Трамп дунёни АҚШ, Хитой ва Россия ўртасида бўлмоқчи – NYT

АҚШ Президенти Дональд Трамп Россия ва Хитой билан дунё бўйлаб таъсир доираларини бўлиб олиш бўйича битим тайёрлаётган бўлиши мумкин. Бу ҳақда “The New York Times” (NYT) хабар берди.

Мутахассисларнинг фикрича, Трампнинг ҳаракатлари ва баёнотлари шуни кўрсатмоқдаки, у йирик давлатлар – АҚШ, Хитой ва Россия ўз ҳудудий минтақасида ҳукмрон бўладиган дунё тартибини тасаввур қилмоқда. Таҳлилчилар бу ёндашувни XIX аср империал бошқарув услубига қайтиш деб баҳоламоқда.

Шунингдек, Трамп АҚШнинг Ғарбий яримшардаги позицияларини мустаҳкамлаш ниятида экани айтилмоқда. У Канадани қўшиб олиш, Гренландияни эгаллаш ва Панама каналини назорат қилиш ҳақида гапирган. Бироқ Трамп бир вақтнинг ўзида АҚШ қўшинларини дунёнинг турли мамлакатларидан олиб чиқиш ҳақида ҳам гапирмоқда. Бу эса, мутахассисларнинг фикрича, Хитой ва Россияга қўл келиши мумкин. 

Тафт университетининг Флетчерс мактаби халқаро сиёсат профессори Моника Даффи Тофтнинг айтишича, АҚШ, Россия ва Хитой ўзларининг тасаввуридаги гўёки “эркин ва шонли” бўлган ўтмишга қайтишни хоҳламоқда.

Эътиборли жиҳати шундаки, аввалроқ NYT Трамп Украинадаги можарони ҳал қилишдан чекинаётганини ҳам ёзган. Нашр ўз манбаларига таяниб, Трамп Россия Президенти Владимир Путин билан бўлган суҳбатдан сўнг Украинадаги урушни “Европанинг уруши” деб атаб, бу можаро билан шуғулланишдан воз кечаётганини билдирган.

Эслатиб ўтамиз, 19 май куни Дональд Трамп ва Владимир Путин ўртасида телефон орқали суҳбат бўлиб ўтган эди. Кейинчалик иккала лидер ҳам ушбу мулоқотни ижобий баҳолади: Путин уни “очиқ ва фойдали” деб атаган бўлса, Трамп Россия ва Украина зудлик билан ўт очишни тўхтатиш ва урушни тугатиш бўйича музокараларни бошлашини айтган.

Шундан сўнг Оқ уйдаги чиқишида Трамп Украинадаги можаро аслида “Европанинг муаммоси бўлиши керак эди, АҚШ эса бу ерда аралашмаслиги лозим эди”, деб баёнот берган. Унинг фикрича, агар музокараларда силжиш бўлмаса, АҚШ воситачилик ролини Европага топширади.