Мисрда 2000 йиллик мумиёлар топилди

Мисрнинг Ал-Баҳнаса шаҳрида илк бор 2000 йиллик 23 та мумиё топилди. Бу ҳақда маҳаллий “Sada al-Balad“ ахборот портали хабар берди.

Қайд этилишича, дафн этилганларнинг юзларида олтин ва рангли дафн ниқоблари, иккита мумиёнинг оғзида эса тилларанг тил бўлган. Ҳаммаси бўлиб, милоддан аввалги 305 йилдан 30 йилгача ҳукмронлик қилган Птолемейлар сулоласи, шунингдек, Рим ҳукмронлиги даврида (милоддан аввалги 30 – 395 йиллар) яшаган 23 тарихий шахс дафн этилган.

Таъкидланишича, мумиёлар шаҳарнинг юқори қабристонининг шарқий қисмида тош билан қопланган қабрда жойлашган. Уларнинг бирида бўш саркофаглар, иккинчисида эса мумиёлар бўлган. Нима учун жасадлар саркофагдан ташқарида кўмилганлиги ҳақида ҳеч қандай маълумот берилмаган.

Уларни топган испан археологларининг фикрича, ўликларнинг оғзига тил шаклидаги тилла пластинка қўйиш анъанаси Рим ҳукмронлиги даврида кенг тарқалган. Дафн этилганларнинг шахси ҳали аниқланмаган, аммо яқин атрофдаги девор парчаларида расмлар, шунингдек, гулчамбар ва бошида тож ўрнатилган Афродитанинг теракота ҳайкалчаси ҳам аниқланган.

Бугунги Ал-Баҳнаса қадимги даврларда Oxyrhynchus (Пемже) шаҳри жойлашган бўлиб, у Мисрнинг Птолемей даврида давлатнинг учинчи йирик шаҳрига айланган. Айнан шу эрда археологлар Софокл, Еврипиднинг йўқолган асарларининг парчаларини, шунингдек, турли хил илк насроний матнларини, шу жумладан Томаснинг апокрифик “Хушхабар”ини топган.

Қурғоқчил тупроқ туфайли бу жойларда нафақат қадимги папируслар сақланиб қолган, балки 2014 йилда VI асрга тегишли Исо Масиҳнинг энг қадимги тасвирлари ҳам борлиги маълум бўлган.

Илгари олимлар Фиръавн Тутанхамон қабрининг “лаънати” сирини очишга муваффақ бўлишган. Яъни сирли воқеа 1922 йилда, археолог Говард Картер кўп йиллик изланишлардан сўнг, Тутанхамон қабрини очганида содир бўлган. Қабрнинг очилишида иштирок этган бир неча киши маълум вақт ўтгач вафот этди. Ниҳоят, олимлар масала нимадалигини тушунишади.

Улар қабрда топилган Aspergillus қўзиқоринларидан заҳарланиш оқибатида ҳалок бўлган, деган хулосага келишди. Ушбу назария бошқа объект — Литва князи Казимир Ягеллончикнинг қабрини очиш натижалари билан тасдиқланган, у ерда эксгумациянинг барча иштирокчилари ўпка инфекциясидан вафот этган. Шундай қилиб, Тутанхамоннинг лаънати ҳақида афсона пайдо бўлган.

Эслатиб ўтамиз, 2023 йилнинг август ойида Қашқадарё вилояти Муборак туманида жойлашган Хўжа Равшан обидаси ҳудудидан археологик топилма ва тупроқ қатламлари аниқланганди.