Россияда Ўзбекистон учун ядровий реактор ясалмоқда

Россиянинг “Росатом” давлат корпорацияси Ўзбекистондаги кичик қувватли атом станцияси учун реактор қурилмаси ишлаб чиқаришни бошлади. Бу ҳақда Россия корпорациясининг матбуот хизмати хабар берди.

Маълум қилинишича, Санкт-Петербургдаги “АЭМ-Спецсталь” заводи мутахассислари – “Росатом”нинг Машинасозлик бўлимига қарашли корхона Ўзбекистонда қурилиши режалаштирилган кичик қувватли атом электр станцияси учун РИТМ-200Н реактор қурилмасини ишлаб чиқаришни бошлаган.

Қайд этилишича, металлурглар ушбу лойиҳа учун махсус легирланган 205 тонналик пўлат қуйма тайёрлаган. Бу қуйма реактор корпуси фланетси – яъни реактор блокининг юқори қопқоғи билан корпусини бирлаштирувчи элемент ишлаб чиқаришда қўлланилади.

“Росатом” вакилларининг таъкидлашича, ускунанинг биринчи элементи тайёрланаётгани Тошкентда бўлиб ўтаётган “Power Uzbekistan-2025” халқаро кўргазмасида намойиш қилинган. Тадбирда энергетика соҳасининг етакчи мутахассислари ва вазирликлар вакиллари иштирок этган.

Корпорация матбуот хизматининг маълумотига кўра, пўлатни қуйиш – реактор ишлаб чиқариш жараёнининг расмий бошланиши ҳисобланади. Технологик босқичлар якунлангач, тайёрланаётган элемент бошқа корхоналарга юборилади ва у ерда бутун реактор корпуси йиғилади.

“РИТМ серияли реактор қурилмаларини яратиш бўйича тажриба ва ишлаб чиқариш қувватларига эгамиз. Улар бир неча йиллардан буён атом музёрар кемаларида фойдаланиб келинмоқда. Энди бу билимларимизни Ўзбекистондаги 6 та РИТМ-200Н реакторлари ишлаб чиқаришда қўллаймиз”, деган “Росатом”нинг Машинасозлик бўлими раҳбари Игорь Котов.

Маълумот учун, Ўзбекистон ва Россия ўртасида атом энергетикаси соҳасидаги ҳамкорлик бўйича келишув 2017 йил декабрь ойида имзоланган эди. Унда Ўзбекистоннинг биринчи атом электр станциясини қуриш кўзда тутилган. Биринчи энергия блоки 2028 йилда ишга туширилиши режалаштирилган бўлиб, умумий қиймати 11 миллиард АҚШ долларини ташкил қилади.

Янги лойиҳа бўйича шартнома эса 2024 йил 27 май куни Россия Президенти Владимир Путиннинг Ўзбекистонга давлат ташрифи чоғида Тошкентда имзоланган. Ушбу ҳужжат кичик қувватли атом станциясининг лойиҳалаш, етказиб бериш ва қурилиш ишларини ўз ичига олади.

Станция марказида ишлатиладиган РИТМ-200Н типидаги сув ядро реактори илгари атом музёрар кемаларида қўлланган ва амалиётда синовдан ўтган. Бироқ бу реакторлар асосида ҳали қуруқликдаги станция қурилмагани боис, лойиҳа тўлиқ референтли деб ҳисобланмайди.

Эслатиб ўтмиз, аввалроқ Ўзбекистонда кичик қувватли АЭС қурилиши учун Жиззах вилоятининг Фориш тумани танлангани ҳақида хабар берилган эди.