“Янги давр”. Британияда террористик хавфлар кучаймоқда

Буюк Британияда давлатга душман бўлган хорижий ҳукуматлар манфаатларига ишлаши мумкин бўлган шахслар бўйича олиб борилаётган терговлар сони ўтган йилга нисбатан 35 фоизга ошган. Бу ҳақда ички хавфсизлик хизмати – MI5 раҳбари Кен МакКоллум кеча, 16 октябрь куни таҳдидларга бағишланган йиллик маърузасида маълум қилди. 

“Дунё тобора душманона тус олмоқда ва бу 11 сентябрдан бери MI5 миссиясидаги энг йирик ўзгаришларга олиб келмоқда. Жамоаларимиз ҳозир деярли рекорд даражадаги суриштирув ишларини олиб бормоқда”, деди у.

Маърузанинг бошида МакКоллум бу ой бошида Манчестердаги синагогада содир этилган, ИШИД билан боғлиқ террактда ҳалок бўлган икки кишининг яқинларига ҳамдардлик билдирди. У терроризм хавфининг умумий кўлами катта эканини таъкидлаб, давлат акторлари билан бир қаторда, турли мафкураларга эга террористлардан келаётган хавфлар ҳам қўшилиб, “янги давр”га кирилганини айтди.

Сўнгги йилларда Британияда шпионаж ва саботаж билан боғлиқ бир қатор ҳодисалар кузатилди – парламентни нишонга олган Хитой таъсир операцияларидан тортиб – Украинани қўллаб-қувватловчи омборларга қарши Россия томонидан йўлланган ёнғин чиқаришга уринишларигача. МакКоллум шунингдек, ўтган йил давомида “Эрон томонидан қўллаб-қувватланган 20 дан ортиқ эҳтимолий ўлимли суиқасд режалари” олди олинганини билдирди.

Давлат хавфлари ошмоқда

“Давлат суриштирувлари сони ўсмоқда... ўтган йилда биз давлат таҳдиди фаолиятида гумон қилинаётган шахслар сонини 35 фоизга кўпайтирдик”, деди у ва бу шахслар хориждан эмас, балки Британия ҳудудида фаолият юритишини қайд этди.

МакКоллум таърифлаган давлат таҳдидлари, асосан, Россия, Хитой ва Эрон учлигига бориб тақалади.

“Бу фаолиятлар ўта хавфли... баъзилари ёнғин чиқариш, баъзилари саботаж, баъзилари эса муайян шахслар ҳақида деталли маълумот йиғиш билан боғлиқ. Бунинг ягона мақсади – кимнидир нишонга олиш ва эҳтимол ўлимга олиб келиши мумкин бўлган қарши ҳаракатларни амалга оширишдир”, деди у Россия тахдиди хусусида сўралганда.

Жорий йил май ойида 47 ёшли Орлин Русев Лондонда Россия учун шпионаж қилган гуруҳга раҳбарлик қилганликда айбланиб, деярли 11 йилга қамалди. Яна беш нафар шахс журналистлар, мухолифат ва Германиядаги АҚШ ҳарбий базасида тайёрланётган украин аскарлари ҳақида маълумот йиғгани учун жами 40 йилга яқин қамоқ жазосига ҳукм қилинди. Прокуратуранинг айтишича, улар молиявий манфаат учун ишлаган, тўғридан тўғри Россия разведкасига боғлиқ бўлмаган.

МакКоллум икки бор Россия “воситалари” ўз ишлари учун ҳақ ҳам олмаслиги мумкинлигини тилга олди, бироқ тафсилотларни очиқламади:

“Мен қонуний жиҳатдан шунди дейишим мумкин: Буюк Британияда Россия разведкаси учун ишлаш – яхши касб танлови эмас”, деди у.

Келажак таҳдидларида сунъий интеллектнинг ўрни

У, шунингдек, сунъий интеллект келажакда қандай хавфлар туғдириши мумкинлигига тўхталиб, террорчилар аллақачон ундан тарғибот, қурол изланиши ва нишон аниқлашда фойдаланишга уринаётганини айтди.

Бироқ у шов-шув ва ваҳимадан сақланишни ҳам маслаҳат берди, чунки сунъий интеллект умуман олганда тахдидларни аниқлашда катта фойда келтириши мумкинлигини таъкидлади.

“Мен Голливуд сценарийларини башорат қилмаяпман. Сунъий интеллект бизга қасд қилади демаяпман. Лекин унинг зарар етказиш эҳтимолини инкор этиб бўлмайди – бу жуда эҳтиёткорлик билан ёндашишни талаб қилади”, деди у.