Тўқаев BRICS ва ШҲТ саъй-ҳаракатларини бирлаштиришни таклиф қилди

Қозоғистон Президенти Қосим-Жомарт Тўқаев BRICS’нинг 15-саммити доирасида бўлиб ўтаётган “BRICS Plus” форматидаги Давлат раҳбарлари мулоқоти йиғилишида видеоконференцалоқа орқали иштирок этди. Бу ҳақда Қозоғистон раҳбарининг матбуот хизмати хабар берди. 

Қосим-Жомарт Тўқаев мазкур саммит BRICS ролини сезиларли даражада кучайтириши ҳамда очиқ мулоқот ва ўзаро тушуниш асосида қатор долзарб глобал муаммоларни ҳал қилишда ёрдам бериши мумкинлигини айтган. 

Шунингдек, Тўқаев икки тузилманинг умумий манфаатлари ва устуворликларини ҳисобга олган ҳолда BRICS ва Шанхай ҳамкорлик ташкилоти (ШҲТ) саъй-ҳаракатларини бирлаштиришни таклиф қилган.

“Биз БМТ Низоми асосида тинчлик, барқарорлик ва хавфсизликнинг мақбул формуласини излашимиз керак. Шу мақсадда ШҲТнинг жорий йилги саммитида мен “Адолатли тинчлик ва тотувлик йўлида дунё бирлиги тўғрисида”ги ташаббусни илгари сурган эдим. Ушбу ташаббус глобал хавфсизлик ва барқарорлик соҳасида тараққиётга эришиш, шунингдек, янада оқилона сиёсий ва иқтисодий халқаро тартибни ўрнатишга қаратилган”, деган Қозоғистон раҳбари.

Унинг сўзларига кўра, BRICS бўйича ҳамкорлар ва “BRICS Plus” умумий манфаатлар йўлида ушбу ташаббусни илгари суришда ҳамкорлик қилиши мумкин.

Бундан ташқари, Тўқаев ШҲТ, BRICS ва BRICS Plus мамлакатлари электрон тижорат, киберхавфсизлик ва муҳим рақамли соҳалардаги ютуқларини бирлаштириш ва ахборот алмашинувини кенгайтириш зарур, деб ҳисоблайди.

“Қозоғистон барча ҳамкорларни “Шимол-Жануб” ва “Шарқ-Ғарб” йўлаклари орқали иқтисодий, савдо, транспорт ва сармоявий лойиҳаларни амалга оширишда биз билан бирга бўлишга чақиради”, дейди Президент Тўқаев.

Унинг таъкидлашича, “Бир макон, бир йўл” муҳим ташаббусини тўлдирадиган транскаспий халқаро транспорт йўналиши савдо ҳамкорлиги учун қимматли истиқболларни тақдим этади.

Бундан ташқари, Тўқаев ШҲТнинг Экология йилини нишонлаш бўйича ҳаракат режаси BRICS мамлакатларида ҳам ўз жавобини топишига умид билдирган.

“Биз ҳаммамиз тушунамизки, иқлим ўзгариши глобал миқёсда кенг кўламли салбий таъсир кўрсатади. Охирги бир неча йил ичида Глобал Жануб ва Марказий Осиё мамлакатларида кучли қурғоқчилик ва бошқа табиий офатлар кўпайиб бормоқда”, дея таъкидлаган Қосим-Жомарт Тўқаев.

Сўнгра Қозоғистон Президенти озиқ-овқат хавфсизлиги масаласига эътибор қаратган.

“Бугунги кунда дунёдаги энг йирик тўртта озиқ-овқат ишлаб чиқарувчи давлатдан учтаси BRICS’га аъзо. BRICS давлатлари қишлоқ хўжалигининг умумий ялпи ички маҳсулоти бутун дунёнинг ярмидан кўпини ташкил этади. Мамлакатларимизда озиқ-овқат номутаносиблигини камайтириш бўйича тегишли чоралар кўриш зарур. Биз глобал озиқ-овқат ва ўғит етказиб беришни сиёсатга аралаштирмаслигимиз ҳамда уларни ҳар қандай санкция ва чекловлардан четлаштиришимиз керак”, дейди у.

Ўз нутқи якунида Тўқаев Қозоғистон BRICS’га аъзо давлат сифатида ташкилотнинг салоҳиятини ривожлантиришга ҳисса қўшмоқчилигини айтган.

“Глобал хавфсизлик, барқарор ривожланиш ва инклюзивликни таъминлаш бўйича биргаликдаги саъй-ҳаракатларимизни кучайтиришимиз кераклигига қатъий ишонаман”, дея хулоса қилди Қозоғистон раҳбари.

Маълумот учун, Тўқаев ЖАР Президенти Сирил Рамафосанинг таклифига биноан йиғилишда Шанхай ҳамкорлик ташкилотининг амалдаги раиси сифатида сўзга чиққан.

Эслатиб ўтамиз, олдинроқ Жанубий Африка Республикаси Ташқи ишлар ва ҳамкорлик вазири Наледи Пандор 23 давлат, жумладан, Қозоғистон ҳам BRICS’га қўшилиш учун расмий ариза топширганини билдирганди. Шундан сўнг Қозоғистон Ташқи ишлар вазирлиги расмий вакили Айбек Смадияров Остона BRICS давлатлари билан ҳамкорлик қилишдан манфаатдорлиги, бироқ республика ушбу ташкилотнинг тўлиқ аъзоси мақомини олиши ҳақида гапиришга ҳали эрта эканини айтди. Кеча, 24 август куни Жанубий Африка Президенти Сирил Рамафоса BRICS’га расман БАА, Саудия Арабистони, Эрон, Аргентина, Миср ва Эфиопия таклиф этилганини маълум қилди.