Қозоғистон Иброҳим келишувларига қўшилди – Трамп

АҚШ Президенти Дональд Трамп бугун, 7 ноябрь (Вашингтон вақти билан 6 ноябрь) куни Қозоғистон Иброҳим келишувларига қўшилишини маълум қилди. Бу келишув Ислом дини устувор бўлган мамлакатлар билан Исроил ўртасида муносабатларни нормаллаштиришни кўзда тутади.

Трампнинг баёнотига кўра, у бу ҳақда Исроил Бош вазири Биньямин Нетаняху ва Қозоғистон Президенти Қосим-Жомарт Тўқаев билан телефон орқали суҳбатдан сўнг эълон қилган.

“Яқин кунларда буни расмийлаштириш учун имзолаш маросимини ўтказамиз. Бу кучли мамлакатлар клубига қўшилишни истаган яна кўплаб давлатлар бор”,  деб ёзди Трамп Truth Social платформасида.

Қозоғистон аллақачон Исроил билан тўлиқ дипломатик ва иқтисодий алоқаларга эга, шу боис бу қадам асосан рамзий аҳамиятга эга бўлади.

Трамп ҳозир Оқ уйда Тўқаев ва яна тўрт Марказий Осиё давлати раҳбарлари билан учрашув ўтказмоқда. Бу учрашув АҚШнинг Россия таъсири кучли ва Хитой таъсири ортиб бораётган минтақада ўз нуфузини ошириш ҳаракатлари доирасида бўлди.

“Бу кечада шуни эълон қилишдан шарафдаманки, Қозоғистон Иброҳим келишувларига қўшилишга расман рози бўлди. Қозоғистон Иброҳим келишувларига расман қўшилди”, деди Трамп Марказий Осиё етакчилари билан ўтказган тушликда.

Масалага яқин бўлган “Reuters” манбасига кўра, АҚШ Қозоғистоннинг қўшилиши орқали Иброҳим келишувларини қайта фаоллаштиришга умид қилмоқда. Бу жараён Ғазодаги уруш туфайли бир муддат тўхтаб қолган эди.

Трамп ўзининг илк президентлик даврида бу келишувларни ишлаб чиққан ва уларни кенгайтириш ниятида эканини бир неча бор таъкидлаган.

2020 йилда Бирлашган Араб Амирликлари ва Баҳрайн Трамп воситачилигида Исроил билан муносабатлар ўрнатган. Шу йилнинг ўзида Марокаш ҳам Исроил билан дипломатик алоқалар йўлга қўйган.

Трамп сўнгги пайтларда Ғазодаги оташкесимдан сўнг Саудия Арабистони ҳам келишувга қўшилиши мумкинлигидан умидворлигини билдирган, аммо Ар-Риёд Фаластин давлатчилиги бўйича ҳаракатсиз ҳолда олға силжишга тайёр эмаслигини билдириб келмоқда.

Саудия валиаҳд шаҳзодаси Мухаммад бин Салмон 18 ноябрь куни Оқ уйга ташриф буюриши кутилмоқда.

“Reuters”нинг ёзишича, Озарбайжон ва Ўзбекистон – ҳар иккаласи ҳам Исроил билан яқин муносабатларга эга – келгусида Иброҳим келишувларига қўшилиши мумкин бўлган мамлакатлар сифатида тилга олинмоқда. Бу келишувлар Трампнинг илк президентлик муддатидаги энг муҳим ташқи сиёсий ютуқларидан бири сифатида баҳоланади.