Markaziy Osiyo tarixning chetida emas – Mirziyoyev

So‘nggi yillarda Markaziy Osiyo tubdan o‘zgarib, konstruktiv muloqot, ishonch va har tomonlama hamkorlik maydoniga aylandi. Bu haqda O‘zbekiston Prezidenti Shavkat Mirziyoyevning Samarqanddagi “Markaziy Osiyo - Yevropa Ittifoqi” birinchi sammiti oldidan “Euronews” bergan eksklyuziv intervyusida so‘z ochdi.

“Markaziy Osiyo O‘zbekiston tashqi siyosatining ustuvor yo‘nalishi hisoblanadi. Bu bir qator omillar bilan bog‘liq. Birinchidan, bugungi dunyo siyosati xaritasiga nazar tashlasak, qurolli nizolar, ziddiyatlar va zo‘ravonlik avj olayotgan holatlarning aksariyati aynan qo‘shni davlatlar o‘rtasida yuz berayotganini ko‘ramiz. Bu holat Yaqin Sharq, postsovet makoni, Janubiy Osiyo, Afrika va boshqa mintaqalar uchun ham xos.

Afsuski, Markaziy Osiyo ham bunday holatlardan mustasno bo‘lmagan. Turli davrlarda bu yerda qurolli to‘qnashuvlar sodir bo‘lgan, chegara masalalari, suv-energetika muammolari, transport va aloqa sohasidagi murakkabliklar, xavfsizlikka oid tahdidlar vaziyatni og‘irlashtirgan. Bu esa uzoq davom eta olmasdi. Ixtiloflar kuchaydi, kelishmovchiliklar chuqurlashdi va yuzaga kelayotgan murakkab vaziyat mintaqaning xavfsizligiga jiddiy tahdid sola boshladi”, dedi Mirziyoyev.

Prezident shunday real holatni anglab yetib, Markaziy Osiyoda konstruktiv, yaxshi qo‘shnichilikka asoslangan va o‘zaro manfaatli munosabatlarni bosqichma-bosqich barpo etish bo‘yicha strategik qaror qabul qilinganini bildirdi. Uning aytishicha, bu yondashuvning zamirida o‘zaro ishonch va hurmat, umumiy manfaatlarni hisobga olish va tan olish yotadi.

“So‘nggi yillarda Markaziy Osiyo tubdan o‘zgardi, yangi qiyofa kasb etdi — konstruktiv muloqot, ishonch va har tomonlama hamkorlik maydoniga aylandi. Bu esa mamlakatlarimiz yetakchilarining umumiy siyosiy irodasi tufayli amalga oshdi. Bugun biz bu jarayonning ortga qaytmasligi haqida ishonch bilan ayta olamiz.

2017 yilda BMT Bosh Assambleyasining 72-sessiyasida O‘zbekiston Maslahat uchrashuvlarini o‘tkazish tashabbusi bilan chiqqanida, biz oddiy, biroq muhim g‘oyadan kelib chiqqan edik: agar biz o‘zaro ishonch va ochiq muloqotni o‘zimiz boshlamasak, hech qanday tashqi hamkorlar mintaqamizda tinchlik, barqarorlik va taraqqiyotni ta’minlab berolmaydi. Bu jarayon o‘z samarasini ko‘rsatdi. Bugun eng murakkab masalalarni muzokaralar orqali hal etmoqdamiz, qo‘shma tashabbuslarni muvofiqlashtiryapmiz va oldinga dadil qadam tashlayapmiz”, dedi Prezident.

Mirziyoyevning qayd etishicha, joriy yilda Toshkentda Markaziy Osiyo yetakchilarining yettinchi Maslahat uchrashuvi bo‘lib o‘tadi. Bunday yig‘ilishlarda nafaqat kun tartibini muhokama qilinmoqda, balki mintaqa qiyofasini o‘zgartiruvchi aniq qarorlarni qabul qilinmoqda. 

“Yaqin oradagi yorqin misol — Qirg‘iziston va Tojikiston o‘rtasida davlat chegarasini delimitatsiya qilish masalasining uzil-kesil hal etilishi bo‘ldi. Bu — tomonlarning yillar davomidagi sa’y-harakatlari tufayli erishilgan muvaffaqiyatdir”, dedi O‘zbekiston Prezidenti.

Shuningdek, u savdo aloqalarini rag‘batlantirish uchun chegaraoldi savdo hududlari tashkil etilayotgani, qo‘shma investitsiya jamg‘armalari ishga tushirilayotgani, yirik infratuzilma va sanoat loyihalari amalga oshirilayotganini bildirdi.

“Markaziy Osiyo global transport zanjirlarining muhim bo‘g‘iniga aylanmoqda. Biz Transkaspiy va Transafg‘on transport yo‘laklarini faol rivojlantiryapmiz — bu mamlakatlarimizning jahon bozorlariga chiqish imkoniyatlarini kengaytirishga xizmat qiladi”, dedi Prezident.

Mirziyoyev Markaziy Osiyo endi tarixning chetida emas, balki o‘z strategik kun tartibini shakllantirayotgan, jadal rivojlanayotgan mintaqaga aylanayotganini qayd etdi. Siyosiy iroda, yuqori darajadagi o‘zaro ishonch va qo‘shma iqtisodiy tashabbuslar mintaqada barqaror rivojlanish uchun yangi imkoniyatlar yaratganini qo‘shimcha qildi.

“Markaziy Osiyo beshligida O‘zbekistonning raisligi davrida biz quyidagi uchta ustuvor yo‘nalishga alohida e’tibor qaratamiz: mintaqaviy xavfsizlikni mustahkamlash, iqtisodiy integratsiyani chuqurlashtirish va ekologik barqarorlikni ta’minlash.

Oldimizda mintaqamizni nafaqat barqaror, balki farovon qilish uchun tarixiy imkoniyat turibdi. Ishonch bilan ayta olamanki, biz bu salohiyatni birgalikda ro‘yobga chiqarishga qodirmiz”, dedi O‘zbekiston yetakchisi.

Eslatib o‘tamiz, Mirziyoyev 3-4 aprel kunlari Samarqand shahrida “Markaziy Osiyo – Yevropa Ittifoqi” birinchi sammitidan nimalar kutayotganini aytgandi.