Meksikadagi prezidentlik saylovlarida birinchi marta ayol kishi g‘alaba qozondi

Tarixda birinchi marta ayol kishi Meksika Prezidenti bo‘ladi: 2 iyun kuni bo‘lib o‘tgan saylovlarda, ekzit-poll ma’lumotlariga ko‘ra, Mexikoning sobiq meri va amaldagi Prezidentning himoyachisi Klaudiya Sheynbaum ishonchli g‘alaba qozondi. Bu haqda BBC xabar berdi.

"Parametria" tomonidan o‘tkazilgan so‘rov natijalariga ko‘ra, saylovchilarning 56 foizi Klaudiya Sheynbaumga, 30 foizi esa uning asosiy raqibi senator Ksochitl Galvesga ovoz bergan.

"Enkoll" ekzit-polli ham xuddi shunday natijalarni berdi: Sheynbaum uchun 57,8% va Galves uchun 29,1%.

Meksika saylov komissiyasi, Milliy saylov instituti birinchi natijalarni yaqin soatlarda e’lon qilishni va’da qilmoqda.

61 yoshli Klaudiya Sheynbaum prezidentlikka "Sigamos Haciendo Historia" ("Tarix yaratishda davom etaylik") koalitsiyasi tomonidan ilgari surilgan bo‘lib, uning tarkibiga uchta chap partiya, jumladan, amaldagi Prezident Andres Manuel Lopes Obradorning hukmron "Moreno" partiyasi kiradi.

Lopes Obradorning o‘zi, konstitutsiyaga ko‘ra, ikkinchi muddatga nomzodini qo‘ya olmaydi va shuning uchun Sheynbaumni qo‘llab-quvvatladi.

Mexiko shahrida yahudiy oilasida o‘sgan Sheynbaum birinchi marta fizik sifatida shuhrat qozondi va 2007 yilda Iqlim o‘zgarishi bo‘yicha hukumatlararo panel a’zosi sifatida Tinchlik bo‘yicha kollektiv Nobel mukofotini oldi.

2000 yilda o‘sha paytdagi Mexiko shahri meri Lopes Obrador Sheynbaumni poytaxt atrof-muhitni muhofaza qilish bo‘yicha kotib etib tayinladi va u 2018 yilda prezidentlik saylovlarida g‘alaba qozongan Obradorning o‘rniga mer etib tayinlandi.

Sheynbaum Lopes Obrador siyosatini davom ettirish va rivojlantirishga va’da beradi.

Uning saylovoldi dasturining asosiy bandlaridan biri jinoyatchilikka qarshi kurashdir. Mexiko shahri meri sifatida u poytaxtdagi qotillik darajasini so‘nggi o‘ttiz yildan ko‘proq vaqt ichida eng past darajaga tushirdi, bu tajribani butun mamlakat bo‘ylab kengaytirishni rejalashtirmoqda.

Sheynbaum Milliy gvardiya, shtat politsiyasi va prokurorlar o‘rtasidagi muvofiqlashtirish, shuningdek, razvedka va tergov xizmatlari ishiga urg‘u berishga va’da bermoqda.

Jinoyatchilikka qarshi kurash esa har uchala nomzod (uchinchisi Sakatekas shtati parlamenti deputati Xorxe Alvares Maynes) dasturining asosiy nuqtalaridan biri edi.

2018 yildan 2022 yilgacha Meksikada qasddan odam o‘ldirishlarning yillik soni 30 000 dan oshdi, eng yuqori cho‘qqisi 2020 yilda mamlakatda 36 773 kishining o‘limiga sabab bo‘ldi. 2020 yildan beri qotillik darajasi pasayib bormoqda va 2023 yilda besh yil ichida birinchi marta 30 mingdan pastga tushdi, ammo bu hali ham 130 millionlik va 1990-2017 yillardagi o‘rtacha ko‘rsatkichdan yuqori.

Joriy saylov kampaniyasi ham ko‘plab qotilliklar bilan kechdi. 2 iyun kuni Meksikada nafaqat Prezident, balki bir qancha shtatlar gubernatorlari va turli darajadagi minglab deputatlar saylandi va bu kampaniya davomida 36 nomzod halok bo‘ldi.