Арктикадаги ҳудудларга 3 давлат даъво қилмоқда

Қўшма Штатлар бир томонлама равишда континентал шельфнинг ўзига хос қисмини кенгайтириш – мамлакат ҳудудини сув остида давом эттиришини эълон қилди. “Bloomberg” нашри маълумотларига кўра, у тахминан бир миллион квадрат километр майдонни эгаллайди, Калифорниядан икки баравар катта ва асосан Арктика ва Беринг денгизида жойлашган.

Ҳудуд борган сари стратегик бўлиб бормоқда. Унга Америкадан ташқари Россия ва Канада ҳам даъвогарлик қилмоқда.

Нашрнинг ёзишича, рафни кенгайтириш орқали Қўшма Штатлар электромобиль аккумуляторларини ишлаб чиқариш учун зарур бўлган муҳим фойдали қазилмалар, шунингдек, нефть ва газ конларидан фойдаланиш имкониятини қўлга киритмоқчи.

Плеханов номидаги Россия иқтисодиёт университетининг Сиёсий таҳлил ва ижтимоий-психологик жараёнлар кафедраси мудири, Ҳарбий сиёсатшунослар уюшмаси эксперти Андрей Кошкин Вашингтон нима учун Арктиканинг иложи борича кўпроқ ҳудудларини эгаллаб олмоқчи эканлигини айтди.

Сиёсатшуноснинг сўзларига кўра, бугунги кунда Арктика “ХХI аср мукофоти”, унинг ҳудудида саноат учун муҳим бўлган жуда катта миқдордаги ресурслар мавжуд ва АҚШ ўзининг ишлаб чиқариш қуввати учун зарур бўлган ҳамма нарсани олиши мумкинлигини англаб энди эътиборини шимолга қаратди.

Экспертнинг фикрича, Қўшма Штатлар Арктика бўйича Россия билан тўқнаш келишга фаол тайёргарлик кўрмоқда. Москва минтақада аллақачон ўз қўшинлари томонидан қўриқланадиган инфратузилмага эга эканлигини тушуниб, Вашингтон ўз иттифоқчилари ёрдамига мурожаат қилиши мумкин, дея хулоса қилди у.

Унинг қўшимча қилишича, Арктикада ноёб тупроқ металлари, нефть ва газ мавжуд. Буни англаган Қўшма Штатлар, худди ҳозиргидек, ўз шельфини кенгайтириб, “денгиз туби устидан суверенитет” эълон қилганида, Арктика кенгликларига фаол ҳужум қила бошлади. Бу Америкага иқтисодиётни нодир металлар билан таъминлаш муаммоларини ҳал қилиш имконини беради.

Шунингдек, Қўшма Штатлар Арктика юзасидан Россия билан тўқнаш келишга фаол тайёргарлик кўрмоқда. Москва минтақада аллақачон ўз қўшинлари томонидан қўриқланадиган инфратузилмага эга эканлигини тушуниб, Вашингтон ўз иттифоқчилари ёрдамига мурожаат қилиши мумкин, дея хулоса қилди кафедра мудири.

Бунга жавобан Федерация Кенгаши Россиянинг Арктикадаги континентал шельфга бўлган ҳуқуқларини эълон қилди. Федерация Кенгашининг Халқаро ишлар бўйича қўмитаси раисининг биринчи ўринбосари Владимир Жабаров Россия АҚШга ўхшаб ушбу зонага даъво қилиши мумкинлигини айтган. Унинг сўзларига кўра, Москва ҳудудга эгалик масаласида ўз манфаатларини ҳимоя қилишга тайёр.

“Арктика Россия ва АҚШ ўртасидаги мумкин бўлган тўқнашув ҳудуди”, деган Жабаров.

Таҳлилчиларнинг фикрича, Арктика Вашингтон ва Москва манфаатлари тўқнашадиган янги ҳудуд сифатида тобора стратегик бўлиб бормоқда.

Эслатиб ўтамиз, 2021 йилнинг октябрь ойида Антарктидада ғалати, гигант “гумбаз” топилган эди.