Пакана одамлар ҳасадга мойил бўлади – тадқиқот

Ўз бўйининг калталигидан норози бўлган одамлар кўпроқ ҳасад, рашк ва рақобатчиликка мойил бўлади, айниқса ўз жинсидагиларга нисбатан. Бу хулосага Ғарбий Сидней университети психологлари келди. Уларнинг тадқиқоти натижалари “Evolutionary Behavioral Sciences” (EBS) журналида эълон қилинди.

Экспериментда АҚШнинг 302 нафар катта ёшли фуқароси қатнашган. Иштирокчиларнинг аниқ бўйи ўлчанган ва ўз бўйидан қанчалик норози экани баҳоланган. Кейин бу маълумотлар улардаги ҳасад, рашк ва рақобатчиликни баҳолаш тестлари натижалари билан солиштирилган.

Маълум бўлишича, ўз бўйи ва хоҳлаган бўйи ўртасидаги йирик фарқни кучли ҳис қиладиганлар энг кўп рақобатга мойилликни намоён қилган. Бу боғлиқлик айниқса эркаклар орасида яққол кўринган: ўз бўйидан норози бўлган эркаклар кўпроқ муваффақиятли тенгдошларига нисбатан ғазаб ва келишган рақибларга нисбатан ҳасад ҳис қилишар экан. Аёл қатнашчилар ҳам юқори даражада ҳасадчанликни намоён қилган, аммо уларнинг рақобатбардошлиги ўзларининг устун бўлиш истаги билан кучлироқ боғлиқ бўлган.

Тадқиқот муаллифларининг таъкидлашича, ҳасад ва рашкка мойиллик инсоннинг объектив жисмоний кўрсаткичлари билан эмас, балки ўзини субъектив ёмон қабул қилиши билан боғлиқ. Уларга кўра, одамлар ташқи кўринишининг маданий меъёрларга мос келишига уриниши хавотирни кучайтиради ва бу ишда, шахсий муносабатларда ҳамда кундалик ҳаётда инсоннинг ўзини тутишига таъсир кўрсатади.

Эслатиб ўтамиз, аввалроқ Япониянинг Нара тиббиёт университети профессори Ҳироми Сакаи бошчилигидаги олимлар гуруҳи янги турдаги, исталган гуруҳдаги беморларга қуйилиши мумкин бўлган сунъий қон ишлаб чиққанди.