AQSH Grenlandiyadagi harbiy ishtirokini kengaytirmoqchi

Qo‘shma Shtatlar kelajakda Grenlandiya hududida o‘z harbiy kuchlarini, shu jumladan dengiz kuchlarini kengaytirmoqchi, ammo Vashington hozir shu tarzda harakat qilishni boshlamoqchi emas. Bu haqda AQSH vitse-prezidenti Jeyms Devid Vens ma’lum qildi.

“Harbiy ishtirokimizni zudlik bilan kengaytirish rejalari bormi? Yo‘q. Ammo biz umuman hal qila oladigan va, albatta, bizdan ko‘proq resurslarni, qo‘shimcha harbiy muzqaymoqlarga investitsiyalarni, Grenlandiyada muhimroq ishtirok yetadigan qo‘shimcha harbiy kemalarga investitsiyalarni talab qiladigan vazifalar bormi? Mutlaqo”, dedi u Grenlandiyaga tashrifidan keyingi matbuot anjumanida.

Uning fikricha, bu zarur, chunki Rossiya va Xitoy mintaqadagi harbiy ishtirokini ko‘paytirmoqda. 

“Qo‘shma Shtatlar men bilgan narsani bizning manfaatlarimiz uchun qilishi kerak. Bu Grenlandiya xavfsizligini ta’minlaydi”, deya qo‘shimcha qildi vitse-prezident. 

Uning ta’kidlashicha, Qo‘shma Shtatlar “kuchli davlatlarning ambitsiyalari o‘sib borishi bilan ularning da’volarini e’tiborsiz qoldirolmaydi”. Vensning so‘zlariga ko‘ra, Xitoy “bu yerga muhim harbiy resurslarni yubormoqda”.

“Ha, o‘rta muddatli istiqbolda Qo‘shma Shtatlar bu muammoga javob beradi. Biz resurslarimizni bu yerga yuboramiz”, dedi Vens AQSHning Grenlaniyadagi Pituffik harbiy bazasida. 

Ushbu bazadagi amerikalik harbiy xizmatchilar raketa hujumining oldini olish va Arktika zonasini boshqarish bo‘yicha vazifalarni bajaradi.

Ma’lumot uchun, AQSH Prezidenti Donald Tramp Grenlandiya AQSHga qo‘shilishi kerakligini bir necha bor ta’kidlagan. U oroldan voz kechmasa, Daniyaga yuqori savdo bojlarini yuklash bilan tahdid qilgan. Hatto birinchi muddati davomida Tramp Grenlandiyani sotib olishni taklif qilgan. Daniya va Grenlandiya hukumati bu fikrni rad yetgan.

Joriy yil 4 mart kuni u orol aholisining AQSHga qo‘shilish qarorini ma’qullashini e’lon qildi. 13 mart kuni Tramp o‘z mamlakati Daniyaning avtonom hududi bo‘lgan Grenlandiyani qo‘shib olishiga ishonch bildirdi. 

Grenlandiya avtonom hudud sifatida Daniyaning bir qismidir. 1951 yilda Vashington va Kopengagen ittifoqchilarning NATO oldidagi majburiyatlaridan tashqari Grenlandiya Mudofaa shartnomasini imzolagan. Unga ko‘ra, Qo‘shma Shtatlar orolni tajovuzdan himoya qilish majburiyatini olgan.