Zelenskiy-Tramp kelishuvi Rossiya elitasini qo‘rqitmoqda – WP

Ikki oylik keskin muzokaralardan so‘ng AQSH va Ukraina tomonidan tuzilgan tabiiy resurslar bo‘yicha kelishuv Moskvani asabiylashtirdi, Rossiya elitasi a’zolari Vladimir Zelenskiy va Donald Tramp o‘rtasidagi yaqinlashuvdan ehtiyot bo‘lmoqda va Kreml Ukraina bo‘yicha foydali kelishuvdan mahrum bo‘lishidan qo‘rqmoqda. Bu haqda kecha, 2 may kuni manbalarga tayanib, “Washinton Post” xabar berdi.

Nashrga anonimlik sharti bilan gapirgan rossiyalik amaldorning so‘zlariga ko‘ra, Rossiya Prezidenti Vladimir Putinga hech bo‘lmaganda yon berishga tayyor ko‘rinishi uchun bosim kuchaymoqda. Uning aytishicha, aks holda Rossiya senator Lindsi Grem tomonidan tayyorlangan Amerika sanksiyalarining yangi paketiga duch keladi. 

“Ular jiddiy zarba bo‘ladi, chunki byudjet taqchilligi allaqachon o‘sib bormoqda”, deb hisoblaydi WP manbasi.

Rasmiylarning ta’kidlashicha, Rossiya sanksiyalarni muvaffaqiyatli yengib chiqdi, deb da’vo qilayotgan amaldorlarning jasoratiga qaramay, iqtisodiyotning ahvoli bilan bog‘liq xavotirlar tobora muhim rol o‘ynamoqda.

“Iqtisodiyotni faqat safarbarlik modeli asosida qurish mumkin emas”, deydi nashr manbasi.

Rossiya iqtisodiyotining sekinlashishi

Rossiyada iqtisodiy o‘sish sur’ati allaqachon keskin sekinlashdi: joriy yilning birinchi choragida YAIM o‘tgan chorakdagi 4,5% va o‘tgan yili umumiy 4,1% dan keyin atigi 1,7% ga oshdi.

Rossiya Federatsiyasi Markaziy bankining rekord foiz stavkasiga qaramay, inflyatsiya darajasi 10% dan yuqori bo‘lib qolmoqda, harbiy-sanoat kompleksiga kirmaydigan tarmoqlar tanazzulga yuz tutdi, neft narxining pasayishi byudjetning xomashyo daromadlarini deyarli 20% ga kamaytirdi. Endi Moliya vazirligi defitsit pandemiyadan keyingi eng yuqori ko‘rsatkich bo‘lishini bashorat qilmoqda – rejalashtirilgan 1,2 trillion o‘rniga 3,8 trillion rubl.

WP'ning yozishicha, Kremlning “Tinchlik partiyasi” Putin Trampning shartlarini qabul qilishini ta’kidlamoqda – Qrimni tan olish evaziga frontda urushni to‘xtatish va sanksiyalarni bekor qilish.

“AQSH-Ukraina resurslari bo‘yicha kelishuv Kiyev uchun xavfsizlik kafolatlarini o‘z ichiga olmasa-da, Rossiya uchun vaziyatni yomonlashtiradi. Tramp va Zelenskiy o‘rtasidagi ziddiyatning asosiy sababi bartaraf etildi”, deydi Kremlga yaqin siyosatshunos Sergey Markov.

Siyosatshunosning aytishicha, Vashington va Kiyev o‘rtasidagi bo‘lajak hamkorlik kelishuvda aniq ko‘rsatilmagan, biroq AQSH hech bo‘lmaganda ramziy ma’noda “Ukrainani himoya qilish bo‘yicha ma’lum majburiyatlarni o‘z zimmasiga oladi, chunki ular endi Ukrainaga egalik qiladi”.

Eslatib o‘tamiz, 30 aprel kuni AQSH va Ukraina o‘zaro kelishuv asosida Ukraina tabiiy resurslariga doir hamkorlikni yo‘lga qo‘yishga kelishib oldi. Hujjatni AQSH Moliya vaziri Skott Bessent va Ukraina Bosh vazirining birinchi o‘rinbosari, mamlakat Iqtisodiyot vaziri Yuliya Sviridenko imzoladi.

Bitim matnining o‘zi hali e’lon qilinmagan. Shu bilan birga, Ukraina Iqtisodiyot vaziri Facebook'dagi sahifasida uning asosiy shartlarini aytib o‘tdi, shundan kelib chiqadiki, jamg‘arma “50/50” tamoyili bo‘yicha tuzilgan, bu esa uni birgalikda boshqarishda Kiyev va Vashingtonning teng ulushini bildiradi.