Oktyabr oyida qanday ob-havo kuzatiladi?

Joriy yilning oktyabr oyi keskin sovuqdan boshlandi. O‘zbekistonga Rossiyaning Yevropa hududining Markaziy qismidan kelgan sovuq havo massasi haroratni birdaniga 10-12 darajaga pasaytirdi. Kechalari termometr ustuni 3-6 darajagacha pasaydi, Qoraqalpog‘istonning shimoliy hududlarida esa birinchi kuzgi sovuq kuzatildi. Kunduz kungi harorat 15-18 darajadan oshmadi.

Shu haftaning oxirigacha Rossiyaning Yevropa qismi ustida joylashgan keng ko‘lamli sovuq antitsiklonning janubiy chekkasi ta’siri saqlanib turadi. O‘zbekistonda past harorat fonida harorat biroz o‘zgarib turishi kutilmoqda. Bu haqda Gidrometeorologiya xizmati markazi xabar berdi.

Bulutli va yog‘ingarchilikli ob-havoda kunduz kunlari harorat 13-16 darajagacha pasayadi, havo ochiq bo‘lganda esa 19-22 darajagacha ko‘tariladi. Kechalari harorat 5-10 daraja iliq atrofida bo‘ladi. Birinchi o‘n kunlikning oxirigacha o‘rtacha havo harorati ushbu davr uchun me’yoriy qiymatlardan 2-4 darajaga past bo‘ladi.

5 oktyabrda O‘zbekistonning shimolida, 6 va 8-9 oktyabrda respublikaning markaziy hududlarida va Farg‘ona vodiysida biroz yomg‘ir yog‘ishi kutilmoqda. 6-9 oktyabrda tog‘oldi va tog‘li hududlarda kuchli yomg‘ir yog‘adi. Baland tog‘larda yomg‘ir qorga aylanishi ehtimoldan holi emas.

Ushbu kunlarda tezligi birozdan o‘rtachagacha bo‘lgan asosan sharqiy yo‘nalishdagi shamol esadi, shimolda va cho‘l hududlarida 15-20 m/s gacha kuchayadi.

So‘ng, oktyabr oyining oxirigacha harorat o‘zgarib turishi kutilmoqda – eng issiq kunlarda harorat 22-27 darajagacha ko‘tariladi, eng sovuq kunlarda harorat 13-18°darajagacha pasayadi. Kechalari harorat 5-10 darajadan 0-5 darajagacha o‘zgarib turadi. Uchinchi o‘n kunlikda ba’zi joylarda -1 daraja bo‘lishi mumkin. Umuman oktyabr oyi harorat tartibi bo‘yicha me’yor atrofida, ba’zi joylarda me’yordan 1-1,5 darajaga past bo‘lishi kutilmoqda.

Iqlimiy me’yorlarga asosan, O‘zbekistonning janubiy viloyatlari bo‘yicha oktyabr oyida 3 kundan 5 kungacha, qolgan hududlarda 5 kundan 7 kungacha yog‘ingarchilik bo‘ladi. Oktyabr oyida yog‘ingarchilik asosan yomg‘ir ko‘rinishida yog‘adi, ammo keskin sovuq bo‘lishida yomg‘ir qisqa muddatga qorga aylanishi mumkin. Oxirgi marta 2018 yilning oktyabr oyida Toshkentda yomg‘ir qorga aylanishi kuzatilgan.

Kechalari havo haroratining o‘rtacha ko‘p yillik qiymatlari 6-11 darajani tashkil etadi, kamdan kam hollarda oktyabr oyida, ayniqsa oyning ikkinchi yarmida birinchi kuzgi sovuqlar kuzatiladi.

Oktyabr oyida havo harorati odatda 23-28 darajadan 10-15 darajagacha o‘zgarib turadi.

Albatta, tabiat o‘z tuzatishlarini kiritadi va ba’zida haroratning haqiqiy qiymatlari yoki yog‘ingarchilik miqdori ko‘p yillik davr uchun o‘rtacha qiymatlardan sezilarli darajada farq qilishi mumkin.

Masalan, Toshkentda butun bir asrdan ko‘proq meteorologik kuzatuvlar tarixida, ayrim yillarda oktyabr oyida maksimal havo harorati qiymatlari 33-36 darajaga yetgan. Oktyabr oyi haroratining mutlaq maksimumi 37,5 darajani tashkil etadi, bunday harorat 1941 yilda kuzatilgan.

Oktyabr oyida Toshkent uchun minimal harorat bo‘yicha rekord -11,2 darajani tashkil etadi, lekin bu ancha oldin o‘tgan asrning boshlarida bo‘lgan. Oxirgi 20 yilda Toshkentda minimal harorat 1-2 daraja sovuqdan pastga tushmadi.

2015 yilning oktyabr oyida Toshkentda oktyabr oyining 3,5 yog‘ingarchilik miqdori yog‘di, bunda bir kunda bir oylik me’yor (25 mm) kuzatilgan. Bu oxirgi 20 yil ichidagi eng yog‘ingarchilik ko‘p bo‘lgan oktyabr oyidir.

Ammo o‘tgan yilning oktyabr oyida Toshkentda umuman yog‘ingarchilik bo‘lmagan.