Tramp Putinni ko‘ndirish uchun Lukashenkodan foydalanmoqchi – OAV

Tramp ma’muriyatining yuqori martabali rasmiylaridan biri yaqin kunlarda Belarusga borishni va Aleksandr Lukashenko bilan uchrashishni rejalashtirmoqda. Bu haqda masala yuzasidan xabardor to‘rtta manbaga tayanib, “Reuters” xabar berdi.

Qayd etish joiz, ushbu tashrif Ukraina va Rossiya o‘rtasidagi o‘t ochishni to‘xtatish muzokaralari to‘xtab qolgan bir paytda amalga oshirilmoqda. Agar AQSH Prezidenti Donald Trampning Ukraina bo‘yicha maxsus vakil Kit Kellogg Lukashenko bilan uchrashsa, u so‘nggi yillarda Belarusga borgan AQSHning eng yuqori lavozimli rasmiysi bo‘ladi.

Uchrashuv kun tartibi aniq emas. Ammo ikki manbaning ta’kidlashicha, Kellogg shaxsiy suhbatlarda ushbu tashrifni Rossiyaning Ukrainadagi urushiga barham berishga qaratilgan tinchlik muzokaralarini qayta jonlantirishdagi ehtimoliy qadam sifatida ko‘rsatgan. 

Manbalar ommaviy axborot vositalariga so‘zlaganda shaxsini oshkor etmaslikni so‘ragan, chunki safar hali rasman e’lon qilinmagan. AQSH Davlat departamenti hamda Vashingtondagi Belarus elchixonasi ushbu masala yuzasidan izoh berishdan bosh tortgan. Kellogg va Oq uy ham izoh berish bo‘yicha so‘rovlarga javob qaytarmagan.

Bunday tashriflarni tashkil etish ehtiyotkorlik va kelishuvlarni talab qiladi, shu boisdan safar so‘nggi lahzalarda bekor qilinishi yoki o‘zgartirilishi ehtimoldan xoli emas.

2020 yilda, Trampning birinchi prezidentlik muddati davomida, Davlat kotibi Mayk Pompeo Belarusga borgan edi. Ushbu tashrif o‘shanda so‘nggi 20 yil ichidagi AQSH tomonidan Belarusga amalga oshirilgan eng yuqori darajali tashrif bo‘lgan. Bu tashrif Tramp ma’muriyatining Minsk bilan munosabatlarni yaxshilashga qaratilgan kampaniyasi doirasida amalga oshirilgan.

Ammo Trampdan keyingi prezident Jo Bayden 2020 yilgi Belarus saylovlarini xalqaro kuzatuvchilar erkin va adolatli deb topmaganidan so‘ng siyosatni to‘liq o‘zgartirdi. Ushbu saylovlar ortidan ommaviy norozilik namoyishlari bo‘lib o‘tdi va ular kuch bilan bostirildi. Shundan so‘ng Belarus G‘arb davlatlari tomonidan deyarli butunlay yakkalab qo‘yildi.

AQSH o‘z elchixonasining faoliyatini 2022 yilda to‘xtatdi, chunki Belarus Rossiyaning Ukrainaga bostirib kirishini qo‘llab-quvvatlayotgani aniq bo‘lib qoldi.

Shu bilan birga, Trampning ikkinchi prezidentlik muddati davrida ma’muriyat Belarus bilan amaliy munosabatlarni yo‘lga qo‘yishga urinishni qayta boshladi.

AQSH rasmiylaridan biri “Reuters”ga ma’lum qilishicha, Tramp ma’muriyati ichki muhokamalarda Belarusni Moskva ta’siridan chiqarib, hech bo‘lmaganda ma’lum darajada Vashington ta’siri doirasiga tortish imkoniyatlarini ko‘rib chiqqan.

2025 yil fevralda Davlat departamentining yordamchi kotibi o‘rinbosari Kristofer Smit va yana ikki rasmiy Belarusga borib, uch nafar siyosiy mahbusni ozod etish uchun muzokara o‘tkazgan. “The New York Times” nashrining xabar berishicha, Smit ushbu tashrifni AQSH sanksiyalarini yumshatish evaziga siyosiy mahbuslarni ommaviy ozod qilish bo‘yicha ehtimoliy kelishuvning dastlabki qadami deb tasvirlagan.

Yana bir AQSHning yuqori martabali rasmiysiga ko‘ra, 30 aprel kuni Belarus tomonidan 47 yoshli Amerika fuqarosi Yuras Zyankovichning ozod qilinishini Lukashenko Vashington bilan munosabatlarni yaxshilashni istayotganidan dalolat deb baholagan.

Shu bilan birga, G‘arb diplomatlari AQSHning Belarusni o‘ziga og‘dirish bo‘yicha harakatlariga nisbatan shubha bilan qaramoqda. Belarus hozir ham Rossiyaning yaqin ittifoqchisi hisoblanadi va u bilan chuqur iqtisodiy aloqalarga ega.