‘zlarini ovoz berish yo‘li bilan qonuniylashtirayotgani, bu respublikaning milliy xavfsizlik strategiyasiga ziddir. Turkiya Prezidenti Rajab Toyib Erdo‘g‘an Suriya shimolida chegaraning 600 kilometrlik qismi ustidan nazoratni ta’minlash va qo‘shni davlatdan kelayotgan terrorchilik tahdidlarini minimallashtirish uchun 30 kilometr kenglikdagi xavfsizlik zonasini yaratishni yakunlash rejalari haqida avvalroq ma’lum qilgan edi. 

Suriya aholisining 15 foizini tashkil etuvchi kurdlar 2013 yilda avtonom ma’muriyat tuzilganini e’lon qilgan edi. Uch yildan so‘ng Afrin, Kobani va Qamishli markazlari bilan Shimoliy federal hudud deb ataladigan hudud tashkil etildi. 2018 yilda Turkiya Afrinni terrorchilardan tozalash maqsadida operatsiyalar boshladi, 2019 yilda esa “Tinchlik manbai” harbiy amaliyoti chog‘ida chegara bo‘ylab 30 kilometrlik xavfsizlik zonasini yaratishga kirishdi.