Исроил ва ҲАМАС Мисрда музокара ўтказади – ОАВ

Исроил ва ҲАМАС ўртасида воситачилик қилаётган Миср бугун, 6 октябрь куни Ғазо секторидаги можарони юмшатиш мақсадида исроиллик гаровдагиларни фаластинлик маҳбусларга алмаштириш бўйича музокаралар ўтказишни таклиф қилди. Бу ҳақда мамлакат Ташқи ишлар вазирлиги хабар берди.

Бу музокаралар АҚШ Президенти Дональд Трампнинг тинчлик режаси доирасида ташкил этилмоқда. Миср Ташқи ишлар вазирлигининг 4 октябрь куни берган баёнотида айтилишича, музокаралар “Трамп режаси тақдим этилгач, юзага келган минтақавий ва халқаро саъй-ҳаракатларни ривожлантиришнинг бир қисми” ҳисобланади.

Учрашув аниқ қаерда ўтиши ҳозирча маълум эмас. Исроил нашри "Ynet" ва бир қанча ОАВнинг хабар беришича, музокаралар Мисрнинг Шарм-ал-Шейх шаҳрида бўлиши мумкин. "CNN Arabic" эса манбаларига таяниб, учрашув Қоҳирада ўтишини билдирган. Исроил делегациясига Бош вазир Биньямин Нетаньяхунинг яқин иттифоқчиси ва Стратегик режалаштириш вазири Рон Дермер раҳбарлик қилади.

Трампнинг таъкидлашича, Ғазо секторида ўт очишни тўхтатиш режими ҲАМАС Трамп таклиф этган режа билан рози бўлган заҳоти кучга киради. Нетаньяху эса ҲАМАСни қуролсизлантириш ва Ғазо секторини демилитаризация қилиш ниятида эканини, бу жараён дипломатик йўл билан ҳам, зарурат бўлса ҳарбий йўл билан ҳам амалга оширилишини айтган. 

ҲАМАС ҳаракати Трамп таклиф қилган алмашув формуласи асосида Исроилга қолган тирик гаровдагиларни ва ҳалок бўлганларнинг жасадларини топширишга розилик билдирган. Гуруҳ баёнотида “зарур шарт-шароитлар яратилса, музокараларни воситачилар орқали дарҳол бошлашга тайёрмиз” дейилади. 

Қайд этиш жоиз, вазият 2023 йилнинг 7 октябрь кунида кескинлашган. Ўша куни ҲАМАС Исроилга йирик ҳужум уюштирди. Улар Исроилга кўплаб ракеталар йўллаб, ҳудудга бостириб кирди ва замонавий Исроил тарихидаги энг йирик тинч аҳолига қарши қонли ҳужумни амалга оширган. Оқибатда тахминан 1200 киши ҳалок бўлган, 250 дан ортиқ киши гаровга олинган. Айрим гаровдагилар кейинчалик алмашув ёки ҳарбий амалиётлар орқали озод этилган, айримлари эса ҳалок бўлган.
Исроил ҲАМАСГА қарши уруш эълон қилган ва Ғазо секторида қирғин бошлаган. Кейинги ерусти амалиётлари ва бомбардимонлар ортидан 65 мингга яқин фаластинлик ҳалок бўлган, 146 мингдан зиёд киши яраланган. 

Трампнинг режаси

2025 йилнинг сентябрь ойи охирида Дональд Трамп Биньямин Нетаньяху билан учрашувда Ғазо сектори бўйича тинчлик режасини эълон қилди. Режа гаровдагиларни озод қилишни, жанговар ҳаракатларни тўхтатиш ва Ғазо бошқарувини янги мустақил тузилмага топширишни назарда тутади. Шундан сўнг, Исроил Ғазодаги ҳужумларни секинлаштирган. 

Эслатиб ўтамиз, аввалроқ АҚШ Президенти Дональд Трамп Исроилдан Ғазога ҳаво ҳужумларини дарҳол тўхтатишни талаб қилганди. Бу чақириқ ҲАМАСнинг гаровдаги шахсларни озод этишга ва урушни тугатишга қаратилган АҚШ режасининг айрим шартларини қабул қилишидан кейин янгради.