“Қонли январь” воқеаларида айбланганларга суд ҳукм чиқарди

Қозоғистоннинг Олмаота шаҳрида 2022 йил январда содир бўлган оммавий тартибсизликларнинг 25 нафар иштирокчисига нисбатан жиноят иши кўриб чиқилди. Бу ҳақда шаҳар судига таяниб, “Informburo.kz” хабар берди.

Иш материалларига кўра, судланувчилар биноларга ноқонуний кириш, транспорт воситаларини ўғирлаш, қурол-яроғ ва ўқ-дориларни ўғирлаш, давлат хизматчиларига ҳужум қилиш, уларнинг мол-мулкига зарар етказиш ва йўқ қилиш билан ўта йирик миқдорда ўғрилик қилган.

Бундан ташқари, судланувчилар қўриқланадиган объектларга, жумладан, хавфли ишлаб чиқариш объектига ноқонуний равишда кириб, катта миқдорда зарар етказган.

“Ҳукм тайинлашда айбига тўлиқ ва қисман иқрор бўлиш, муқаддам судланмаганлиги, шахси, ёшлиги, ҳуқуқбузарликдан олдинги ва кейинги хатти-ҳаракатлари, вояга етмаган болалари борлиги, ҳуқуқбузарликларнинг хусусияти ва ижтимоий хавфлилик даражасини, шунингдек, фавқулодда вазиятда содир этилганлиги факти эътиборга олинган”, дейилади суд қарорида.

Қайд этилишича, барча айбланувчилар амнистия қилинган. 20 кишига тўққиз ойдан бир йилу тўққиз ойгача бўлган шартли қамоқ жазоси тайинланган. Тўрт нафари жазодан озод этилган. Бу шахслардан бири аввал вафот этгани боис унга нисбатан жиноий иш ёпилган.

Қозоғистондаги намойиш

Қозоғистонда 2022 йилнинг илк кунларида оммавий норозилик намойишлари бошланди — мамлакат ғарбидаги Жанаозен ва Ақтау шаҳарлари аҳолиси суюлтирилган газ нархининг икки баробар ошишига қарши чиқди. Кейинчалик норозилик намойишлари бошқа шаҳарларга, жумладан, эски пойтахт ва Республиканинг энг йирик шаҳри Олмаотага ҳам тарқалди: у ерда талончилик бошланди, намойишчилар давлат муассасаларига ҳужум қилишди, қурол-яроғларни олиб кетишди. Бунга жавобан расмийлар 19 январга қадар бутун мамлакат бўйлаб фавқулодда ҳолат эълон қилди ва аксилтеррор операциясини бошлади. БМТ маълумотларига кўра, Қозоғистондаги намойишлар чоғида 1000 га яқин одам жароҳатланган. Мамлакат Бош прокуратураси маълумотларига кўра, тартибсизликлар натижасида 4578 киши жароҳатланган, 225 киши ҳалок бўлган, улардан 19 нафари хавфсизлик хизмати ходимлари.  

5 январь куни эрталаб Қозоғистон Президенти Қосим-Жомарт Тўқаев ҳукуматни истеъфога чиқарди ва Хавфсизлик кенгашига ўзини раҳбар этиб тайинлади. Ўз раҳбарлигидаги Хавфсизлик кенгашининг биринчи йиғилишида Тўқаев Қозоғистондаги вазиятни давлат яхлитлигига путур етказувчи деб баҳолади ва “террорчилик таҳдидини енгишда” КХШТдан ёрдам сўраганини айтди. КХШТ Коллектив хавфсизлик кенгаши мамлакатдаги вазиятни нормаллаштириш учун Қозоғистонга коллектив тинчликпарвар кучларни юборишга қарор қилди.

7 январь куни Тўқаев террорчилар, жумладан, хориждан келганлар ҳам қаршилик кўрсатишда давом этаётганини айтиб, қуролини ташламаганларни йўқ қилишга ваъда берди. Бундан ташқари, Президент фуқароларнинг тинч шаклда билдирилган барча талаблари тингланганини таъкидлади. 

13 январь куни КХШТ миссияси муваффақиятли якунлангани эълон қилинди. 19 январь куни Қозоғистон Мудофаа вазирлиги Республикада хорижлик ҳарбий хизматчилар қолмаганини очиқлади.